2 / 2015 / vol. 4
Kosmetologia Estetyczna
191
A
artykuł
DIETETYKA
łowiecko-zbieracki tryb życia, bardzo różniący się od
sposobu żywienia typu zachodniego. Mało realna jest
rezygnacja z dorobku cywilizacyjnego i powrót do
pierwotnego sposobu żywienia, ale niektóre sugestie
można wprowadzić do obecnego sposobu żywienia [23].
Białko w diecie powinno głównie pochodzić z chude-
go mięsa, tj. pierś indyka lub kurczak bez skóry, krewet-
ki, krab, podroby wołowe, małże, mięczaki. Zabronione
jest spożywanie mleka i produktów nabiałowych oraz
produktów zbożowych. Twórca diety uważa, że wyso-
kie spożycie białka pomaga walczyć z nadwagą przez
zwiększanie odczucia sytości i powodowanie wyższej
termogenezy w porównaniu z produktami węglowoda-
nowymi i tłuszczowymi. Dieta paleo jest modelem ży-
wienia, a nie dietą odchudzającą. Nie liczy się kalorii i nie
ograniczawielkości porcji. Dieta ta różni się od typowych
diet niskowęglowodanowych (np. Atkinsa), ponieważ jest
zachowana równowaga między produktami roślinnymi
i zwierzęcymi, a ilość białka i tłuszczu jest zbliżona do tej,
którą spożywał człowiek pierwotny [23].
Głównymźródłem tłuszczuwdiecie paleo powinny być
jednonienasycone kwasy tłuszczowe (JNKT) i wieloniena-
sycone kwasy tłuszczowe (WNKT), szczególnie omega-3.
Ludzie pierwotni spożywali JNKT przede wszystkim ze
szpiku kostnego, a WNKT z mózgów upolowanych zwie-
rząt. Obecnie za źródło JNKT uważa się oliwę z oliwek, olej
rzepakowy, orzechy i awokado, aWNKTn3 z ryb, owoców
morza, oleju lnianego i kapsułek z oleju rybiego [23].
|
|
Z
alety
,
wady
,
badania naukowe
Wielu badaczy uważa, że istnieje duża różnica między
współczesną dietą a dietą z okresu paleolitu (do której
został przystosowany ludzki metabolizm). Obecny spo-
sób żywienia jest odpowiedzialny za rozwój chorób
cywilizacyjnych, tj. miażdżyca, nadciśnienie tętnicze,
cukrzyca typu II, osteoporoza czy niektóre rodzaje raka
(Eaton i in. 1988; Jansson 1990; Cordain 1999, Sebastain
i in. 2002; Mann 2004; Cordain i in. 2005) [24].
Lindeberg i in. badali wpływ diety paleo w porów-
naniu z dietą typu zachodniego u pacjentów z chorobą
niedokrwienną serca, prawidłowym ciśnieniem krwi
i jednoczesnym występowaniem upośledzonej toleran-
cji glukozy lub cukrzycy typu II. Zauważyli, że u osób
stosujących paleodietę nastąpiła poprawa tolerancji
glukozy. Dlatego Lindeberg i inni doszli do wniosku, że
unikanie diety typu zachodniego jest ważniejsze niż
liczenie kalorii, ograniczanie tłuszczu lub węglowoda-
nóww poprawie metabolizmu glukozy. Wbadaniu tym
nie zauważono obniżenia ciśnienia krwi. Dla porówna-
nia, u pacjentów niechorujących na nadciśnienie tętni-
cze, po zastosowaniu diety DASH (
Dietary Approaches
to Stop Hypertension
), zaobserwowano nieznaczny spa-
dek ciśnienia skurczowego i rozkurczowego [24].
Badania obserwacyjne dostarczają wniosków, że dieta
paleo może zmniejszać ryzyko wystąpienia chorób ukła-
du krążenia, zespołu metabolicznego, cukrzycy typu II
czy trądziku pospolitego. Ponadto we wstępnych bada-
niach interwencyjnych z wykorzystaniemwspółczesnej
diety bazującej na zasadach diety paleo (spożycie chude-
go mięsa, ryb, skorupiaków, świeżych owoców i warzyw,
korzeni, bulw, jaj i orzechów) wykazano skuteczność
tego sposobu żywienia w odchudzaniu, zmniejszeniu
obwodu talii, obniżeniu stężenia białka C-reaktywnego,
hemoglobiny glikowanej, ciśnienia tętniczego, zwiększe-
nia tolerancji glukozy i poprawy profilu lipidowego [24].
Dieta typu zachodniego jest związana ze zwięk-
szonym ryzykiem rozwoju nowotworów jelita grube-
go. W badaniach przeprowadzonych w Minnesocie,
porównano wpływ diety śródziemnomorskiej, paleo
i typu zachodniego na częstość występowania gruczo-
laków jelita grubego. Wykazano, że stosowanie diety
paleo lub śródziemnomorskiej koreluje z niższym ryzy-
kiem wystąpienia gruczolaków jelita grubego w przeci-
wieństwie do diety typu zachodniego [25].
Redaktorzy czasopisma „U.S. News & World Report”
opublikowali ranking najważniejszych diet na rok 2015.
Każda z diet mogła otrzymać 5 gwiazdek. Oceniano:
ogólne założenia, utratę masy ciała (w krótkim i długim
okresie czasu), łatwość stosowania, wpływ na stan od-
żywienia, bezpieczeństwo stosowania, czy jest dobra dla
diabetyków i wpływ na układ sercowo-naczyniowy. Die-
ta paleo zajęła ostatnie miejsce (razem z dietą Dukana),
uzyskując 2 pkt (w porównaniu dieta, która zajęła pierw-
sze miejsce – dieta DASH – 4,1 pkt). Eksperci mieli duży
problem z tą dietą, ponieważ nie jest do końca poznany
jej wpływ na rozwój i leczenie cukrzycy czy chorób ser-
ca. Również zbyt duże spożycie mięsa może negatywnie
wpływać na organizm człowieka, a brak produktów
mlecznych może przyczyniać się do niedoboru wapnia,
czego konsekwencją może być osteoporoza [26].
|
|
P
odsumowanie
Do dobrych zmian wynikających z zastosowania die-
ty paleo można zaliczyć zwiększone spożycie warzyw
i owoców, obniżenie spożycia sodu, wzrost aktywno-
ści fizycznej, zwiększone spożycie błonnika, JNKT
i WNKT szczególnie n-3. Jednak w tej diecie ogranicza
się spożywanie produktów zbożowych, które znajdują
się u podstaw piramidy żywieniowej, oraz mleka i pro-
duktów mlecznych, które są głównym źródłem wapnia.
Niedobór tego pierwiastka mogą przyczyniać się do
rozwoju osteoporozy. Trudno jeszcze stwierdzić wpływ
takiego sposobu żywienia na ryzyko rozwoju i przebieg
chorób serca czy cukrzycy, głównie dlatego, że nie ma
długoterminowych badań, które potwierdzałyby albo
zaprzeczały skuteczności tej diety.
