3 / 2019 / vol. 8
Kosmetologia Estetyczna
395
N
ARTYKUŁ NAUKOWY
TRYCHOLOGIA
tłuszczowych jest zwiększone, natomiast trójglicerydy zre-
dukowane (rys. 2).
Malassezia
stanowi część naturalnej flory
fizjologicznej, jednak wiadome jest, że odgrywa również rolę
zaostrzającą w chorobach skóry, takich jak łojotokowe zapale-
nie skóry, łupież, zapalenie mieszków włosowych, łuszczycy
i atopowym zapaleniu skóry [6, 12-13].
Rys. 2
Obecność aktywnych grzybów Malassezia a wolne kwasy tłuszczowe
Źródło:
[6]
GRZYBICA SKÓRY OWŁOSIONEJ
Grzybica skóry owłosionej (
tinea capitis
) jest infekcją zakaź-
ną obejmującą skórę głowy, włosy i skórę brody. Kluczowym
czynnikiem wywołującym, jest występowanie następujących
rodzajów grzybów:
Microsporum audouini, Microsporum canis,
Trichophyton mentagrophytes (gypseum), Trichophyton tonsu-
rans, Trichophyton schoenleini, Trichophyton violaceum
. Obniżo-
na odporność, choroby autoimmunologiczne czy przerwanie
ciągłości naskórka, to jedne z wielu czynników sprzyjających
rozwojowi zakażeń grzybiczych.
Wyróżnia się trzy rodzaje grzybicy owłosionej skóry głowy
(tabela 2):
––
grzybicę strzygącą,
––
grzybicę drobnozarodnikową,
––
grzybicę woszczynową [11, 14].
Grzybicę strzygącą dzieli się na dwa rodzaje – powierzchowną
i głęboką. Charakterystyczną zmianą dla grzybicy strzygącej jest
niewielki stan zapalny skóry, słabo dostrzegalne złuszczanie na-
skórka i łamliwość włosów. Grzybica strzygąca powierzchowna
spowodowanaobecnością antropofilnych
Trichophytonviolaceum
i
Trichophyton tonsurans
nie posiada cech odczynu zapalnego,
dotyka głównie dzieci w wieku przedszkolnym. Włosy chorego
stają się łamliwe i przerzedzone, jednak odrastają po wdrożeniu
odpowiedniego leczenia. Grzybica strzygąca głęboka wywołana
przez zoofilne dermatofity
Trichophyton mentagrophytes
wyróż-
nia się dużym stanem zapalnym o wyraźnie zaznaczonych brze-
gach, często następuje znaczne przerzedzenie włosów, wskutek
którego następuje proces bliznowacenia. W okolicach mieszków
włosowych powstają zmiany z treścią ropną, w miejscu powsta-
łych blizn włosy nie odrastają. Grzybica drobnozarodnikowa
wywoływana jest przez grzyby zoofilne z rodzaju
Microsporum
canis
(z odczynem zapalnym) i
Microsporum audouin
(powierz-
chowna). Zakażenia dermatofitami
Microsporum
wobrębie skóry
głowy występują głównie u dzieci. Skóra w ogniskach wykazuje
cechy stanu zapalnego w przypadku zakażenia
Microsporum
ca-
nis. Grzybica woszczynowa to choroba wywołana przez antro-
pofilne dermatofity z rodzaju
Trichophyton schoenlein
. Obecnie
najrzadziej spotykana postać grzybicy, charakteryzuje się nad-
miernymwypadaniemwłosów oraz tarczkami woszczynowymi
występującymi wokół mieszków włosowych i bliznowaceniem
w obrębie mieszkówwłosowych. Włosy są matowe, pozbawione
połysku, ponadto poza postacią tarczkową, występują również
odmiany beztarczkowe: łuszczycopodobna i łupieżopodobna, po-
siadające cechy łuszczycy lub łupieżu [10, 14, 15].
ŁUPIEŻ PSTRY
Łupież pstry jest to dermatoza występująca głównie w obrębie tu-
łowia w postaci żółtawobrunatnych plam spowodowana zakaże-
niem
Malassezia furfur
(
Pityrosporumovale
). Zmiany początkowo
mają charakter plam lekko złuszczających się o zabarwieniu żół-
tawobrunatnym, a następnie odbarwień po ekspozycji na słońcu.
W badaniu lampą Wooda widoczna jest ceglasta fluorescencja.
Choroba ta ma charakter przewlekły i nawrotowy.
ŁUPIEŻ OWŁOSIONEJ SKÓRY GŁOWY
Łupież jest ogólnym terminem przypisanym złuszczaniu owło-
sionej skóry głowy o charakterze drobnopłatkowym. Wwielu
przypadkach złuszczaniu towarzyszy nasilony łojotok nazy-
wany łupieżem tłustym (
pityriasis seborrhoica
). W przypadku
mniejszego wydzielania sebum, mamy do czynienia z łupie-
żem suchym (
pityriasis simplex
). Progresja zmian występuje
Tabela 2
Odmiany, objawy kliniczne i różnicowanie grzybicy skóry głowy
Odmiany
Etiologia
Objawy kliniczne
Różnicowanie
Grzybica drobnozarodnikowa
owłosionej skóry głowej
(
tinea microsporica capitis
)
Microsporum canis, M. audouinii
Zmiany dotyczące przeważnie dzieci, są umiejscowione w okolicy
skroniowej lub potylicznej, z niewielkim odczynem zapalnym w zakażeniu
antropofilnym, a dużym w zoofilnym. Ogniska są pojedyncze, kształtu
okrągłego, ze złuszczającą powierzchnią, włosy złamane 1-2 mm nad skórą,
widoczna jest zielonkawa fluorescencja w lampie Wooda.
Z grzybicą powierzchowną
strzygącą, łuszczycą, łysieniem
plackowatym, łojotokowym
zapaleniem skóry.
Grzybica strzygąca głęboka
owłosionej skóry głowy
(
tinea trichophytica profunda
)
Trichophyton verrucosum,
T. mentagrophytes var. granulosum
Duże guzy zapalne ze skłonnością do rozmiękania i wydzielania treści ropnej,
włosy wypadają samoistnie, często występują objawy ogólne
(gorączka, limfocytoza).
Z czyracznością
Grzybica woszczynowa (
tinea favosa
)
Trichophyton acgoenlenii
W lampie Wooda szarozielonkawe ogniska pokryte żółtymi strupami,
o zapachu mysich nor.
Z łojotokowym zapaleniem
skóry.
Zródło:
[16]
