6 / 2016 / vol. 5
Kosmetologia Estetyczna
620
artykuł naukowy
Kosmetologia Estetyczna
N
|
|
ZASTOSOWANIE WOSKU PSZCZELEGO
WKOSMETYCE I KOSMETOLOGII
Podstawowe zastosowanie wosku pszczelego to produkcja węzy
pszczelej. Ponadto jednym z największych odbiorców wosku
pszczelego jest przemysł kosmetyczny 25-30% i farmaceutyczny
25-30%, gdzie zastosowanie znajduje zarówno wosk żółty (C
era
flava
), jak również wosk bielony (
Cera alba
). Już w czasach staro-
żytnych wosk pszczeli był podstawowym i pożądanym składni-
kiem receptur kremów i maści. Były to z reguły mieszaniny wo-
sku pszczelego z olejami w różnych proporcjach, które ustalano
w zależności od pożądanej konsystencji. Często jego śladowe ilości
są odkrywane na stanowiskach archeologicznych [20]. Wosk bie-
lony to nieodzowny surowiec do produkcji emulsji o typie masy
perłowej, używanej do kremów przygotowywanych na zimno.
Wosk pszczeli ma zerowy potencjał podrażnienia i stopień kome-
dogenności od 0 do 2, co czyni go idealnym materiałem do stoso-
wania w kosmetykach. Użytywe właściwy sposób w preparatach
kosmetycznychnie powoduje problemówz zatykaniemporów [21].
Wosk pszczeli ma niepowtarzalne właściwości kwalifikujące
go do zastosowania w kosmetyce jako pierwszorzędowy suro-
wiec bazowy w preparatach, ponieważ:
•
nie wywołuje alergii,
•
daje trwałe emulsje, poprawia wiązanie wody w maściach
i kremach,
•
pozostawia na skórze ochronny film, dający okluzję nieciągłą,
oraz wzmacnia właściwości ochronne kremów przeciwsło-
necznych,
•
wykazuje działanie wygładzające naskórek, przyspiesza jego
regenerację oraz działa lekko przeciwzapalnie,
•
dzięki jego elastyczności i plastyczności umożliwia otrzy-
manie cieńszego filmu ochronnego oraz zwiększa trwałość
preparatu na skórze i ustach,
•
ma właściwości antybiotyczne oraz termoprzechowywalne,
•
już przy niewielkim jego dodatku (1-3%) do receptury można
uzyskać pożądanych efekt,
•
poprawia wygląd i konsystencję kremów, balsamów oraz lo-
tionów kosmetycznych,
•
może być stosowany jako środek zagęszczający,
•
poprawia efektywność mydeł, pozostawia film ochronny
i zwiększa ich elastyczność,
•
jest nieocenionym składnikiem w pomadkach, błyszczykach
i korektorach, gdyż zapewnia w nich stabilizacje połysku,
konsystencji i koloru.
Powszechnie wiadomo, że produkty pszczele mogą wywoływać
reakcje alergiczne. Niemniej jednak wosk pszczeli należy do naj-
mniej alergogennych produktów pszczelich, a doniesień odnośnie
do alergii skórnej wywołanej przez jego zastosowanie jest niewie-
le [22]. W XIX w. podawany był jako lek łagodzący i osłaniający
w biegunce. Gorący wosk pszczeli ma również właściwości roz-
grzewające, stosowane w stanach zapalnychmięśni nerwów i sta-
wów. Dlatego uważa się, że wosk pszczeli jest głównym produk-
tempszczelim, który powinien być stosowany do termoterapii [23].
Wosk pszczeli znaleźć można również w wielu formulacjach
kosmetycznych, między innymi w:
•
cold kremach, 8-12%,
•
dezodorantach, do 35%,
•
preparatach do depilacji, do 50%,
•
kremach do włosów, 5-10%,
•
odżywkach do włosów, 1-3%,
•
maskarach, 6-12%,
•
różach, 10-15%,
•
cieniach do oczu, 6-20% [21].
Duża ilość preparatów kosmetycznych, takich jak: kremy, balsa-
my itp., występuje w formie emulsji. Emulsja to układ dyspersyjny
ciecz-ciecz, który składa się dwóch niemieszających się lub miesza-
jących się słabo cieczy, przy czym jedna z nich jest zdyspergowana
w drugiej w postaci drobnych kropel. Biorąc pod uwagę wzajemny
układ faz, rozróżnia się następujące rodzaje emulsji:
•
emulsje typu olej w wodzie O/W i woda w oleju W/O,
•
emulsje podwójne W/O/W i O/W/O.
Wosk pszczeli wprowadzany jest do fazy olejowej, gdziewzależ-
ności od preparatu i jego przeznaczenia oraz ilości wosku pszcze-
legowpływa on nawłaściwości organoleptyczne oraz reologiczne
wyrobów kosmetycznych. Układy emulsyjne są termodynamicz-
nie niestabilne, zatem konieczne jest wprowadzanie np. emulga-
torów. Takie właściwości emulgujące ma również wosk pszczeli,
który należy do naturalnych substancji emulgujących, przez co
znajduje zastosowanie w stabilizacji emulsji. Jako emulgatory sto-
sowane są również pochodne wosku pszczelego, np. polyethylene
glycol-20 (PEG-20 Sorbitan Beeswax), to etoksylowana pochodna
wosku pszczelego, obecnie stosowana jako środek powierzchnio-
wo czynny w produktach kosmetycznych w stężeniach sięgają-
cych do 11% [24, 25]. Dzięki wielu właściwościom, np. antybakte-
ryjnym, wosk pszczeli zwiększa swoją atrakcyjność jako surowiec
podstawowy, używany w preparatach kosmetycznych. Po aplika-
cji wosku pszczelego na skórę zwiększa on jej elastyczność oraz
sprawia, że wygląda świeżo i gładko. W recepturach pomadek ko-
smetycznych [26, 27] oraz sztyftów farmaceutycznych bazowymi
składnikami są surowce tłuszczowe, o wysokich temperaturach
topnienia, takie jak woski: karnauba, pszczeli, kandelila, woski mi-
krokrystaliczne itp. Odpowiadają one za twardość, elastyczność
oraz podwyższają temperaturę topnienia preparatu. Parametrem,
decydującym o właściwościach użytkowych otrzymanych for-
mulacji, jest ich konsystencja, która wpływa na jakość aplikacji,
rozprowadzanie oraz łatwość przenoszenia barwnika na skórę.
Wosk pszczeli może być również używanych jako środek wią-
żący oleje oraz zapewniający utrzymanie półstałej konsystencji.
Badano wpływ dodatku wosku pszczelego i wosku karnauba na
fizyczną stabilność błyszczyków do ust podczas ich przechowy-
wania [28]. Oceniano właściwości organoleptyczne, jednorodność,
lepkość oraz stabilność błyszczyków w różnych temperaturach.
Większa zawartość w formulacji wosku pszczelego (Cera alba)
w stosunku do wosku karnauba ma wpływ na zwiększenie sta-
bilności błyszczyków.
