Page 35 - KE - 2014.2

109

Kosmetologia Estetyczna / 2 / 2014 / vol. 3

działanie podwyższonych temperatur enzymów [8]. Do

grupy fenolokwasów obecnych w miodach w postaci es-

trów i glikozydów należą pochodne kwasu benzoesowego

i cynamonowego oraz kwasy hydroksycynamonowe.

W miodach występują też flawonoidy. Stwierdzono

występowanie kwercetyny, mircetyny, hesperydyny,

apigeniny, luteoliny, kampferolu i metoksykamferolu.

Odpowiedzialne są za barwę poszczególnych miodów

odmianowych i wykazują silne działanie przeciwutlenia-

jące. Wspomagają leczenie hemoroidów, a także żylaków,

krwawień podskórnych [7].

Barwa miodu zależy przede wszystkim od obecności

związków karotenoidowych (głównie beta-karotenu),

ksantofilu, chlorofilu i jego pochodnych, jak również an-

tocyjanów. Na barwę miodu mają wpływ także substan-

cje koloidowe utworzone z białek, wody, drobin wosku

pszczelego i biopierwiastków. Barwa miodu w dużym

stopniu jest determinowana stopniem jego krystalizacji.

Wykazano, że miody ciemne – spadziowe, wrzosowe oraz

gryczane – odznaczają się silniejszymi właściwościami

przeciwutleniającymi niż miody jasne [9, 10].

Aromat miodom nadają terpeny, składniki olejków

eterycznych oraz związki polifenolowe, garbniki i woski.

Związki te działają antyseptycznie i antybiotycznie. Szcze-

gólnie silną aktywność antybiotyczną wykazują miody

spadziowe z drzew iglastych, miód gryczany i lipowy.

Aby wszystkie składniki miodu zachowały swoją war-

tość i nie uległy rozkładowi, należy przechowywać go

w suchym, chłodnym i zacienionym miejscu w temperatu-

rze 10-15ºC, o wilgotności powietrza nie przekraczającej

60%. Krystalizacja miodu jest procesem naturalnym i od-

wracalnym. O jej występowaniu decyduje ilość zawartych

w miodzie cukrów. Glukoza słabo rozpuszcza się w wodzie

i szybko tworzy kryształy, natomiast fruktoza łatwiej

przyjmuje wilgoć z powietrza i krystalizuje wolniej [11].

Z

astosowanie miodu

Bogaty skład miodu zapewnia możliwość jego zastosowa-

nia w medycynie. Miód wykorzystywany jest w leczeniu:

•

układu pokarmowego – zapalenia żołądka i dwunast-

nicy, zapalenia jelita grubego ze skłonnością do bie-

gunek, zapalenia jelita cienkiego, schorzenia wątroby

i dróg żółciowych;

•

chorób serca i układu krążenia – zwiększa siłę skurczu

i wydolnośćmięśnia sercowego, obniża ciśnienie tętnicze

krwi, działa przeciwarytmicznie oraz zwiększa diurezę,

rozszerza naczynia wieńcowe serca i polepsza krążenie;

•

układu oddechowego – przeziębienia, zapalenia gar-

dła, migdałków podniebiennych, zanik śluzówki gór-

nych dróg oddechowych, chrypki, nieżytu tylnej ściany

gardła i więzadeł głosowych, zapalenia błony śluzowej

nosa oraz jako środek wykrztuśny;

•

układu nerwowego – depresji, nerwic, stresu, wykazuje

działanie uspokajające i zmniejszające napięcie nerwowe;

•

chorób skóry – owrzodzeń, ropni, liszajów, wyprysków,

zapalenia błon śluzowych jamy ustnej.

Miód, składając się przede wszystkim z węglowoda-

nów, jest źródłem łatwo przyswajalnej energii. Glukoza

i sacharoza ulegają bardzo szybkiej resorpcji, dlatego

spożywanie miodu przyczynia się do szybkiego pozyski-

wania przez organizm energii. Fruktoza wchłaniana jest

do krwioobiegu znacznie wolniej, dlatego nie stymuluje

wydzielania insuliny.

