3 / 2019 / vol. 8
Kosmetologia Estetyczna
386
ARTYKUŁ NAUKOWY
KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA
N
Czas termicznej relaksacji jest unikatową cechą tkanek, za-
leżną od ich wielkości. Jest to okres, w którym tkanka pozbywa
się połowy dostarczonej energii cieplnej. Aby zapobiec podgrze-
waniu okolicznych tkanek, czas impulsu powinien być mniejszy
lub równy czasowi termicznej relaksacji. Umożliwia to kumula-
cję energii w tkance na którą oddziałujemy w celu jej zniszcze-
nia, nie ryzykując przy tym uszkodzenia innych struktur.
Zjawisko to wykorzystuje się w zabiegach usuwania tatuaży,
znamion, teleangiektazji i owłosienia [11, 12].
FOTOTERMOLIZA FRAKCYJNA
Metoda, która pojawiła się zaledwie kilka lat temu. Jest to swo-
iste rozwinięcie fototermolizy selektywnej i udoskonalenie
laserów frakcyjnych, uzupełnienie ich o zjawisko fototermo-
lizy frakcyjnej, FP (
fractional phototermolysis
), czyli naświetla-
nia laserem tylko części skóry – obszarów w postaci punktów,
a nie całej jej powierzchni. Dzięki temu w skórze właściwej zo-
stają wytworzone niewielkie, mikroskopijne kolumny uszko-
dzeń, które nie przylegają do siebie, a otaczają je obszary żywej,
nieuszkodzonej tkanki. W każdej z tych kolumn dochodzi na-
stępnie do martwicy naskórka. Denaturuje się również kola-
gen [10, 11, 12].
Długość oddziałującej fali mieści się w przedziale 1550–
1927 nm, w zależności od celu zabiegu. Wydzielana energia
pochłaniana jest przez wodę obecną w naskórku i w skórze
właściwej.
Mimo tego, że uszkodzenia skóry wydają się dość znacz-
ne, strefy zdrowej i nienaruszonej tkanki powodują znaczne
skrócenie czasu gojenia się powstałych ran. Metoda świetnie
sprawdza się w przypadku blizn potrądzikowych, resurfacin-
gu, w usuwaniu przebarwień wszelkiej maści i niwelowaniu
rozstępów.
WYBRANE ZASTOSOWANIA LASERÓW
Usuwanie owłosienia
Zdarza się, że nadmiar włosów staje się problemem. Dzieje się
tak ze względu na nadmiar androgenów w organizmie, to one
regulują pracę mieszkówwłosowych. Nadmiar tych hormonów
towarzyszy chociażby zespołowi policystycznych jajników, któ-
ry stał się chorobą cywilizacyjną występującą u kobiet. U nie-
których, pojawia się widoczne owłosienie w typowo męskich
okolicach: na twarzy, szyi, klatce piersiowej czy plecach [11].
Istotną rolę w przypadku terapii odgrywa kolor włosa – im
ciemniejszy, bardziej wysycony melaniną, tym lepszy uzysku-
je się efekt.
Wyróżniamy 3 fazy cyklu włosa: anagen (wzrost), katagen
(faza zanikania) i telogen (faza wypadania). Aby zabieg usu-
wania owłosienia był skuteczny, włos musi zostać naświetlony
w fazie anagenu. Z uwagi na to, że mieszki włosowe nie są ze
sobą zsynchronizowane, zabieg wymaga powtórzenia. Po serii
10 zabiegów obserwuje się znaczną redukcję owłosienia [11].
Melanina najlepiej pochłania fale o długości 630–1200 nm,
stąd dobre efekty przynosi laser diodowy o długości fali rów-
nej 810 nm stosowany wyłącznie do epilacji. Mechanizm jego
działania opiera się na omawianej wcześniej selektywnej foto-
termolizie. Melanina, obecna w mieszku włosowym, pochła-
nia promieniowanie lasera, co z kolei prowadzi do uszkodzenia
poszczególnych struktur włosa pod wpływem temperatury.
Laserowe usuwanie tatuaży
Tatuaż to trwała metoda zdobienia ciała. Jego usunięcie wy-
maga użycia specjalistycznych metod. Dobre efekty przynosi
zastosowanie laseroterapii – przede wszystkim metody abla-
cyjnej i wspomnianej wcześniej fototermolizy.
Ablację przeprowadza się przy użyciu lasera CO
2
– tkanka
odparowuje wraz z barwnikiem. Pomimo istnienia ryzyka
powstawania blizn, metoda ta cechuje się skutecznością usu-
wania barwnika białego, żółtego i pomarańczowego, które nie
odpowiadają widmu absorpcji lasera. Jest to obecnie jedyna
całkowicie skuteczna metoda eliminacji tych barwników ze
skóry [11]. Wadą zabiegów jest to, że struktura opracowywanej
tkanki ulega zmianie, ponadto odbarwia się. Zaletą tej metody
jest niezwykła precyzja i kontrola podczas zabiegu.
Usuwanie tatuaży można również przeprowadzić za pomocą
laserów o nanosekundowych impulsach, tzw.
Q-switched
o dłu-
gości fali 532 i 1064 nm. Dzięki ultrakrótkim impulsommożliwe
jest oddziaływanie lasera wyłącznie na barwnik, nie uszkadza-
jąc przy tym otaczających tkanek. Dzięki zastosowaniu dwóch
długości fali możliwe jest skuteczniejsze oddziaływanie na
miejsce zabiegu. Dodatkowo, nie pozostawia on blizn na skórze,
a czas rekonwalescencji pozabiegowej jest bardzo krótki.
Laseroterapia wwybranych jednostkach chorobowych
Laseroterapia znajduje zastosowanie w niwelowaniu wielu de-
fektów dermatologicznych
•
Naczyniaki.
Są jednymi z najczęstszych zmian rozrosto-
wych występujących u człowieka i wywodzą się z naczyń
krwionośnych, wymuszają zatem konieczność zastosowa-
nia lasera, który emituje długość fal pochłanianych przez
oksyhemoglobinę – Nd:YAG 1064 nm, 542 nm, kryptonowy
568 nm i 577 nm. Zastosowanie ogranicza się do leczenia
powierzchownych naczyniaków, ponieważ przezskórna
laseroterapia nie jest skuteczna w przypadku zmian rozle-
głych i naciekających. Innym wyjściem jest wprowadzenie
światłowodu do wnętrza zmiany, ale ciężko przewidzieć czy
wiązka promieniowania przejdzie przez całą grubość naczy-
niaka. Przeprowadzenie zabiegu wiąże się z zastosowaniem
znieczulenia ogólnego i licznych serii zabiegowych, co jest
dodatkowym obciążeniem [13].
W tym miejscu warto też wspomnieć o laserze pulsacyjnym
barwnikowym, tzw. PDL (
pulsed dye laser
). To pierwszy la-
ser, który powstał specjalnie w celu usuwania zmian naczy-
niowych. Wykorzystuje on zjawisko opisywanej wcześniej
