5 / 2018 / vol. 7
Kosmetologia Estetyczna
539
N
ARTYKUŁ NAUKOWY
DERMATOLOGIA
TERAPIA OGÓLNA
Możliwości terapeutyczne terapii ogólnej pozostają wciąż bar-
dzo ograniczone i żadna z nich nie jest w stanie przewyższyć
skutecznością wcześniej opisanych metod. GKS stosowane
ogólnie hamują postęp choroby i poprzez swoje immunosupre-
syjne działanie prowadzą do repigmentacji skóry, natomiast
istnieje niewiele doniesień potwierdzających ich skuteczność,
a mnogość działań niepożądanych, wiążących się z ich długo-
trwałym stosowaniem, praktycznie wyklucza ich stosowanie
w terapii leczniczej bielactwa.
METODY CHIRURGICZNE
Zabiegi z zakresu chirurgii znajdują zastosowanie głównie w po-
staci segmentowej bielactwa oraz postaci ograniczonej, gdzie
obszary odbarwień są niewielkie i nie odpowiadają na inne
formy terapii. Ogniska te powinny być również stacjonarne,
co oznacza, że w ciągu 24 miesięcy nie obserwuje się nowych
ognisk choroby, powiększenia rozmiarów tych istniejących oraz
występowania zjawiska Koebnera [1, 34]. Najbardziej wiarygod-
nym badaniem, potwierdzającym stabilność ognisk bielaczych,
jest dodatni wynik testu z zastosowaniem minigraftu: zaobser-
wowanie w obrębie 4-5 minigraftów repigmentacji [34]. Metody
chirurgiczne opierają się na przeszczepach, z użyciem różnego
rodzaju substratu: zawiesina żywych komórek z warstwy pod-
stawnej naskórka, hodowlane autologiczne melanocyty, bezpo-
średnia replantacja naskórka z pokrywy pęcherza, uzyskanego
za pomocą dermabrazji lub podciśnienia 24 godziny przed prze-
szczepem (
suction epidermal grafting
,) autologiczne miniprzesz-
czepy (
miniature punch grafting
), przeszczepy zawierające naskó-
rek i część skóry właściwej, tzw.
thin thiersch split skin
, [1, 2, 34].
W 2005 r. Piangani i wsp. uzyskali >80% repigmentację
wskutek zastosowania połączenia techniki przeszczepów
naskórkowych metodą
suction epidermal grafting
, z metodą
PUVA [35].
Leczenie bielactwa metodami chirurgicznymi jest wyso-
ce skuteczne, natomiast wymaga odpowiedniej selekcji pa-
cjentów i dobrze dobranej metody chirurgicznej. Zalecane są
również metody łączone, wykorzystujące laseroterapię, prze-
szczep zawiesiny żywych komórek naskórka oraz fototerapię
UVB lub PUVA [36].
LECZENIE UZUPEŁNIAJĄCE – KOSMETYCZNE
Pomocnym uzupełnieniem terapii leczniczych są kosmetycz-
ne metody wspomagające, coraz częściej stosowane przez
pacjentów z racji ich dużej dostępności oraz akceptowalnych
kosztów. Wśród nich wymienić należy:
•
kamuflaż kosmetyczny czasowy: fluidy, filtry samoopalają-
ce: w celu zamaskowania ognisk bielaczych;
•
kamuflaż kosmetyczny czasowy trwały: tatuaże, mikropig-
mentacja. Metody skuteczniejsze u osób o ciemnej karnacji,
choć wciąż wyzwaniem pozostaje odpowiedni dobór koloru.
Należy również pamiętać tu o zjawisku Koebnera, a więc meto-
da ta powinna być rozważana jedyniewchorobie stabilnej [37];
•
filtry słoneczne: pacjentom z rozpoznanym bielactwem za-
leca się codzienne stosowanie filtrów przeciwsłonecznych
z filtrem co najmniej SPF 15;
•
fenyloalanina: stosowanamiejscowowpostaci 10% żelu oraz
ogólnie, w dawce 50-100 mg/kg m.c./d została udowodniona
w 1999 r. przez Camacho i wsp. w ich 6-letnim retrospek-
tywnym badaniu jako metoda z 56,7% skutecznością repig-
mentacji skóry, dotyczącej w większości okolic twarzy [38];
•
wyciąg z ludzkiego łożyska: stosowany miejscowo w postaci
żelu dostarcza tyrozynę, pobudzając w ten sposób produkcję
melaniny; w 2007 r. Sethi i wsp. opublikowali wyniki swojej
pracy, w której stosowali dermabrazję z późniejszym zasto-
sowaniem miejscowym żelu z wyciągu z łożyska; uzyskali
23,3% repigemtacji po 4 miesiącach terapii, a po 6 miesiącach
u 46,7% pacjentów [2, 39].
PSYCHOTERAPIA
Należy również pamiętać o wspomnianym wcześniej aspekcie
psychospołecznym i jego leczeniu – pacjenci z bielactwem po-
winni mieć zapewniony łatwy dostęp do specjalistycznej opie-
ki psychologicznej lub psychiatrycznej [41]. Choroba ta może
wykazywać się stygmatyzacją w społeczeństwie, co upośledza
społeczne i emocjonalne funkcjonowanie pacjenta. Gdy dotyczy
dzieci, ma ogromny wpływ na rozwój psychologiczny, dlatego
tak ważne jest cierpliwe tłumaczenie choroby w trakcie każdej
wizyty u lekarza dermatologa. Według dostępnych doniesień
pomocna może być poznawcza forma psychoterapii [42].
INNE METODY
Żel zawierający katalazę, nadtlenek dysmutazy, krem z modyfi-
kowaną katalazą (PC-KUS), preparaty z cysteiną i tyrozyną, sto-
sowane ogólnie antyoksydanty (witamina B
12
, C i E) wieloniena-
sycone kwasy tłuszczowe (kwasy
ω
3,
ω
-6 i
ω
-9),
β
-karoten oraz
wyciągi z paproci złocistej (łac.
Phlebodium aureum
) i miłorzębu
japońskiego (łac.
Ginko biloba
) to metody, znajdujące również
swoje miejsce pośród dodatkowych metod leczniczych, o nie
w pełni udokumentowanej jeszcze skuteczności [1, 2].
PODSUMOWANIE
Wyniki terapeutyczne w leczeniu bielactwa pozostają nieza-
dowalające mimo różnorodności dostępnych metod leczni-
czych. U około 65% chorych w ciągu roku stwierdza się na-
wroty w ogniskach, w których uprzednio uzyskano całkowitą
lub częściową repigmentację [20]. Należy pamiętać, że wybór
odpowiedniej metody leczniczej powinien być indywidualnie
dostosowany do każdego pacjenta. Niezbędne są dalsze bada-
nia, dotyczące bielactwa, które umożliwiłyby uzyskanie w peł-
ni skutecznej metody leczniczej tej przewlekłej i tak uciążliwej
dla pacjentów dermatozy. Bardzo ważna jest również odpo-
wiednia edukacja pacjenta, podkreślająca jak czasochłonne
może być leczenie jego jednostki chorobowej i czego może się
w jego trakcie spodziewać.
