3 / 2015 / vol. 4
Kosmetologia Estetyczna
226
A
ARTYKUŁ
DERMATOLOGIA
stymuluje zabezpieczenie organizmu. Spectrum dzia-
łania bio fal podczerwonych dociera w granicach 0,1-
-4 mm pod skórą. Działa bezpośrednio na zakończenia
nerwowe w skórze np.: receptorów ciepła (których
mamy 300 tys.) i chłodu (250 tys.), przekazujących in-
formacje o stanie termicznym organizmu do ośrodka
termoregulacji usytuowanego w mózgu, dzięki czemu
może on wysyłać odpowiednie sygnały do peryfe-
rycznych naczyń krwionośnych i gruczołów poto-
wych, by utrzymać stałą i odpowiednią dla organizmu
temperaturę.
|
|
PROMIENIOWANIE WIDZIALNE (VIS)
Światło białe ma wiele zastosowań. Jako światłotera-
pia jest uznane za bezpieczne dla naszego organizmu.
Poza tym wykorzystywane składowe światła białego,
nazywane często koloroterapią, ma szereg zastosowań
i wspiera tradycyjną medycynę czy kosmetologię este-
tyczną. Ten typ promieniowania oddziałuje na organizm
poprzez oczy. W tabeli 2 przedstawiono poszczególne
zakresy długości fal dla każdej barwy światła białego.
|
|
PROMIENIOWANIE NADFIOLETOWE
W przypadku promieniowania nadfioletowego (UV),
uznanego za tę część promieniowania, która może być
szkodliwa przy nadmiernej ekspozycji, wyróżnia się
trzy typy: UVA, UVB i UVC.
Nadmiar promieniowania może
wywyoływać szereg niekorzystnych
skutków biologicznych. Biologiczne
działanie wywołuje promieniowanie
pochłonięte. Promieniowanie pochło-
nięte przez tkanki inicjuje reakcję fo-
tochemiczną lub termiczną, w wyniku
których może dochodzić do określonego
skutku biologicznego, takiego jak np. za-
czerwienienie skóry, oparzenia słonecz-
ne, ryzyko wystąpienia nowotworów
skóry, reakcje fototoksyczne i fotoaler-
giczne, pigmentacja skóry, fotostarzenie,
uszkodzenie rogówki czy siatkówki oka.
Skutki zależą od parametrów fizycznych
promieniowania, wielkości pochłoniętej
dawki oraz właściwości optycznych i bio-
logicznych eksponowanej tkanki. Mecha-
nizmy fotochemiczne uszkodzeń tkanki
dominują w obszarze nadfioletu, zwłaszcza
poniżej 320 nm. Ze wzrostem długości fali
prawdopodobieństwo, że energia fotonu
promieniowania będzie wystarczająca do
wzbudzenia reakcji fotochemicznej, maleje,
osiągając praktycznie zero dla fal powyżej
800 nm (Rys. 2).
•
Promieniowanie UVA (320-400 nm; długie UVA I
– 340 nm-400 nm i fale krótkie UVA II – 320 nm-340
nm) to promieniowanie długofalowe, stanowi 95%
promienowania ultrafioletowego, które dociera do
powierzchni Ziemi. Przenika bardzo głęboko, aż do
skóry właściwej. Tam niszczy włókna kolagenu i ela-
styny – które odpowiedzialne są za jędrność, elastycz-
ność i gładkość – powodując szybsze starzenie się skóry.
Sprzyja powstawaniu wolnych rodników, wywołuje
odczyny fototoksyczne i fotoalergiczne. Uszkadza
strukturę DNA, m.in w kodzie genetycznym, co w kon-
sekwencji może doprowadzać do powstawania nowo-
tworów. Promieniowanie UVA osłabia mechanizmy
odpornościowe skóry. Jest bardziej szkodliwe i niebez-
pieczne od UVB. Działa przez cały rok, niezależnie od
pogody. Wzimie jest równie intensywne, jak w okresie
letnim. Przenika przez szyby, ubrania. Pod wpływem
promieniowania UVA nie pojawia się rumień. Efekty
jego działania nie są od razu widoczne gołym okiem,
zauważamy je dopiero z biegiem czasu, po paru latach,
gdyż jego dawki kumulują się. Promieniowanie UVA
jest główną przyczyną fotostarzenia się skóry i bezpo-
średniego uszkodzenia DNA komórkowego, plam star-
czych, głębokich zmarszczek i przebarwień.
•
Promieniowanie UVB (280-320 nm), promieniowa-
nie średniofalowe, stanowi 5% całego promieniowa-
nia ultrafioletowego, które dociera do powierzchni
Ziemi. Pochłaniane jest przez naskórek w całości,
nie wnika w głąb skóry, odpowiada za opaleniznę
(wzmaga syntezę melaniny – barwnika skóry), fo-
tostarzenie, pośrednie uszkodzenia DNA, reakcje
fotoalergiczne, ale także wpływa na procesy immu-
nologiczne. Powoduje pojawienie się rumienia, a po
długim przebywaniu na słońcu – poparzenia. Fil-
trowane jest przez chmury, szyby, więc na przykład
w pochmurny dzień jego działanie nie jest tak inten-
sywne. Szczyt promieniowania przypada na godziny
południowe. Częste i długie naświetlanie jest podło-
żem stanów przedrakowych – dochodzi do uszko-
dzenia komórek, DNA, RNA, jest również przyczyną
Tabela 1
Niektóre działania biologiczne różnych składowych promieniowania optycznego
Promieniowanie nadfioletowe <0,38 µm
Promieniowanie
widzialne
Promieniowanie
podczerwone
UV-C (0,200-0,280 µm)
UV-B (0,280-0,315 µm)
UV-A (0,315-0,400 µm)
(0,38-0,78 µm)
>0,78 µm
Działanie
bakteriobójcze,
niszczenie żywych
komórek
Reakcja erytemalna
(rumień fotochemiczny),
pigmentacja opóźniona
(opalenizna), działanie
przeciwkrzywiczne,
działanie
antybakteryjne,
starzenie skóry, zaćma,
rak skóry, obniżenie
odporności
Pigmentacja
natychmiastowa,
leczenie łuszczycy,
starzenie skóry
Działanie na układ
nerwowy poprzez
narząd wzroku,
pobudzenie układu
hormonalnego
Efekt cieplny,
wzmożenie
przemiany
materii, działanie
przeciwbólowe
Źródło:
Opracowanie własne, zestawienie zbiorcze na podstawie publikacji
Tabela 2
Poszczególne zakresy długości fal dla każdej
barwy światła białego
Zakresy długości fal promieniowania widzialnego
odpowiadające grupom barwowym
Barwa światła
Zakres długości fal, nm
fioletowa
380 – 436
niebieska
436 – 470
niebieskozielona
470 – 500
zielona
500 – 530
zielonożółta
530 – 566
żółta
566 – 589
pomarańczowa
589 – 620
czerwona
620 – 780
Źródło:
Opracowanie własne
