246
vol. 1 \ 4 \ 2012 \ Kosmetologia Estetyczna
Pierwszym narządem odbierającym zapach jest nabłonek
węchowy, położony w górnej części jamy nosowej. To właśnie
tu znajdują się komórki węchowe, na powierzchni jedynie 5,5
cm
2
- odpowiadającej wielkości monety pięciozłotowej.
Człowiek posiada około 3 milionów komórek węchowych,
które co trzy miesiące się odradzają. Każda komórka węcho-
wa specjalizuje się w jednym zapachu. W tym samym czasie
jesteśmy w stanie wychwycić 15 komponentów zapachowych.
Oznacza to, że równocześnie aktywuje się 15 rożnych rodza-
jów komórek węchowych. Wszystkie pozostałe - nie reagują.
Cząsteczki zapachowe, zanim zetkną się z receptorami
węchowymi, muszą rozpuścić się w warstwie śluzu po-
krywającej jamę nosową. Dlatego, aby móc zadziałać, czą-
steczki zapachowe muszą być:
–
–
lotne, ponieważ receptory węchowe reagują na związ-
ki chemiczne przenoszone z powietrzem do nosa;
–
–
do pewnego stopnia rozpuszczalne w wodzie, aby prze-
chodzić przez wodnistą warstwę śluzu pokrywającą na-
błoneknosowyiosiągnąćbłonękomórekreceptorowych;
–
–
do pewnego stopnia rozpuszczalne w tłuszczach, aby
przechodzić przez błony komórkowe komórek recep-
torowych w celu ich pobudzenia.
Dochodzący do receptora komórki węchowej zapach
uwalnia impuls elektryczny, a ten z kolei zostaje we wnę-
trzu komórki 1000-krotnie wzmocniony i dalej, przez
długie wypustki komórek węchowych, wędruje do mózgu.
N
os wie lepiej
Bodźce węchowe odbierane są przez specjalne receptory
zlokalizowane w wolnych zakończeniach nerwu węcho-
wego i nerwu czaszkowego. Rozmieszczone w nabłonku
węchowym komórki węchowe stykają się bezpośrednio
z otoczeniem organizmu. Jest to jedyne miejsce w orga-
nizmie człowieka, gdzie komórki nerwowe bezpośrednio
odbierają bodźce ze środowiska zewnętrznego. Nabło-
nek węchowy pokrywa stale warstwa śluzu, która jest
jedyną przegrodą dzielącą komórki nerwowe od świata
zewnętrznego. Receptory węchowe są niezmiernie wraż-
liwe. W odniesieniu do wielu zapachów ta wrażliwość jest
tak duża, że kilka cząsteczek reagujących z powierzchnią
receptora wystarcza do jego pobudzenia.
W
ęch
i emocje
Cząsteczki naturalnych substancji zapachowych przenoszo-
ne w olejkach eterycznych poprzez rzęski węchowe i opusz-
kę węchową, neuronami przekazywane są do podwzgórza,
części mózgu odpowiedzialnej za emocje i rejestrującej
bodźce zapachowe. Dobroczynne składniki znajdujące się
w olejkach eterycznych, wnikając do organizmu w trakcie
wąchania, podczas kąpieli i masażu, przywracają harmonię
i równowagę emocjonalną, tonizują nastroje, wyciszają lub
stymulują, rozjaśniają umysł. Aromatyczne substancje, np.
przeciwbólowe, działają w ten sposób, że osłabiają aktyw-
ność zakończeń nerwowych, które przekazują sygnał bólu.
Olejki rozkurczowe działają podobnie na nerwy wyzwalają-
ce aktywność mięśniową. Olejek sosnowy działa skutecznie
na połączenia nerwowe rządzące układem oddechowym,
dlatego jest cennym środkiem przeciwkaszlowym.
Największe bogactwo dobroczynnych zapachów roślin-
nych znajdziemy wiosną i latem w lesie iglastym. Zapach wy-
dzielany przez jałowiec pospolity usuwa zmęczenie umysło-
we, bezsenność, lęki, powoduje obniżenie ciśnienia krwi oraz
działa antyseptycznie. Zapach sosny łagodzi i leczy infekcje
dróg oddechowych, astmę, niweluje też ociężałość umysłową.
Jodła i świerk działają podobnie - usuwają zmęczenie.
Zapach różaneczników wzmacnia nerwy, uspokaja
i daje radość, zaś róży – zwalnia pracę serca, działa uspo-
kajająco, przeciwdepresyjnie, usuwa stres i stany lękowe.
Godne polecenia są pelargonie o wonnych liściach. Ich
zapach działa odprężająco i antydepresyjnie, zmniejsza
napięcia i stany lękowe. Białe kwiaty jaśminowca won-
nego wydzielają intensywny, odurzający zapach, który
działa antydepresyjnie i lekko narkotyzująco. Podobnie
jak jaśmin lekarski (kwitnie od wczesnego lata do jesie-
ni), którego zapach relaksuje i działa stymulująco, może
jednak być zbyt intensywny dla małych dzieci. W domu
stężenie olejków jest większe niż w ogrodzie, dlatego
najlepsze rośliny pachnące dla najmłodszych to lawenda
i rumianek. Dobra do uprawy w domu jest też pomarań-
cza. Ma białe kwiaty, a ich zapach pomaga w koncentracji,
zmniejsza tremę oraz lęk, wprowadza w dobry nastrój.
Z
apach w
SPA
Salon SPA jest miejscem stworzonym dla aromaterapii
wprowadzonej w formie nieskomplikowanych zabiegów
relaksujących. Wśród blisko 70 roślinnych olejków ete-
rycznych, aż kilkanaście z nich ma działanie antystreso-
we i relaksujące. Ponieważ reakcje na bodźce zapachowe
są bardzo indywidualne, olejki eteryczne i ich zapachy
powinny być wybierane według osobistych preferencji.
Istnieją również uniwersalne olejki eteryczne, których
zapach podoba się każdemu z nas.
Zapachy bardzo silnie oddziałują na podświadomość.
Niektóre funkcjonują w pamięci jako skojarzenia
przyjazne, relaksujące, natomiast inne jako niemiłe.
Niewielu zdaje sobie sprawę,
że kawa to mieszania 200 komponentów zapachowych,
z których wychwytujemy tylko 15.