3 / 2019 / vol. 8
Kosmetologia Estetyczna
393
N
ARTYKUŁ NAUKOWY
TRYCHOLOGIA
»
394
otrzymano / received
28.02.2019
poprawiono / corrected
14.03.2019
zaakceptowano / accepted
27.03.2019
STRESZCZENIE
Mikrobiom owłosionej skóry głowy składa się głów-
nie z bakterii Gram-dodatnich z rodzaju
Propionibac-
terium sp., Staphylococcus sp.
oraz z drożdżaków
Ma-
lassezia sp.
Potencjalnymi czynnikami wywołującymi
zaburzenia równowagi owłosionej skóry głowy są:
zaburzenia hormonalne, predyspozycje genetyczne,
niewłaściwa dieta, przyjmowane leki, niedobór snu,
przewlekły stres, zaburzenia immunologiczne czy źle
dobrane preparaty do pielęgnacji i zabiegi wykonywa-
ne w obrębie owłosionej skóry głowy. Decydującym
czynnikiem odpowiedzialnym za obecność wysokiej
liczebności komensalnych drobnoustrojów w obrębie
mieszków włosowych jest bliskość gruczołów łojo-
wych oraz środowisko beztlenowe.
Celem pracy było przedstawienie zaburzeń
mikroflory skóry głowy i włosów spotykanych
w gabinecie trychologa. Do najczęstszych schorzeń
trychologicznych należy łojotok skóry głowy, łojo-
tokowe zapalenie skóry, grzybica skóry owłosionej,
łupież skóry owłosionej oraz łupież pstry.
Słowa kluczowe:
mikrobiom, trychologia,
mikroflora skóry głowy, badanie trychologiczne
ABSTRACT
The scalpmicrobiome consistsmainly ofGram-positive
bacteria of the genus
Propionibacterium, Staphylo-
coccus
and of the yeast
Malassezia
. The potential trig-
gering factors of scalp balance problems are: hormonal
disorders, genetic predisposition, improper diet, medi-
cations taken by the patient, sleep deprivation, chronic
stress, immunological disorders or poorly selected care
preparations and treatments performed within the
scalp. The decisive factor responsible for the presence
of high numbers of commensal microorganisms in the
hair follicles is the proximity of the sebaceous glands
and the anaerobic environment.
The aim of the work was to present the microflora
of the scalp and hair found in the trichology office. The
most frequent trichological diseases include seborrhea,
seborrheic dermatitis, skin mycosis, dandruff due to
hairy skin and dandruff versicolor.
Keywords:
microbiome, trichology, scalp microflora,
trichological examination
Marta Bednarek
1,2
Claudia Musiał
1,3
1.
Wyższa Szkoła Zdrowia
w Gdańsku
ul. Pelplińska 7
80-335 Gdańsk
2.
Klinika Kosmetologii
i Trychologii Esthetic
ul. Krzywoustego 25B
80-360 Gdańsk
M:
+48 692 133 309
E:
3.
Katedra i Zakład
Chemii Medycznej
Gdański Uniwersytet
Medyczny
ul. M. Skłodowskiej-
Curie 3a
80-210 Gdańsk
WSTĘP
Drobnoustroje zasiedlające skórę oraz błony śluzo-
we dróg oddechowych i przewodu pokarmowego
człowieka są reprezentowane głównie przez bakte-
rie, które należą do świata roślin, stąd powszechnie
używanym terminem na ich określenie jest mikro-
flora fizjologiczna. Flora bakteryjna skóry jest dość
zróżnicowana w zależności od okolicy [1]. Pomiędzy
człowiekiem a drobnoustrojami wytwarza się równo-
waga, która jest warunkiem zdrowia i prawidłowego
funkcjonowania. Mikroflora fizjologiczna spełnia kil-
ka podstawowych funkcji, takie jak działanie ochron-
ne, metaboliczne oraz troficzne (tabela 1). Suche
okolice skóry będące w kontakcie ze środowiskiem
zewnętrznym nie są sprzyjającym środowiskiem dla
namnażania drobnoustrojów, stąd ich liczba w tych
okolicach jest niewielka. Zdecydowanie więcej bakte-
rii zagnieżdża się na skórze w okolicach wilgotnych,
np. w obrębie fałdów skórnych, okolicy odbytniczej,
w przestrzeniach międzypalcowych, dołach pacho-
wych oraz głowie. Dominującym drobnoustrojem
skóry jest
Staphylococcus epidermidis
tworzący 90%
całej populacji, dalej beztlenowce z gatunku
Propioni-
bacterium acnes
w liczbie 103-104/cm
2
oraz
Staphylo-
coccus aureus
. Nosicielstwo tego ostatniegowzdrowej
populacji sięga 10-20%. Wokresie dojrzewania wśród
mikroflory skóry dominowaćmoże
Propionibacterium
acnes
będący przyczyną trądziku [2]. Znaczna liczba
drożdżaków może być obecna na skórze głowy oraz
w okolicach wałów paznokciowych. Na skórze głowy
kolonizuje dobrze znana nam
Malassezia sp
. Bakteria
ta może powodować zakażenia skóry w okolicach
wilgotnych, dlatego też skóra owłosiona głowy nara-
żona jest na liczne zakażenia bakteryjne i grzybicze.
Bardzo często do gabinetów dermatologicznych oraz
trychologicznych zgłaszają się pacjenci z zaburzenia-
mi mikroflory skóry głowy lub ze schorzeniem wy-
wołanym przez patogen.
Najczęstsze problemy pacjenta
trychologicznego – choroby skóry głowy
The most common problems of the trichologic patient – scalp diseases
