2 / 2018 / vol. 7
Kosmetologia Estetyczna
217
N
artykuł naukowy
higiena i dezynfekcja
Środki dezynfekcyjne
i ich wpływ na stan skóry
Disinfectants and their effect on skin condition
WSTĘP
Środki dezynfekcyjne to substancje biobójcze, któ-
rych celem jest zniszczenie drobnoustrojów lub za-
hamowanie ich wzrostu na skórze oraz powierzch-
niach abiotycznych. Zgodnie z definicją zawierają
(…) co najmniej jedną substancję czynną w postaciach,
w jakich są dostarczone użytkownikowi, przeznaczo-
nych do niszczenia, odstraszania, unieszkodliwiania,
zapobiegania działaniu lub kontrolowania w jakikol-
wiek inny sposób organizmów szkodliwych przez
działanie chemiczne lub biologiczne
[1].
Preparaty, służące do redukowania liczby mikro-
organizmów na powierzchni skóry, nazywane są
środkami antyseptycznymi, cechuje je bezpieczeń-
stwo i skuteczność. Oddziałują na drobnoustroje bez
wpływu na tkanki, na które zostały zastosowane.
Choć skuteczniej od mydła niszczą bakterie, grzyby
i wirusy, to jednak nie usuwają ze skóry zabrudzeń,
w tym substancji organicznych, które uniemożliwia-
ją dostęp antyseptyków do patogenów [2].
Zgodnie z ustawą Prawo farmaceutyczne, środki
do dezynfekcji skóry traktowane są jako produkty
lecznicze:
(…) produktem leczniczym – jest substan-
cja lub mieszanina substancji, przedstawiana jako
posiadająca właściwości zapobiegania lub leczenia cho-
rób występujących u ludzi lub zwierząt lub podawana
w celu postawienia diagnozy lub w celu przywrócenia,
poprawienia lub modyfikacji fizjologicznych funkcji
organizmu poprzez działanie farmakologiczne, immu-
nologiczne lub metaboliczne
[3].
Preparaty dezynfekcyjne, dopuszczone do sto-
sowania na terenie Rzeczpospolitej Polskiej, muszą
być wpisane do rejestru wyrobów medycznych
i podmiotów odpowiedzialnych za wprowadzenie
do obrotu. Istnieje obowiązek sporządzenia karty
charakterystyki dla każdego środka odkażającego.
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia
środki dezynfekcyjne są zaliczane do substancji
niebezpiecznych i podlegają regulacjom prawnym,
odnoszącym się do postępowania ze środkami
chemicznymi. Na każdym preparacie znajduje się
symbol odnoszący się do potencjalnego zagroże-
nia. Oznaczenia znajdujące się na opakowaniach
bezpośrednich substancji niebezpiecznych zostały
zestawione w tabeli 1 [4, 5]. Skuteczność działania
potwierdzana jest w Polsce przez Państwowy Za-
kład Higieny [6].
Radosław Balwierz
1
Kamila Respondek
1
Beata Sarecka-Hujar
2
Agnieszka Klama-Baryła
1
Anna Kurek-Górecka
1
Zofia Dzierżewicz
1
1.
Wydział Ochrony
Zdrowia, Śląska Wyższa
Szkoła Medyczna
w Katowicach
ul. Mickiewicza 29
40-085 Katowice
T:
+48 32 207 27 05
M:
+48 500 584 146
E:
2.
Zakład Technologii
Postaci Leku,
Katedra Farmacji
Stosowanej, Śląski
Uniwersytet Medyczny
w Katowicach
ul. Kasztanowa 3
41-205 Sosnowiec
Adres korespondencyjny
Radosław Balwierz
Wydział Ochrony
Zdrowia, Śląska Wyższa
Szkoła Medyczna
w Katowicach
ul. Mickiewicza 29
40-085 Katowice
»
218
Streszczenie
Środki do dezynfekcji skóry traktowane są jako pro-
dukty lecznicze. Powinny one charakteryzować się
między innymi pełnym zakresem aktywności biobój-
czej, brakiemnegatywnegowpływuna człowiekaoraz
szybkimdziałaniem. Mimo że środki dezynfekcyjne są
niezbędne zarównowpracy kosmetologa, jak i pracow-
nikówsłużby zdrowia, nie pozostają obojętne dla stanu
skóry i mogą powodować wiele skutków ubocznych.
Celem pracy była próba klasyfikacji i oceny sku-
teczności środków dezynfekcyjnych oraz ryzyka
związanego z ich niewłaściwym stosowaniem.
Odpowiednio dobrana pielęgnacja skóry rąk po wy-
konanejdezynfekcjiwydajesiębyćkluczowymetapem
dla redukcji ryzyka wystąpienia skutków ubocznych.
Słowa kluczowe:
dezynfekcja, środki
dezynfekcyjne, skóra
Abstract
Skin disinfectants are treated as medicinal products.
They should be characterized by many features, in-
cluding the full range of biocidal activity, no negative
impact on humans or rapid action. Although disinfect-
ants are necessary in the work of cosmetologist and
health care, they may have some negative impact on
the skin condition and cause many side effects.
The aim of the work is an attempt to classify and
evaluate the effectiveness of disinfectants and the risks
associated with their improper use.
Properly chosen hand skin care after disinfection
seems to be crucial for minimizing risk of undesirable
side effects.
Key words:
disinfection, disinfectants, skin
otrzymano / received
12.12.2017
poprawiono / corrected
03.01.2018
zaakceptowano / accepted
17.02.2018
