3 / 2015 / vol. 4
Kosmetologia Estetyczna
228
A
ARTYKUŁ
DERMATOLOGIA
•
dla SPF 10 – blokuje ok. 85% promieniowania,
•
dla SPF 15 – według różnych źródeł, blokuje 93-96%
promieniowania,
•
dla SPF 25 – blokuje ok. 96% promieniowania,
•
dla SPF 30-50 – blokuje ok. 98% promieniowania,
•
dla SPF 50+ – według różnych źródeł, blokuje 98,5-
-99,5 % promieniowania.
Liczby stanowią swoiste mnożniki, umożliwiające
określenie, na jak długo ochrona zostanie zwiększo-
na dzięki zastosowaniu danego produktu na określo-
ny czas. Przyjmując, że stosunkowo bezpieczny czas
przebywania pod wpływem promieniowania UV to
10 minut bez dodatkowej ochrony, to po zastosowaniu
produktu z filtrem SPF 25 osoba taka może stosunko-
wo bezpiecznie przebywać na słońcu 250 minut. Z tego
względu, że czas ochrony jest ograniczony, aplikacje
należy powtarzać jeszcze przed jego upływem. Przy
zachmurzeniach lub w przypadku ciemnej karnacji
uszkadzające działanie jest nieco słabsze, niemniej jed-
nak nie są to elementy, które zwalniają z obowiązku
stosowania produktów ochronnych.
Zbyt intensywna ekspozycja na promieniowanie UV
może skutkować: od delikatnego rumienia, poprzez róż-
nego stopnia poparzenia słoneczne, aż do efektów uszko-
dzenia DNA i w dłuższej perspektywie nowotworzenia
komórek skóry. Oparzenie słoneczne, objawiające się
zaczerwienieniem, obrzękiem i bólem, jest ostrą reakcją
toksyczną, wywołaną przez promieniowanieUV. Energia
tego promieniowania może uszkadzać DNA, czego jedną
z konsekwencji jest synteza różnych białek i enzymów,
których działanie powoduje rozszerzenie naczyń krwio-
nośnych i powstawanie procesów zapalnych (głównie
cytokiny i prostaglandyny), a zniszczenie komórek skóry
objawia się ostatecznie jako jej złuszczanie.
|
|
SUBSTANCJE PROMIENIOCHRONNE
A IDEALNY FILTR OCHRONNY
Skóra ma naturalne mechanizmy obronne wobec pro-
mieni UV, należą do nich:
•
warstwa rogowa – głównie jako fizyczna bariera;
•
melanina. Podstawowym mechanizmem obronnym
naszego organizmu przed promieniowaniem UV jest
wytwarzanie melaniny – barwnika skóry. Odpo-
wiedzią skóry na promieniowanie UV jest najpierw
rumień, a potem opalenizna oraz pogrubienie skóry.
Melanocyty odgrywają tu rolę strażników, a opale-
nizna to nic innego, jak reakcja obronna organizmu.
Melanina skutecznie pochłania promienie UVB
i UVA, mogłaby być uznana za idealny filtr, gdyby
nie fakt, że dla uzyskania skutecznej ochrony na-
leżałoby zastosować 10-proc. roztwór, podczas gdy
w skórze występuje ona w stężeniu 1%. Uważana
jest za obiecujący składnik przyszłych produktów
ochronnych. I choć biotechnologicznie jest jako
barwnik wytwarzana od dawna, to nastręcza spo-
rych kłopotów w zastosowaniu kosmetycznym
z uwagi na jej barwę oraz słabą rozpuszczalność, co
utrudniałoby przede wszystkim aplikację na skórę.
Niemniej jednak już pojawia się w niektórych pro-
duktach ochronnych podczas plażowania opracowa-
na specjalna formuła melaniny;
•
pot, sebum – pochłaniają pewną część promieniowa-
nia. Mechanizmy te nie chronią nas jednak na tyle,
abyśmy mogli tylko na tym poprzestać. Konieczna
jest dodatkowa ochrona skóry;
•
składniki roślinne. W kosmetykach ochronnych czę-
sto można spotkać składniki roślinne, wykazujące
zdolności promieniochronne. Substancje naturalne
dzięki, często bardzo nietypowemu, zakresowi po-
chłaniania mogą stanowić doskonałe uzupełnienie
filtrów syntetycznych. Nie należy też zapominać
o niekwestionowanej wartości substancji natural-
nych, w tym ekstraktów roślinnych, w zakresie ni-
welowania późnych skutków nadmiernego napro-
mieniowania, to jest ochrony przed kancerogenezą,
nieprawidłowej melanogenezy czy obniżenia odpor-
ności skóry na infekcje, w szczególności wirusowe. Do
takich substancji należą m.in.: masło shea z orzechów
afrykańskiego drzewa masłosza, olej makadamiowy,
argonowy, sezamowy z awokado oraz masło kakaowe.
Prawie o połowę słabsze działanie promieniochron-
ne wykazują oleje wytłaczane ze słodkich migdałów,
pestek moreli i wiśni oraz z nasion pomidorów lub
bawełny. Tłuszcze mają stosunkowo słabe zdolności
absorpcyjne (promieniochronne), wielokrotnie niższe
od substancji syntetycznych, pochłaniają jednak pro-
mieniowanie ultrafioletowe w bardzo szerokim za-
kresie, obejmującym na ogół zarówno UVA, jak i UVB.
Poza tym stosuje się je w wysokich stężeniach, wyko-
rzystując jako oleje bazowe kosmetyków emulsyjnych.
Oleje charakteryzują się również doskonałym kosme-
tycznym działaniemna skórę. Inne składniki roślinne,
wykazujące fotoprotekcyjne działanie, to m.in.: eks-
trakt z kocanki włoskiej lub kocanki piaskowej oraz
rumianku lekarskiego. Rośliny te zawierają substan-
cje promieniochronne o maksimum absorpcji w zakre-
sie UVB i krótkofalowej, wysokoenergetycznej części
UVA. Dobrze chronią skórę, umożliwiając jednocze-
śnie łagodne opalanie, przez co są szczególnie przy-
datne dla osób o jasnej karnacji. Z kolei wyciąg z kory
kruszyny europejskiej pochłania promieniowanie
UVB, przy czym maksimum skuteczności przypada
na niebezpieczną, krótkofalową część zakresuwidma;
ekstrakt z liści aloesów pochłania przede wszystkim
promieniowanie UVA.
