3 / 2019 / vol. 8
Kosmetologia Estetyczna
283
N
ARTYKUŁ NAUKOWY
DERMATOLOGIA
Na rynku kosmetycznym dostępna jest bardzo szeroka oferta
preparatów fotoochronnych, ponadto filtry dodawane są rów-
nież do kosmetyków pielęgnacyjnych oraz kolorowych przezna-
czonych do codziennego stosowania. Przed dokonaniemwyboru
warto zwrócić uwagę na wartość SPF oraz listę składników za-
wartych w danym preparacie, INCI (
international nomenclature of
cosmetic ingredients
). Ważne jest, aby środek fotoochronny zabez-
pieczał skórę zarówno przed promieniowaniem UVA, jak i UVB.
Zgodnie z zaleceniami Komisji Europejskiej stosunek wskaźnika
ochrony UVA/UVB powinien wynosić co najmniej 1/3 [48]. Do-
datkowym aspektem warunkującym skuteczną ochronę prze-
ciwsłoneczną są zalecenia dotyczące stosowania, czyli prawidło-
wa aplikacji środków ochronnych. Preparaty te należy nakładać
na skórę 20–30 minut przed ekspozycją na słońce, dość obficie,
z powtarzaniem co 2–3 godziny, bezwzględnie po kąpieli wod-
nej. Wskazane jest stosowanie odrębnego preparatu ochronnego
przeznaczonego do twarzy i do ciała. Należy pamiętać, że nawet
najlepszy środek fotoochronny nie gwarantuje całkowitej ochro-
ny przeciwsłonecznej. Ważne jest zatem unikanie ekspozycji na
słońce w godzinach najsilniejszego nasłonecznienia [28, 48].
Filtry pochodzenia naturalnego
Działanie fotoprotekcyjne wykazują również niektóre produk-
ty pochodzenia naturalnego, mające zdolność pochłaniania
promieniowania UV (tab. 2). Stanowią one dodatkową ochro-
nę, nie powinny jednak zastępować filtrów fizycznych i che-
micznych ze względu na zbyt słabe właściwości fotoprotek-
cyjne. Preparaty zawierające naturalne substancje ochronne
(głównie roślinne) posiadają szereg substancji aktywnych,
działają pielęgnująco oraz poprawiają kondycję skóry, mogą
również zmniejszać późne skutki nadmiernego opalania, takie
jak fotostarzenie czy kancerogeneza [29, 45].
Przeciwutleniacze
jako dopełnienie ochrony przeciwsłonecznej
Jednym ze skutków oddziaływania na skórę promieniowania
słonecznego jest powstawanie wolnych rodników tlenowych,
dlatego do preparatów fotoprotekcyjnych dodawane są anty-
oksydanty (tab. 3). Związki wychwytujące wolne rodniki chro-
nią skórę przed promieniami, które nie zostały zaabsorbowane
przez filtry i mogą indukować powstawanie wolnych rodni-
ków. Przeciwutleniacze, w przeciwieństwie do filtrów, powin-
ny wnikać do głębszych warstw skóry i tam osiągać wysokie
stężenie [28, 29, 45]. Związki wychwytujące wolne rodniki
znajdują się również w recepturach kosmetyków pielęgnacyj-
nych, zalecanych do codziennego użytku, chronią skórę przed
negatywnymi skutkami działania słońca.
Tabela 3
Najczęściej stosowane antyoksydanty
Lp.
Najczęściej stosowane antyoksydanty
1.
Witamina E (
α
- tokoferol) i jej estry
2.
tokotrienole
β
,
γ
,
δ
3.
β
-karoten
4.
Witamina C (palmitynian askorbylu)
5.
Flawonoidy (kwercetyna)
6.
Ubichinon (rozpuszczalny w tłuszczach benzochinon )
7.
Dysmutaza ponadtlenkowa (SOD)
8.
N-acetylocysteina
9.
Wyciąg roślinny z Ginkgobiloba
10.
Wyciąg roślinny z Echinacea
11
Wyciąg roślinny z Rosmarinus officinalis
Źródło:
[28, 29, 44, 45]
PODSUMOWANIE
Zaburzenia hiperpigmetacyjne skóry często charakteryzuje
wieloczynnikowe podłoże, między innymi: genetyczne, hormo-
nalne, polekowe, pozapalne. Stwarza to trudności w usuwaniu
zmian oraz wpływa na rozciągnięty w czasie długofalowy pro-
ces terapeutyczny. Szczegółowe poznanie rodzajów i przyczyn
zaburzeń hiperpigmentacyjnych stwarza możliwość zwiększe-
nia skuteczności działań, zarówno profilaktycznych, jak i lecz-
niczych. Za główny czynnik zewnętrzny indukujący powsta-
wanie zaburzeń pigmentacyjnych uważa się promieniowanie
słoneczne. Jego oddziaływanie na skórę wiąże się jednak nie
tylko z problemem nieestetycznych przebarwień, ale również
z ryzykiem oparzenia słonecznego, osłabieniem odporności,
rozwojem zmian przedrakowych i nowotworów oraz przed-
wczesnym starzeniem się skóry. Bez względu na etiologię zabu-
rzeń barwnikowychnależy chronić skórę przed niekorzystnym
wpływem promieniowania słonecznego poprzez stosowanie
odpowiednich preparatów fotoprotekcyjnych.
Tabela 2
Filtry pochodzenia naturalnego
Lp.
Filtry pochodzenia naturalnego
1.
Masło Shea
2.
Masło kakaowe
3.
Olej arganowy
4.
Olej macadamia
5.
Olej sezamowy
6.
Olej awokado
7.
Ekstrakt z kocanki piaskowej
8.
Ekstrakt z rumianku lekarskiego
9.
Ekstrakt z kruszyny europejskiej
10.
Ekstrakt z tarczycy bajkalskiej
11.
Ekstrakt z zielonej herbaty
12.
Ekstrakt z portulaki pospolitej
13.
Ekstrakt z pieprzu długiego
14.
Ekstrakt z szafranu
15.
Aloevera
16.
Kit pszczeli (kwas kofeinowy, kumarowy, ferulinowy, benzoesowy)
17.
Aloina
18.
Naftachinon
19.
Wyciąg z szakłaka
20.
Olej z oliwek
21.
Olej kokosowy (manoi)
22.
Wazelina
Źródło:
[28, 29, 45, 52]
