5 / 2018 / vol. 7
Kosmetologia Estetyczna
546
N
ARTYKUŁ NAUKOWY
DERMATOLOGIA
Ważne, aby w każdym stadium trądziku różowatego pacjenci
wykluczyli jak najwięcej czynników przyczyniających się do
powstawania lub zaostrzenia objawów chorobowych. Leczenie
przyczynowe polega między innymi na unikaniu ekspozycji na
słońce, zmianach w diecie, wykluczeniu palenia papierosów czy
picia alkoholu. Pacjenci ze zdiagnozowanym trądzikiem różowa-
tym powinni zwracać szczególną uwagę na gwałtowne zmiany
temperatury, nie powinni korzystać z sauny, solarium, unikać
gorących kąpieli oraz intensywnego wysiłku fizycznego [4].
Terapia miejscowa
Terapia miejscowa może być stosowana we wszystkich posta-
ciach trądziku. Podstawowymi preparatami sąmetronidazol oraz
kwas azelainowy, ostatnio z dużym powodzeniem stosuje się
preparaty z iwermektyną. W celu redukcji stanu zapalnego skó-
ry stosowane są antybiotyki, glikokortykosteroidy oraz retinoidy.
•
Metronidazol
jest chemioterapeutykiem, wykazuje działa-
nie bakteriobójcze i pierwotniakobójcze. Działa na stany za-
palne, krostki, grudki. Stosowany jest w stężeniu 0,75-1,0%
w różnych postaciach: kremu, emulsji, żelu [16].
•
Kwas azelainowy
ma wielokierunkowe działanie. Działa
przeciwzapalnie i przeciwbakteryjnie, zmniejsza nadmier-
ną keratynizację oraz hamuje działanie enzymu tyrozyna-
zy, który ma wiodące znaczenie w procesie melanogenezy,
wskutek czego zapobiega występowaniu i zmniejsza przebar-
wienia pozapalne. Kwas azelainowy stosowany jest w stęże-
niach 15% lub 20%w różnych postaciach. Skuteczność kwasu
azelainowego oceniana jest bardzo wysoko. Udowodniono
70-80% skuteczności wdziałaniu przeciwzapalnym i redukcji
rumienia w porównaniu z placebo oraz większą skuteczność
w porównaniu z metronidazolem [17, 18, 19, 20].
•
Iwermektyna
ze względu na dużą skuteczność i wysoki pro-
fil bezpieczeństwa jest coraz częściej stosowana w postaci 1%
kremu. Wykazuje działanie przeciwzapalne, hamuje szereg
cytokin prozapalnych, działa również przeciwpasożytniczo
na nużeńca ludzkiego Demodex, jedną z wymienionych wy-
żej przyczyn trądziku różowatego [21]. AmerykańskaAgencja
ds. Żywności i Leków FDA (
Food and Drug Administration
) na
podstawie badań klinicznych zaaprobowała 1% iwermekty-
nę do stosowania miejscowego w terapii trądziku różowatego.
Wyniki badań klinicznych potwierdzają, że iwermektyna jest
alternatywą dla metronidazolu. W jednym z badań porówna-
no skuteczność 1% kremu iwermektyny (aplikacja raz dzien-
nie) z 0,75% kremem z metronidazolem (aplikacja dwa razy
dziennie), stosowanymi przez 16 tygodni. Wykazano większą
skuteczność w redukcji zmian skórnych w grupie pacjen-
tów, stosujących iwermektynę (34,9% pacjentów bez zmian
skórnych), niż w grupie pacjentów, stosujących metronidazol
(21,7% pacjentów bez zmian skórnych) [22]. Kolejne badanie
dowodzi, że iwermektyna ma korzystny wpływ na czas re-
misji w trądziku różowatym. Po zakończeniu 16-tygodniowej
terapii remisja po stosowaniu iwermektyny była dłuższa niż
po metronidazolu, odpowiednio 196 vs. 169 dni [23].
•
Antybiotyki
stosowane w leczeniu trądziku różowatego to
erytromycyna w stężeniu 0,5-2,5%, działająca bakteriosta-
tycznie, przeciwgrzybiczo, przeciwpierwotniakowo, oraz
klindamycyna w stężeniach 1-2,5%, działająca bakteriosta-
tycznie i bakteriobójczo [4].
•
Zastosowanie
glikokortykosteroiów
w leczeniu trądziku ró-
żowatego wydaje się kontrowersyjne z uwagi na nasilające
się objawy rosacea po okresie krótkiej remisji. Mimo to są
one stosowane.
•
Retinoidy
to kolejna grupa leków stosowanych w leczeniu
miejscowym. Występują tu: tretynoina, adapalen, izotrety-
noina i tazaroten. Leki z tej grupy mogą wykazywać dzia-
łanie mocno drażniące na często wrażliwą skórę, objętą
trądzikiem różowatym, jedynie retinaldehyd o słabszym
działaniu przeciwzapalnym wykazuje mniejsze działanie
drażniące i może być bezpiecznie stosowany [24].
•
Lasery.
Duże znaczenie w terapii trądziku różowatego ma
zastosowanie laserów naczyniowych, emitujących długość
fali, która jest absorbowana przez chromofor, jakim jest he-
moglobina. Do usuwania zmian naczyniowych można za-
stosować takie lasery, jak: pulsacyjno-barwnikowe 585 lub
595 nm, KTP 532 nm, kryptonowe 568 nm, diodowe 810 nm
i 940 nm, neodymowo-yagowe 1064 nm bądź aleksandryto-
we 755 nm. Ze względu na to, że teleangiektazje skóry twa-
rzy są zazwyczaj jednorodne i leżą na zbliżonej głębokości,
a ściany mają jednolite i cienkie, do ich likwidacji najlepiej
wykorzystać te lasery, które emitują fale o krótszej długości.
Do niwelowania rumienia występującego w trądziku różo-
watym stosowany jest też IPL 560 nm [4, 25].
•
W terapii trądziku różowatego z dużym powodzeniem wy-
korzystywana jest terapia światłem LED. Czerwone Widmo
światła widzialnego o długości fal 630 nm, działa przeciw-
zapalnie i stymuluje mikrokrążenie. Inne rodzaje światła
LED, które możemy zastosować w rosacea, to światło żółte
590 nm, które działa przeciwzapalnie i kojąco na podraż-
nioną skórę, światło zielone (525 nm) i światło niebieskie
(425 nm), działające bakteriobójczo, stosowane przy napado-
wych rumieniach [26, 27].
Terapia lekami
Ze względu na różnorodność patogenezy oraz różne posta-
ci trądziku różowatego, mimo że mamy do dyspozycji wiele
alternatyw leczenia miejscowego, w niektórych sytuacjach
konieczne jest wprowadzenie terapii ogólnej. W terapii trą-
dziku różowatego lekami z wyboru są tetracykliny, działające
przeciwzapalnie poprzez hamowanie cytokin prozapalnych
IL-1, TNF-
α
. Z uwagi na fakt, że trądzik różowaty często wy-
stępuje u kobiet w okresie rozrodczym, bezpieczniejszą alter-
natywą, ze względu na wpływ na ciążę czy karmienie piersią,
jest użycie erytromycyny, jednakże może ona dawać działania
niepożądane ze strony przewodu pokarmowego. W takiej sy-
tuacji można zastosować zamiennie azytromycynę. Antybio-
tyki z grupy tetracyklin wyparły stosowanie metronidazolu
