3 / 2019 / vol. 8
Kosmetologia Estetyczna
396
N
ARTYKUŁ NAUKOWY
TRYCHOLOGIA
zazwyczaj w okresie zimowym. Brak zmian zapalnych (takich
jak rumień) pozwala prawidłowo rozpoznać schorzenie i od-
różnić je od łuszczycy czy łojotokowego zapalenia skóry.
Istnieje wiele czynników wyzwalających schorzenie:
––
grzyby drożdżopodobne
Malassezia globosa
,
Malassezia re-
stricta
,
Malassezia obtuse
,
Malassezia sloofiae
,
Malassezia sym-
podialis
,
Malassezia Malassezia furfur
,
Malassezia pachyderma-
tis
– powodując podrażnienie przyspieszają odnowę naskórka;
––
hiperproliferacja – niewłaściwy wzmożony proces odnowy
komórek naskórka, skrócony nawet do 7 dni;
––
zaburzenia hormonalne – wpływ androgenów na nasilenie
łojotoku;
––
zaburzenia immunologiczne;
––
zaburzenia neurologiczne;
––
niewłaściwa dieta, dieta uboga w minerały, np. magnez, że-
lazo, selen, cynk, wapń, potas [14].
Łupież suchy charakteryzuje się zmianami w postaci szaro-
białych, drobnootrębiastych sypkich łusek zlokalizowanych
w okolicach czubka głowy oraz skroni, natomiast włosy stają
się suche i łamliwe. W przypadku łupieżu tłustego, pojawia-
ją się żółtawe, tłuste łuski w okolicach szczytu głowy, włosy
wydają się bardzo lśniące. Łupież i łojotokowe zapalenie skóry
mają podobną etiologię na podstawie aktywności metabolicz-
nej drożdży komensalnych
Malassezia
. W przypadku wystą-
pienia stanu zapalnego w okolicach nadmiernie złuszczające-
go naskórka, rozpoznaje się łojotokowe zapalenie skóry [6, 14]
(fot. 1). W leczeniu zazwyczaj stosuje się następujące środki:
––
o działaniu keratolitycznym – kwas mlekowy, kwas salicylowy,
związki siarki, mocznik, dziegcie, rezorcyna, tiosalicylan cynku;
––
przeciwzapalnym – cyklopirox;
––
przeciwgrzybiczym – klimbazol, cyklopiroks, ketokonazol,
imidazole;
––
cytostatyczne (antyproliferacyjne) – ichtiol, dwusiarczek selenu,
octopirox, dziegcie [14, 17].
Fot. 1
Porównanie owłosionej skóry głowy – a) skóra normalna, b) łupież, c) łojotokowe zapale-
nie skóry głowy
Źródło:
[6]
Badania naukowe z 2016 roku wykazują, że wpływ na powsta-
nie łupieżu w dużej mierze ma również niewystarczająca ilość
bakterii beztlenowych
Propionibacterium
i nadmiar bakterii
tlenowych
Staphylococcus
. Przebadano 33 rodzaje bakterii
(rys. 3) bytujących na skórze głowy u pacjentów z umiarkowa-
nym złuszczaniem naskórka, jednak jedynie
Staphylococcus
i
Propionibacterium
były bakteriami, których wyniki wskazy-
wały na związek równowagi bakteryjnej z łupieżem [18].
Rys. 3
Schemat przedstawia mikrobiotę owłosionej skóry głowy – szczepy bakterii i jeden
gatunek grzybów
Źródło:
[19]
PODSUMOWANIE
Drobnoustroje zasiedlają skórę głowy od chwili narodzin człowie-
ka i tworzą różnorodne zbiorowiska, których skład jakościowy
i ilościowy zależy od właściwości fizjologicznych skóry. Mikroflo-
ra naturalna ma korzystny wpływ niemal na wszystkie funkcje
fizjologiczne człowieka. Należy jednak pamiętać, że w pewnych
warunkach niektóre gatunki mikroflory fizjologicznej mogą wy-
wołać zakażenia, zwłaszcza u osób z obniżoną odpornością.
LITERATURA
1.
Dao H Jr, Kazin RA. Gender differences in skin: a review of the literature. Gend
Med. 2007, vol. 4: 278-296.
2.
Lai JJ, Chang P, Lai KP, Chen L, Chang C. The role of androgen and androgen re-
ceptor in the skin – related disorders. A rch Der matol Res. 2012, vol. 274, 499-510.
3.
Gospodarek E, Mikucka A. Mikrobiologia w kosmetologii. Wyd. PZWL 2013: 1-19.
4.
Siemiątkowska JM. Zarys Trychologii Kosmetycznej. Instytut Kosmetologii Fryzjer-
skiej Trichomed. Stargard 2016: 74-79
5.
Schwartz R, DeAngelis YM, Dawson Jr. TL (eds.). Evans T, Wickett R. Practical Mo-
dern Hair Science. Allured Press 2012: 4-5.
6.
Evans T, Wickett R. Practical Modern Hair Science. Allured Press, 2012: 2-8.
7.
Dessinioti C, Katsambas A. Seborrheic dermatitis: Etiology, risk factors, and treat-
ments: Facts and controversies. Clinics in Dermatology 2013 (113), vol. 28: 343-351.
8.
Clift DC, Dodd JH, Kirby JD. Seborrheic dermatitis andmalignancy. An investiga-
tion of the skin flora. Acta Dermato-Venereologica 1988, vol. 68: 48-52.
9.
Tajima M, Sugita T, Nishikawa A, Tsuboi R. Molecular analysis of Malassezia micro-
flora in seborrheic dermatitis patients: comparison with other diseases and healthy
subjects. The Journal of Investigative Dermatology 2008; vol. 126: 345-351.
10.
Brzezińska-Wcisło L. Choroby włosów i skóry owłosionej. Termedia Wydawnictwa
Medyczne. Poznań 2015.
11.
Borda LG, Wikramanayake TC. Seborrheic Dermatitis and Dandruff: A Compre-
hensive Review Journal ofClinical & Investigative Dermatology 2015, vol. 3(2): 01-07.
12.
Schwartz JR, Cardin CW, Dawson TL, Baran R, Maibach HI (eds.). Seborrheic der-
matitis and dandruff. Textbook of Cosmetic dermatology, London: Martin Dunitz
2010: 210-221.
13.
McGinley K.J, Leyden JJ, Marples RR, Kligman AM. Quantitative microbiology of
the scalp in non-dandruff, dandruff, and seborrheic dermatitis. The Journal of In-
vestigative Dermatology, vol. 64: 401-405.
14.
Adamski Z, Kaszuba A. Dermatologia dla kosmetologów. Edra Urban & Partner.
Wrocław 2015: 151-152, 154-156.
15.
Galęba A, Bajurna B. Grzybica skóry owłosionej. Pielęgniarstwo Polskie 2014, vol.
1(51): 49-53.
16.
Zegarska B, Czajkowska R. Zakażenia skóry i jej przydatków – aspekty kliniczne [w].
Gospodarek E, Mikucka A. Wyd. PZWL 2013.
17.
Hay RJ. Malassezia, dandruff and seborrhoeic dermatitis: an overview. British Jo-
urnal of Dermatology 2011, vol. 165(2): 2-8.
18.
Xu Z, Wang Z, Yuan C, Liu X, Yang F, Wang T, Wang J, Manabe K, Qin O, Wang X,
Zhang Y. Dandruff is associated with the conjoined interactions between host and
microorganisms. Scientific Reports 2016, vol. 6, on-line (dostęp: 22.02.2019).
19.
(dostęp: 26.02.2019).
a)
b)
c)
