2 / 2015 / vol. 4
Kosmetologia Estetyczna
186
A
artykuł
DIETETYKA
Orientacyjną analizą przykładowego jednodniowe-
go jadłospisu ułożonego przez dr. Atkinsa przdstawiono
w tabeli 1.
Wartość kaloryczna jadłospisu zbliżona jest do ni-
skokalorycznych diet redukcyjnych. Podaż większości
najważniejszych witamin pokrywa zapotrzebowanie
na te składniki. Zalecana przez dr Atkinsa suplemen-
tacja preparatami multiwitaminowymi może spowodo-
wać więc toksyczne działanie niektórych związków, np.
witaminy D (zwiększona mobilizacja wapnia i fosforu
z kości, utrata łaknienia, zaburzenia rytmu serca, kal-
cyfikacja tkanek miękkich) [8]. Analiza w tabeli 1 wska-
zuje na niewielkie ilości potasu w jadłospisie. Przewle-
kłe niedobory tego składnika mogą powodować wzrost
ciśnienia tętniczego, zwiększać ryzyko kamicy nerko-
wej i chorób układu krążenia [8].
W 2014 roku przeprowadzono badania na zwierzę-
tach (królikach), w celu sprawdzenia wpływu diet wy-
sokobiałkowych na gęstość kości. Zwierzęta podzielono
na cztery grupy i każdej z nich podawano jedną z diet:
HP1 – wysokobiałkową karmę o składzie opartym na
diecie dr. Atkinsa, ze swobodnym dostępem do po-
żywienia,
C1 – normobiałkową, ze swobodnym dostępem do po-
żywienia,
C2 – normobiałkową, o obniżonej kaloryczności,
HP2 – wysokobiałkową, o obniżonej kaloryczności.
Pod koniec okresu badań zaobserwowano niższą gę-
stość kości w grupie otrzymującej dietę wysokobiałkową.
Autorzy zalecają szczególną ostrożność w stosowaniu
diety dr Atkinsa u kobiet po menopauzie, ze względu na
zwiększone ryzyko osteoporozy w tym okresie. Zaob-
serwowano także zmniejszone spożycie karmy w przy-
padku grupy HP1 w stosunku do C1, co potwierdza
działanie hamujące diet wysokobiałkowych na łaknie-
nie. Jednak w grupie HP1, jak i w C1, zaobserwowano
wzrost masy ciała zwierząt, króliki te mogły najadać
się do syta. Ten wynik rzuca cień na skuteczność diet
wysokobiałkowych normokalorycznych w zakresie na-
silonego spalania tkanki tłuszczowej. Spadek masy ciała
na diecie niskokalorycznej wysokobiałkowej i niskokalo-
rycznej normobiałkowej był u zwierząt podobny[9].
W zmniejszaniu apetytu podczas stosowania diety
Atkinsa mogą brać udział następujące mechanizmy:
––
wzrost termogenezy poposiłkowej, co hamuje ośro-
dek głodu,
––
wzrost wydzielania hormonu jelitowego PYY (hamu-
jącego łaknienie),
––
opóźnienie opróżniania żołądkowego, co daje dłużej
trwające uczucie sytości,
––
poprawę wrażliwości na leptynę [10].
Metaanaliza badań randomizowanych, dotyczących
efektywności diety bogatobiałkowej normokalorycznej,
w porównaniu z dietą niskotłuszczową (o obniżonej war-
tości energetycznej) wykazała znaczącą różnicę w spad-
ku masy ciała między dietami w ciągu pierwszych
6 miesięcy ich trwania (ok. 3,3 kg różnicy na korzyść
bogatobiałkowej). Różnica ta praktycznie nie istniała
po roku stosowania się do zaleceń. W żadnej z grup ci-
śnienie tętnicze nie uległo zmniejszeniu. Korzystniejsza
dla zmniejszenia stężenia trójglicerydów i zwiększenia
poziomu HDL we krwi okazała się dieta wysokoprote-
inowa. Pacjenci spożywający posiłki o zmniejszonej ka-
loryczności i zawartości tłuszczu odnieśli zaś korzyść
przez zmniejszenie stężenia LDL w surowicy [11].
Zmniejszenie apetytu zostało uznane za jedyną
przyczynę efektywności diet niskobiałkowych w ba-
daniu przeprowadzonym na 132 pacjentach z otyłością
olbrzymią. Badanych przydzielono do grupy stosującej
dietę niskotłuszczową niskokaloryczną i grupy na diecie
wysokobiałkowej. Bogatobiałkowy sposób odżywiania
przyniósł efekt w postaci większego spadku masy ciała
w porównaniu z drugą grupą (około 8 kg mniej vs 2 kg
mniej) i wzrostu insulinowrażliwości. Nie zanotowano
zmian w stężeniach cholesterolu całkowitego, HDL, LDL
Tabela 2
Przykładowe produkty dozwolone w diecie Zone wraz z wielkością porcji. 1 uncja =28 g [17]
BIAŁKO
TŁUSZCZE
WĘGLOWODANY
produkt
porcja produkt
porcja
produkt
porcja
wołowina
1 uncja masło migdałowe
pół łyżeczki
winogrona
1/2 filiżanki
wołowina mielona (<10% tłuszczu)
1,5 uncji
migdały
3 szt.
grapefruit
1/2szt.
kurczak bez skóry
1 uncja awocado
1 łyżka
kiwi
1 szt.
indyk – bekon
3 paski
oliwki
3 sztuki
płatki owsiane suche 1/2 uncji
kalmary
1,5 uncji
nerkowce
3 sztuki
dorsz
1,5 uncji
olej rzepakowy
1/3 łyżeczki
makrela
1,5 uncji
WĘGLOWODANY
jaja
2 szt.
każda pozycja zawiera 9 g węglowodanów
niskotłuszczowy ser
1 uncja czarna fasola gotowana
1/4 filiżanki
tofu twardy
3 uncje brokuły
3 filiżanki
