5 / 2018 / vol. 7
Kosmetologia Estetyczna
538
N
ARTYKUŁ NAUKOWY
DERMATOLOGIA
LECZENIE
Terapia bielactwa zawsze stanowi wyzwanie dla lekarzy der-
matologów, jako że żadna z dostępnych obecnie metod nie daje
gwarancji skuteczności. Leczenie komplikuje trudny do przewi-
dzenia przebieg tej choroby, a wybór metody powinien się opie-
rać na klinicznej postaci bielactwa, dynamice progresji choroby,
wieku pacjenta oraz nasileniu i rozległości ognisk chorobowych.
Istotną rolę odgrywa również dokładna edukacja pacjenta oraz
często potrzebne specjalistyczne leczenie psychologiczne, z racji
znacząco obniżonej jakości życia u pacjentów oraz współwystę-
powania u dużego odsetka pacjentów depresji.
Leczenie miejscowe
•
Preparaty glikokortykosteroidowe GKS. Są używane
w leczeniem pierwszego rzutu i szczególnie dużą skutecz-
ność wykazują w stosunku do ognisk, zajmujących niewielką
powierzchnię. Niosą za sobą długotrwałe działania niepo-
żądane (m.in. ścieńczenie skóry, teleangiektazje, rozstępy)
jako że stosowane są zazwyczaj przewlekle, więc terapia ta
wymaga długotrwałego monitorowania. Wykazują wysoką
skuteczność wobec zmian bielaczych z komponentą zapalną.
Stosowanie GKS cechuje się dużą i szybką skutecznością, ale
krótkotrwały efekt ich działania i liczne działania niepożąda-
ne silnie ograniczają tę metodę leczniczą. W jednym z badań,
porównujących efekt działania miejscowych GKS z 3. klasy
pod względem siły działania z placebo, wykazano 75% sku-
teczność repigmentacji skóry aż u 56% pacjentów [1, 19, 20].
•
Inhibitory kalcyneuryny: takrolimus i pimekrolimus, czyli
leki immunosupresyjnie i przeciwzapalne, znane głównie
w leczeniu atopowego zapalenia skóry, znalazły zastosowa-
nie również w leczeniu bielactwa. Polecane są zwłaszcza na
okolice chorobowe, których nie należy leczyć miejscowymi
GKS, a więc głównie w obrębie twarzy i szyi. Ich działanie
można zwiększyć, stosując je pod okluzją bądź w połączeniu
z fototerapią dużymi dawkami promieniowania ultrafioleto-
wego UVB [20, 21].
•
Analogi witaminy D. Choć wciąż brakuje dowodów na ich
wystarczające działanie w monoterapii, w niektórych pra-
cach naukowych wykazano ich korzystny wpływ na sku-
teczność leczniczą w połączeniu z fototerapią: kalcypotriol
w połączeniu z NB-UVB lub metodą PUVA (Psoralen Ultra-
-Violet A) [22-24]. Ich mechanizm działania wynika ze zdol-
ności hamowania limfocytów, dojrzewania i różnicowania
melanocytów i keratynocytów oraz wpływu na proces me-
lanogenezy [23].
•
Miejscowe inhibitory kinazy janusowej JAK (
janus activated
kinases
): badanie z 2017 r. przeprowadzone przez Rothsteina
i wsp. Wykazało, że 1,5% ruksolitynib stosowany przez 20
tygodni skutkował 23% poprawą u pacjentów z bielactwem
w obrębie skóry twarzy, przy minimalnych działaniach
niepożądanych (rumień, hiperpigmentacja, przejściowy trą-
dzik), co wydaje się obiecującą nową metodą leczenia miej-
scowego [25].
FOTOTERAPIA
Jej zasadnicze działanie polega na immunosupresyjnym wpły-
wie promieniowania ultrafioletowego UV, wzmagającym roz-
wój i migrację melanocytów oraz hamującym ich destrukcję
[28]. Fototerapia zapewnia zadowalające efekty repigmentacyj-
ne skóry u większości pacjentów z bielactwem ograniczonym
bądź tym wcześnie rozpoznanym [26]. Powinno się zachęcać
pacjentów do systematycznego światłolecznictwa, jako że do-
piero po 6 miesiącach regularnej fototerapii obserwowane są
zadowalające efekty lecznicze [27]. Obecnie metodą z wyboru
stała się fototerapia wąskopasmowa, z wykorzystaniem UVB
311 nm, stosowana 2-3 razy w tygodniu. Metoda ta może być
bezpiecznie stosowana u dzieci, kobiet w ciąży czy kobiet kar-
miących. Wykazano, że 12-miesięczna terapia z użyciem UVB
311 nm u pacjentów z uogólnionym bielactwem, stosowana
w sesjach 5-10-minutowych 2 razy tygodniowo pozwoliła na
uzyskanie ponad 75% repigmentacji u 65% dorosłych pacjentów
i 53% pacjentów w wieku dziecięcym [20, 29]. Coraz częściej sto-
sowane są również metody łączone, wykorzystujące stosowane
miejscowo inhibitory kalcyneuryny oraz GKS, w połączeniu
z fototerapią UVB, co można znaleźć w większości dostępnych
rekomendacji [1, 30]. Metoda z racji swoich działań niepożąda-
nych oraz licznych i niezbędnych środków ochrony przeciwsło-
necznej jest obecnie znacznie rzadziej stosowana [1].
LASEROTERAPIA
Laser ekscimerowy, emitując monochromatyczną wiązkę pro-
mieniowania UVB o długości fali 308 nm, wpływa stymulują-
co na melanocyty. Największą skuteczność wykazuje wobec
ograniczonych ognisk bielaczych, obejmujących poniżej 30%
powierzchni ciała [2]. Leczenie to wykazuje się dużą skutecz-
nością, gdy jest stosowane 2 razy tygodniowo przez minimum
12 tygodni. Metoda ta jest dobrze tolerowana, ale niestety
pozostaje dość droga. W przypadkach opornych można roz-
ważyć jej połączenie z miejscowymi GKS lub inhibitorami
kalcyneuryny [31]. Od niedawna podejmuje się również pró-
by lecznicze z zastosowaniem innych rodzajów laseroterapii,
takich jak laser frakcyjny Er:YAG czy też laser frakcyjny C0
2
,
lecz metody te wymagają szerszych badań, aby móc stwierdzić
ich dokładną skuteczność [1, 40].
DEPIGMENTACJA SKÓRY
Może być rozważana u osób z uogólnioną postacią choro-
by, zwłaszcza gdy ogniska chorobowe zajmują >50% obszaru
skóry, u których inne metody zawiodły. Metoda ta polega na
zastosowaniu miejscowo preparatu silnie odbarwiającego skó-
rę, najczęściej monobenzylowego eteru hydrochinonu w 20%
stężeniu [1, 2, 32]. Dla satysfakcjonującego efektu terapeutycz-
nego krem ten stosuje się 2 razy dziennie przez 3-12 miesię-
cy, a jego efektem jest trwałe odbarwienie skóry, wiążące się
z unikaniem ekspozycji UV i koniecznością wysokiej fotopro-
tekcji, w celu uniknięcia oparzeń słonecznych [1, 2, 32]. Metoda
ta nie jest zalecana u pacjentów w wieku dziecięcym [32].
