4 / 2017 / vol. 6
Kosmetologia Estetyczna
352
artykuł naukowy
Kosmetologia Estetyczna
N
Opóźnienie procesów starzenia skóry możliwe jest poprzez
różne zabiegi związane z dostarczaniem komórkom substancji
aktywnych. Jednak płaszcz wodno-lipidowy stanowi barierę
dla wnikania wielu związków aplikowanych miejscowo.
Zagadnienie aktywnego transportu substancji aktywnych
przez błony komórkowe to istotny element w badaniach nad
efektywnością działania przeciwstarzeniowego. Drogi przeni-
kania składników aktywnych przez skórę odbywają się na dwa
sposoby: przez warstwę rogową naskórka (drogą transcelular-
ną i drogą intercelularną) oraz przez gruczoły potowe, łojowe
i mieszki włosowe [8].
|
|
SONOFOREZA (SP)
Sonoforeza, znana również jako „masaż” za pomocą ultradź-
więków, opiera się na wykorzystaniu zjawiska rozchodzenia
fali akustycznej. Działanie ultradźwięków na skórę powoduje
przyspieszenie przepływu komórkowego (tzw. mikrostreaming)
oraz usprawnia przepływ płynu tkankowego. Ultradźwięki
ułatwiają związkom polarnym oraz substancjom o dużych ma-
sach cząsteczkowych pokonać bariery naskórkowe. Sonoforeza
powoduje wprowadzenie płynów z substancjami aktywnymi
w ruch oscylacyjny, który zapewnia głębokie ich przenikanie [9].
Ponadto, podczas zabiegu dochodzi do wzrostu przepuszczalno-
ści błon komórkowych dla substancji czynnych, wzrostu prze-
wodnictwa elektrolitycznego, następuje aktywacja procesów
enzymatycznych, metabolicznych i przyspieszenie regeneracji.
Przemieszczanie się jonów i metabolitów w tkankach znacznie
się poprawia, co skutkuje dodatkowo lepszymukrwieniem skóry
[10]. Zabieg ten wykorzystywany jest w celu głębszego wprowa-
dzenia substancji aktywnych oraz wywołania lepszego efektu
terapeutycznego. W kosmetologii wykorzystuje się ultradźwię-
ki o średniej i wysokiej częstotliwości (1-10 MHz). Efekt zabiegu
uzależniony jest od rodzaju wprowadzonych substancji oraz od
wpływu samych ultradźwięków na tkanki. Dużą popularnością
cieszą się preparaty bogate wwitaminy: C, K, PP, wyciąg z arniki,
kasztanowca oraz kwas hialuronowy [11, 12].
|
|
ELEKTROPORACJA (EP)
Elektroporacja to metoda transportu substancji aktywnych
w głąb skóry, której podstawą jest tworzenia nowych dróg
transportu cząstek za pomocą wysokonapięciowego jednokie-
runkowego prądu impulsowego o częstotliwości radiowej. Zjawi-
sko elektroporacji odpowiada za wzrost przepuszczalności błon
komórkowych, co wiąże się ze zwiększonym przewodnictwem
tych błon. Wynikiem działania impulsów na błony komórkowe
jest powstanie nanoporów, czyli kanałów hydrofilowych w bło-
nie lipidowej komórek, które umożliwiają łatwiejszy transport
substancji aktywnych do ich wnętrza. Podczas elektroporacji
dochodzi również do pobudzenia komórek do pinocytozy, czyli
do pochłaniania substancji odżywczych, rozpuszczalnych wwo-
dzie do wnętrza komórki. Podczas tego zjawiska kropelki płynu
zostają zatrzymane na powierzchni błony komórkowej, zostają
wchłonięte w fałdy błony, skąd następnie są transportowane do
obszaru cytoplazmy. Płynna zawartość pęcherzyków przenika
do cytoplazmy, co gwarantuje długotrwałe działanie substancji
czynnych w komórce po zakończeniu zabiegu. Elektroporacja
może zachodzić w sposób odwracalny lub nieodwracalny. Zjawi-
sko odwracalnej elektroporacji wykorzystuje impulsy, które po-
wodują krótkotrwałe i tymczasowe wytworzenie się nanoporów
w błonie komórkowej. Zastosowanie zbyt wysokiego napięcia
może doprowadzić do nieodwracalnej elektroporacji i zniszcze-
nia błony komórkowej. Powstałe w ten sposób nanopory osiągają
duże rozmiary, nie zanikają, a komórki zostają pozbawione me-
chanizmów naprawczych. Skuteczność zabiegu jest uzależniona
od wielkości pola elektrycznego, liczby impulsów, przerw mię-
dzy wysyłanymi impulsami oraz od rodzaju i stężenia wprowa-
dzanej substancji [13, 14].
|
|
CEL BADANIA
Celem badania było dokonanie subiektywnej oceny efektyw-
ności działania sonoforezy i elektroporacji w zabiegach prze-
ciwstarzeniowych, wśród zakwalifikowanych do badania
ochotników płci żeńskiej.
|
|
MATERIAŁY I METODY
Badanie przeprowadzono w Zakładzie Kosmetologii i Derma-
tologii Estetycznej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Anali-
zie poddano 17 ankiet (rys. 1). Wiek badanych kobiet wahał się
pomiędzy 47 a 63 lata, średnio wynosił 56,25 lat. 8 probantek
miało skórę suchą, 4 normalną lub tłustą, 4 probantki mieszaną.
Kryteria, włączające do badania to:
––
zmarszczki, zmarszczki mimiczne wokół oczodołów („kurze
łapki”), na czole, policzkach, dolnej częci twarzy, szyi;
––
zmarszczki promieniste wokół ust, tzw. kod kreskowy;
––
opadnięty owal twarzy, spowodowany uposledzeniem funk-
cji włókien kolagenowych, elastynowych i retikulinowych;
––
niewyraźnie zaznaczona linia zuchwy – tzw. chomiki;
––
zapadnięte fałdy skóry policzków, zmiany w proporcjach
twarzy powodowane zanikiem podsciółki tłuszczowej;
––
nadmiar skóry nad górna wargą;
––
suchoś skóry;
––
bladość skóry, będąca efektem niedokrwienia;
––
rozszerzone naczynia krwionośne (teleangiektazje);
––
liczne przebarwienia i plamki, będące wynikiem zaburzenia
w rozmieszczeniu i funkcji melanocytów.
Kryteria wyłączające z uczestnictwa w badaniu:
––
choroby wirusowe, bakteryjne i grzybicze;
––
łojotok skóry;
––
stany przednowotworowe i nowotwory;
––
ciąża i okres laktacji.
Udział w badaniu był dobrowolny, a każdy z uczestników miał
założoną imienną kartę probanta oraz utworzone profile w od-
powiednich oprogramowaniach. Badanie przeprowadzone zo-
stało za zgodą Komisji Bioetyki UM w Łodzi.
