6 / 2019 / vol. 8
Kosmetologia Estetyczna
771
ARTYKUŁ NAUKOWY
KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA
N
Nużeniec w wybranych zmianach
zapalnych skóry
Demodex in selected inflamed skin lesions
Magdalena Kołodziejczyk
Katedra i Zakład Biologii
z Genetyką, Uniwersytet
Medyczny w Lublinie
Collegium
Pharmaceuticum
ul. Chodźki 4a
20-093 Lublin
E:
M:
+48 533 135 181
Adres korespondencyjny
Magdalena Kołodziejczyk
Jankowa 33
24-300 Opole Lubelskie
WSTĘP
Pierwsze odkrycie rodzaju
Demodex
nastąpiło
w 1840 roku, dzięki Tulkowi, który powiązał tę gru-
pę z występowaniem świerzbu u psów. Nazwa tego
roztocza wywodzi się od dwóch greckich rdzeni:
tłusty i kornik. Mogą bytować zarówno u ludzi, jak
i u zwierząt. Ich obecność stwierdza się w miesz-
kach włosowych, gruczołach łojowych, szczególnie
w okolicach ciała o dużej wilgotności. Do zaraże-
nia dochodzi zwykle przez kontakt bezpośredni,
a także poprzez wspólne używanie kosmetyków,
pościeli, ręczników. Klinicznie nużyca ma szeroki
zakres wariantów i może objawiać się jako zapa-
lenie mieszków włosowych (
Pityriasis folliculorum
),
rumień grudkowo-krostkowy (nużyca podobna do
trądziku różowatego), zapalenie powiek i spojówek
i ziarniniakowe zapalenie przypominające trądzik
różowaty (
Demodicosis gravis
).
CHARAKTERYSTYKA
Demodex folliculorum
jest organizmem pasożytni-
czym i cudzożywnym. Jest to gatunek należący
do gromady pajęczaków z rzędu roztoczy. Pasożyt
może występować u ludzi [1], zazwyczaj zlokalizo-
wany jest w mieszkach włosowych. Postać dorosła
osiąga długość 279-294
μ
m, natomiast komórki ja-
jowe maja strzałkowaty kształt i wymiary 104
μ
m
x 41
μ
m. Osobniki wyizolowane z brzegów powiek
są zazwyczaj dłuższe niż te pobrane ze skóry [2, 3].
Bytują w mieszkach z obecnością lub bez włosów,
szczególnie w obszarach skóry o wyższej produkcji
sebum [2, 4]. Ze względu na fakt, że roztocza
Demo-
dex
są pasożytami z jednostek włosowatych i są bar-
dzo podatne na wysuszanie, nie są w stanie prze-
trwać przez dłuższy czas poza gospodarzem. Drogi
transmisji nie są w pełni znane, ale mogą się poja-
wić zarówno przez kontakt bezpośredni, jak i przez
STRESZCZENIE
Nużyca jest terminem stosowanym w odniesieniu
do chorób skóry wywołanych przez nużeńca ludz-
kiego
Demodex folliculorum
. Roztocza te są saprofi-
tycznymi ektopasożytami, które występują przede
wszystkim w obszarach bogatych w gruczoły łojo-
we, takich jak twarz, skóra głowy, szyja.
Nużeniec ludzki wywołuje głównie choroby
skóry, ale może naśladować wiele innych zapal-
nych dermatoz. Może przebiegać bezobjawowo lub
manifestując się poprzez: świąd, zaczerwienienie,
łuszczenie, grudki i krostki. Pasożyty te mogą sta-
nowić przyczynę trądziku różowatego, trądziku po-
spolitego, zapalenia brzegów powiek, demodekozy
ocznej, czy zespołu suchego oka.
Celem pracy było zwrócenie uwagi na zagroże-
nia wynikające z zakażeń
Demodex folliculorum
oraz przedstawienie czynników ryzyka. Omówio-
no objawy kliniczne i patogenezę nużycy.
Patogeneza ludzkiej nużycy pozostaje w dużej
mierze niejasna. Diagnostyka polega głównie na
analizie zeskrobin ze zmian oraz badaniu mikro-
skopowym rzęs. Leczenie jest trudne i długotrwałe.
Słowa kluczowe:
nużeniec ludzki, nużyca,
zapalenie brzegów powiek, trądzik różowaty
ABSTRACT
Demodex folliculus is a term used for skin diseases
caused by Demodex folliculorum. These mites are sap-
rophytic ectoparasites that are found primarily in areas
rich in sebaceous glands, such as the face, scalp and neck.
Demodex principally causes skin diseases, but can
mimic many other dermatoses accompanied by inflam-
mation. It can be asymptomatic or manifested through
itching, redness, flaking papules and pustules. These
parasites can be the cause of rosacea, acne vulgaris,
eyelid inflammation, ocular demodecosis, and dry eye
syndrome.
The aim of the study was to draw attention to the
threats arising from Demodex folliculorum infections
and to present risk factors. Clinical symptoms and
pathogenesis of demodicosis were discussed.
The pathogenesis of human demodicosis remains
largely unclear. Its diagnosis mainly consists of the
analysis of scrapings from lesions and microscopic ex-
amination of eyelashes. The treatment is difficult and
prolonged.
Keywords:
Demodex folicullorum, demodicosis,
eyelid inflammation, rosacea
»
772
otrzymano / received
17.08.2019
poprawiono / corrected
11.09.2019
zaakceptowano / accepted
03.10.2019
