6 / 2016 / vol. 5
Kosmetologia Estetyczna
568
artykuł naukowy
Kosmetologia Estetyczna
N
czynnika nawilżającego NMF [8], dochodzi do obniżenia stę-
żenia kwasu hialuronowego odpowiedzialnego za optymalne
nawilżenie, a także substancji wiążących wodę w skórze wła-
ściwej – glikozaminoglikanów GAG [7]. Ze względu na zmniej-
szoną aktywność gruczołów potowych mogą wystąpić zabu-
rzenia termoregulacji [8]. Gruczoły łojowe stopniowo zanikają,
powodując zmniejszenie ilości wydzielanego łoju, co w konse-
kwencji prowadzi do osłabienia skórnej bariery ochronnej [7].
Następuje degradacja włókien kolagenowych i sprężystych, co
sprawia, że skóra staje się mniej sprężysta, jędrna, a także bar-
dziej wiotka, pojawiają się zmarszczki wokół oczu, ust, na szyi
[8]. Warto podkreślić, że następuje także zanik warstwy kol-
czystej i ziarnistej, dlatego naskórek staje się cieńszy, podatny
na uszkodzenia [9], spowolnieniu ulega również proces regene-
racji skóry [10]. Do czynników przyspieszających starzenie się
skóry można zaliczyć: brak snu i czasu na odpoczynek, stres,
niedostateczne dotlenienie organizmu, niewłaściwą pielęgna-
cję skóry, jak również nieodpowiedni dobór preparatów kosme-
tycznych do danego rodzaju cery i wieku [7], nadmierną eks-
pozycję na promieniowanie słoneczne, korzystanie z solarium,
palenie papierosów, nadmierne spożycie alkoholu, dietę ubogą
w produkty zawierające witaminy A, E i C i minerały, m.in. se-
len, cynk [10], a także zaburzenia hormonalne (niedoczynność
tarczycy, przysadki) i zaburzenia metaboliczne (cukrzyca).
W niniejszej pracy poddano analizie tylko trzy czynniki:
stres, aktywność fizyczną i dietę. Mimo iż to właśnie promie-
niowanie ultrafioletowe (UV) jest dotychczas najlepiej udoku-
mentowanym i zbadanym naukowo czynnikiem przyspiesza-
jącym starzenie skóry, w pracy uwagę skupiono na czynnikach,
o których wiadomo stosunkowo niewiele.
|
|
Cel pracy
Celem pracy było przedstawienie problematyki związanej ze
starzeniem się skóry w oparciu o dostępną literaturę. Celem
badawczym natomiast była ocena wpływu wybranych czyn-
ników środowiskowych: stresu, aktywności fizycznej, a także
diety na proces starzenia skóry u kobiet i mężczyzn. Dodat-
kowo zbadany został związek między liczbą oznak starzenia
a wykształceniem, miejscem zamieszkania, rodzajem wykony-
wanej pracy oraz pielęgnacją skóry.
|
|
Materiał i metody
W pracy zastosowano metodę sondażu diagnostycznego. Po-
służono się kwestionariuszem ankiety własnego autorstwa.
Składał się on z 16 pytań, wśród których znalazły się m.in. py-
tania metryczkowe, dotyczące diety, a także określające natęże-
nie stresu i poziom aktywności fizycznej w oparciu o drabinkę
Cantrilla. Ponadto w ankiecie znalazły się pytania pozwalające
określić zaawansowanie procesu starzenia skóry (liczbę oznak
starzenia). Spośród 12 oznak starzenia ankietowani zaznaczali
te, które zaobserwowali u siebie. Na podstawie mediany licz-
by oznak starzenia wyznaczono dwie kategorie osób posiada-
jących: małą liczbę oznak starzenia (4 lub mniej) i dużą liczbę
oznak starzenia (5 lub więcej). Podobnie skategoryzowano na-
tężenia stresu w skali od 1 do 11. Jako niski poziom stresu przy-
jęto deklarowane wartości od 1 do 5, zaś wysoki poziom stresu
od 6 do 11. W ten sam sposób oceniono aktywność fizyczną.
Za zdrową dietę uznano spożywanie każdego dnia owoców
i warzyw, stosowanie suplementów diety zawierających w swo-
im składzie witaminy A, E lub C oraz minerały, m.in. selen, cynk,
a także wypijanie co najmniej 4 szklanek czystej wody dziennie
(nie licząc kawy, herbaty itp.). Za niezdrową dietę uznano bardzo
rzadkie spożywanie owoców i warzyw lub niespożywanie ich,
niestosowanie suplementów diety i picie zbyt małej ilości wody
(poniżej 4 szklanek) lub niespożywanie czystej wody.
Za odpowiedni poziom pielęgnacji skóry uznano stosowa-
nie każdego dnia preparatów kosmetycznych dostosowanych
do wieku, stosowanie kremu zarówno na dzień, jak i na noc,
a także co najmniej raz w miesiącu wykonanie profesjonalne-
go zabiegu w gabinecie kosmetycznym (np. mikrodermabrazja,
peeling kawitacyjny). Za nieodpowiedni poziom pielęgnacji
skóry uznano stosowanie rzadko bądź niestosowanie w ogóle
preparatów kosmetycznych, niewykonywanie żadnych zabie-
gów w gabinecie kosmetycznym.
Materiał stanowiło 160 osób, w tym 80 kobiet i 80 mężczyzn
w wieku od 30 do 50 lat. Badania zostały przeprowadzone na
terenie Świdnicy w okresie od stycznia do marca 2015 roku
wśród pracowników Oddziału Wewnętrznego Specjalistycz-
nego Szpitala Latawiec, Fabryki Colgate – Palmolive, Zespołu
Szkół nr 1, a także wśród ich rodzin. Do większości responden-
tów dotarto osobiście. Średni czas wykonania ankiety wynosił
ok. 2-3 min. Wszystkie pytania były jasne i zrozumiałe dla an-
kietowanych, nie sprawiały żadnych trudności. Żadna z osób
nie odmówiła wzięcia udziału w badaniach.
Porównanie związków między stresem, aktywnością fizycz-
ną i dietą a starzeniem się skóry, a także związków między liczbą
oznak starzenia a wykształceniem, miejscem zamieszkania, rodza-
jem wykonywanej pracy oraz pielęgnacją skóry przeprowadzono
na podstawie tablic wielodzielczych, obliczając nadwyżki lub nie-
dobory obserwowanych liczebności w stosunku do teoretycznie
oczekiwanych. Na tej podstawie wyliczono wartości funkcji chi-
-kwadrat, oceniając jej istotność przy
p ≤
0,05. Poziom ufności dla
prawdopodobieństwa nieprzypadkowości wyników oznaczony
jest wartością
p
.
p ≤
0,05 wskazuje, że prawdopodobieństwo po-
myłki wynosi 5% lub mniej i ma znaczenie dla wyników badań,
p≤
0,02 oznacza, że 2% lub mniej,
p≤
0,01 oznacza, że 1% lub mniej,
natomiast
p≤
0,001 wskazuje, że pomyłka jest praktycznie niemoż-
liwa i wynik jest bardzo istotny. Jeśli chi-kwadrat wyniósł więcej
niż 5%, wynik przeprowadzonych badań nie był istotny.
|
|
Wyniki
|
|
Liczba oznak starzenia a natężenie stresu
Wraz ze wzrostem poziomu stresu zwiększa się także liczba
oznak starzenia widocznych na skórze. Zarówno u kobiet (ta-
bela 1), jak i mężczyzn (tabela 2), u których poziom stresu jest
