3 / 2015 / vol. 4
Kosmetologia Estetyczna
233
A
ARTYKUŁ
DERMATOLOGIA
Dr n. med.
Dorota Wojnowska
dermatolog
Indywidualna Praktyka
Lekarska, Gabinet
Dermatologiczny, Lublin
E:
Pielęgnacja suchej
skóry rąk i stóp
P
ielęgnacja skóry w poszczególnych
okolicach anatomicznych różni się
ze względu na jej nieco odmienne wła-
ściwości, potrzeby i rodzaj możliwych
uszkodzeń. Dla przykładu, skóra rąk
codziennie narażona jest na działanie
czynników zewnętrznych, takich jak
niska temperatura, promieniowanie
ultrafioletowe czy detergenty, oraz na
urazy mechaniczne.
Pod względem anatomicznym, histologicz-
nym i czynnościowym skóra powierzchni
dłoniowej i grzbietowej ręki istotnie się róż-
ni. Skóra grzbietu ręki jest delikatna, dość
luźna, przesuwalna, ma cienki naskórek
oraz mieszki włosowe, nieliczne gruczoły
łojowe i potowe. Typowa jest cienka war-
stwa rogowa i dość cienka tkanka tłuszczo-
wa. Niewielka ilość gruczołów łojowych
powoduje, że warstwa rogowa pokryta jest
delikatnym płaszczem hydrolipidowym,
a procesy gojenia w tej okolicy są wydłużo-
ne w porównaniu z innymi okolicami ciała.
Odmienne właściwości anatomiczne ma
powierzchnia dłoniowa rąk. Tu skóra jest
grubsza, mniej rozciągliwa, może przera-
stać warstwa rogowa. W tej okolicy znajdują
się liczne zakończenia nerwowe i gruczoły
potowe ekrynowe, które zapewniają stałe
nawilżanie naskórka. Skóra dłoni nie ma
jednak gruczołów łojowych, mieszków wło-
sowych i melaniny. Dłonie są szczególnie
narażone na niekorzystne działanie czynni-
ków pochodzących zarówno ze środowiska
pracy (np. smarów, rozpuszczalników), jak
i związanych z codziennymi czynnościami
(np. detergentów). Skóra stóp poddawana
jest długotrwałej sile nacisku, zatem musi
być mocna i odporna na urazy mechanicz-
ne. Warstwa rogowa naskórka jest gruba,
a sople naskórka i brodawki skórne są dobrze rozwinięte.
Poza tymwystępują tu liczne gruczoły ekrynowe. Skóra
dłoni i podeszew charakteryzuje się skąpą ilością tkanki
podskórnej, minimalną przesuwalnością względem tka-
nek leżących głębiej oraz brakiem włosów i gruczołów
łojowych. Brak płaszcza lipidowego na dłoniach i stopach
powoduje lepszą chwytność rąk i zmniejszenie poślizgu
stóp, jednak naskórek ma skłonność do nadmiernego
wysuszenia i pękania. Długotrwały ucisk mechaniczny,
związany między innymi z niewłaściwym ustawieniem
stopy i ciasnym obuwiem, oraz wrodzone skłonności po-
wodują powstawanie nagniotków i modzeli.
Skóra rąk jest narażona na przewlekłe, szkodliwe
działanie promieniowania słonecznego, dlatego z cza-
sem postępuje ścieńczenie skóry i naskórka, pojawiają
się ogniska nieprawidłowego rogowacenia oraz plamy
barwnikowe. Ze względu na spadek jakości skóry, spo-
wodowany chrono- i fotostarzeniem, oraz ścieńczenie
tkanki podskórnej przez skórę przeświecają grube
naczynia żylne. Zmniejszona aktywność gruczołów
łojowych i niedobór kwasu hialuronowego wywołują
objawy suchości, spadek elastyczności skóry, podat-
ność na urazy oraz utrudnione, przedłużone gojenie.
Skóra stóp z wiekiem staje się bardziej sucha, mogą