Poziom węglowodanów w organizmie podnosi się powo-

li. Przez dłuższy czas utrzymuje się na stałym poziomie,

po czym zaczyna wolno spadać. Mechanizm ten powoduje,

że energia dostarczana jest do tkanek przez wiele godzin,

co pozwala zachować sprawność fizyczną i somatyczną or-

ganizmu. Jest to szczególnie ważne dla sportowców i osób

uczących się. Ponadto miód wzmacnia potencjał fizyczny

i wytrzymałość zawodników, zarówno w czasie treningu,

jak i w trakcie zawodów. Spożycie go po wysiłku umożliwia

w krótkim czasie ustąpienie objawów zmęczenia i szybką

odnowę wydatkowanej energii. W badaniach wykazano, że

miód przyjmowany pomiędzy zawodami lub w przerwach

meczów pozwalał na podwyższenie efektywności i lepszą

tolerancję ponownego wysiłku.

W miodzie zaobserwowano obecność choliny, która re-

gulujepoziomcholesterolu i zapobiega zaleganiu tłuszczów

w naczyniach krwionośnych. Usuwa także tłuszcze z wą-

troby i wzmaga działanie pęcherzyka żółciowego. Pomaga

w leczeniu zapalenia i marskości wątroby, a także w terapii

pęcherzyka i dróg żółciowych, przy zatruciu ołowiem i in-

nymi metalami ciężkimi. Cholina stanowi składnik błon

komórkowych, także w mózgu. Jako neuroprzekaźnik ace-

tylocholina pełni niezwykle ważną rolę w przekazywaniu

impulsów nerwowych, wspomaga pamięć i koncentrację.

Niestety, wraz z wiekiem poziom choliny w komórkach

mózgu obniża się, dlatego też istotne jest, aby dostarczać

ją wraz z pożywieniem, np. miodem [11].

W miodzie stwierdza się także obecność enzymów. Jed-

nym z enzymów jest oksydaza glukozowa, która powodu-

je utlenianie glukozy do kwasu glukonowego. W reakcji

tej powstaje także nadtlenek wodoru – związek o silnych

właściwościach przeciwdrobnoustrojowych.

Dobroczynne działanie miodu znajduje zastosowanie

także w chorobach skóry. Wykorzystywany jest w leczeniu

owrzodzeń na tle cukrzycowym, zakażonych ran odleży-

nowych i nowotworowych, szczególnie u ludzi starszych,

a także owrzodzeń zgorzelinowych i gruźliczych. Ponadto

miód stosuje się w chorobach błon śluzowych, szczególnie

w stanach zapalnych błony śluzowej jamy ustnej i przyzę-

bia, paradontozie oraz schorzeniach jamy ustnej i dziąseł na

tle grzybiczym (pleśniawki u dzieci). Miód okazał się sku-

tecznym środkiem w zakażeniach chirurgicznych. U cho-

rych z zakażonymi ranami pooperacyjnymi, przewlekłymi

owrzodzeniami i ropniami miód dawał lepsze efekty lecz-

nicze w porównaniu z powszechnie stosowanymi antybio-

tykami. Ponadto zaleca się go dzieciom czy rekonwalescen-

tom jako czynnik wspomagający właściwe leczenie [11-13].

M

iód w kosmetologii

Miód wykazuje właściwości bakteriostatyczne, bakte-

riobójcze, przeciwzapalne, regenerujące, zmiękczające,

nawilżające, oczyszczające, wygładzające, rozjaśniające,

a także antyoksydacyjne. Przeciwdziała wypryskom skór-

nym, łagodzi podrażnienia, zaczerwienienia, oparzenia

słoneczne, spierzchnięcia rąk i ust, a także odmrożenia.

Kosmetyczne korzyści płynące z miodu były znane już

Kleopatrze. Częste kąpiele w oślim mleku i miodzie po-

zwoliły królowej zachować nieskazitelną urodę. Również

żona cesarza Nerona, Poppea, pielęgnowała swoje ciało

pszczelim produktem, zastępując nim kremy.

Dzięki wysokim wartościom odżywczym miód wzbo-

gaca skórę w substancje biologicznie aktywne. Pod-

wyższa napięcie skóry, co czyni ją miękką i gładką. Ze

Page 35 - KE - 2014.2 - Calosc