2 / 2017 / vol. 6
Kosmetologia Estetyczna
134
N
artykuł naukowy
Biochemia
która zależy od gatunku glonu i warunków wzrostu, decyduje
o jegowłaściwościach żelujących. Cząsteczki o przewadze kwasu
mannuronowego tworzą żele bardziej elastyczne i miękkie, nato-
miast te o przewadze kwasu guluronowego tworzą żele bardziej
sztywne. Lepkość koloidalnych roztworów alginianu zależy też
od jego masy cząsteczkowej [1].
Fukoidany są prawdopodobnie najbardziej przebadanym poli-
sacharydem znanym ze swego działania przeciwzakrzepowego
[42, 43]. Fukoidan pozyskiwany jest z substancji międzykomór-
kowej brunatnic, takich jak:
Fucus vesiculosus
– morszczyn pę-
cherzykowaty,
Fucus evanescens, Fucus serratus
– morszczyn
piłkowany,
Fucus distichus, Laminaria saccharina
,
Laminaria digita-
ta
– listownica palczasta,
Cladosiphon okamuranus
,
Ascophyllum
nodosum
– workoliść członowaty,
Undaria pinnatifida – Undaria
pierzastozielona
i
Ecklonia Cava
[41]. Przeprowadzone badania po-
twierdziły działania fukoidanu, takie jak: przeciwnowotworowe,
przeciwzakrzepowe, przeciwwirusowe, przeciwzapalne czy an-
tyoksydacyjne. Jednak w zależności od organizmów, z jakich są
pozyskiwane, fukoidany różnią się nie tylko budową chemiczną,
ale również siłą i profilem działania [44]. Podstawowa podjednost-
ka struktury fukoidanu, czyli fukoza, ma również zastosowanie
w preparatyce farmaceutycznej i w kosmetologii, jako związek
przedłużający trwałość preparatów. Na uwagę zasługuje też moż-
liwość wykorzystania fukoidanu jako związku o działaniu opóź-
niającym starzenie się i ułatwiającym gojenie ran. Odpowiedzial-
ne za to są oczywiście opisane właściwości przeciwutleniające, ale
też zdolność fukoidanu do stymulacji w ludzkiej skórze integryn
α
2 i
β
1 oraz fibroblastów do tworzenia kolagenu [45].
|
|
BARWNIKI
Niektóre glony są bogatym źródłem tokoferoli, a także karo-
tenoidów, głównie
β
-karotenu i ksantofili o silnych właściwo-
ściach przeciwutleniających, np.
Dunaliella salina
i
Haemato-
coccus pluvialis
. Związki te oddziałują korzystnie nie tylko na
cały organizm człowieka, ale również na skórę, ponieważ ha-
mują oksydacyjną degenerację głównego białka kolagenu oraz
kwasów: hialuronowego i chondroitynosiarkowych. Barwniki
chlorofilowe, fikocyjaninowe i cytochromy, zwłaszcza P-450,
występujące w dużych ilościach w glonach, mają zastosowa-
nie kosmetyczne i terapeutyczne w procesach niedotlenienia,
detoksykacji, regeneracji, antyseptyki i usuwania nieprzy-
jemnych zapachów. Również związki chinonowe z grupy
benzo- i naftochinonów, znajdujące się w niektórych glonach,
wykazują właściwości przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze,
przeciwutleniające, ochraniające przed nadmiarem promie-
niowania UV oraz rozjaśniające skórę i włosy, czyli hamujące
biosyntezę barwników melaninowych [33].
Główne pigmenty alg – chlorofile są też popularnym, zielo-
nym barwnikiemwykorzystywanymdo barwienia produktów
spożywczych i kosmetycznych. Posiadają również właściwości
lecznicze, stanowią źródło magnezu oraz usprawniają przemia-
nę materii. Chlorofil dodawany jest do dezodorantów, ponieważ
posiada zdolności pochłaniania nieprzyjemnych zapachów [46].
β
-karoten,fikocyjanina,ksantofileifikoerytrynatobarwnikirów-
nież obecne w algach. Wszystkie te pigmenty znajdują zastosowa-
niewprzemyśle spożywczym, farmaceutycznym i kosmetycznym.
Największym zainteresowaniem cieszą się: spirulina produkująca
niebieską fikocyjaninę,
Dunalliela
syntetyzująca
β
-karoten oraz ro-
dzaj
Haematococcus
wytwarzający czerwoną astaksantynę. Karote-
noidy są obecnewchloroplastachalgwpostaci złożonejmieszaniny
charakterystycznej dlakażdej z ichklas.Naprzykładczerwonaalga
Rhodophyta
posiada
α
- i
β
-karoten oraz ich hydroksylowe pochod-
ne.
Chloromonadophyta
zawiera diadynoksantynę i heteroksanty-
nę, natomiast dla
Chlorophyta
charakterystyczne są acetylenowe
pochodne karotenoidów nazywane alloksantyną, monadoksanty-
ną i krokoksantyną. Sprirulina akumuluje
β
-karoten w stężeniach
0,8-1,0%suchejmasy,
Haematococcus
1,5-3%, a
Dunaliella
nawet 14%,
co czyni ją największym jego producentem [8, 36]. Do najbardziej
znanych naturalnych antyoksydantów należą karotenoidy. Ziden-
tyfikowano ich już ponad 700, z czego 60 występuje w codziennej
diecie, a 20 można wykryć również we krwi [47]. Karotenoidy to
substancje nadające barwę od żółtej do czerwonej, zarówno rośli-
nom, jak i zwierzętom [48].
Przemysł kosmetyczny poszukuje nowych substancji ak-
tywnych charakteryzujących się cennymi właściwościami. Do
takich substancji należą karotenoidy. Szeroko opisano dobro-
czynne działanie karotenoidów na skórę. Mechanizm działania
przeciwstarzeniowego i odmładzającego polega na stymulacji
fibroblastów do syntezy kolagenu i elastyny, co powoduje wy-
gładzenie zmarszczek [49]. Naprawiają i odbudowują zniszczo-
ne pod wpływem promieniowania UV włókna kolagenowe
i elastynowe. Wykazują silną aktywność hamującą w stosunku
do kolagenozy i elastazy – enzymów związanych z degradacją
kolagenu i elastyny [43]. Chronią skórę przed szkodliwym dzia-
łaniem wolnych rodników, które powodują jej przedwczesne
starzenie się (degradacja kolagenu, elastyny i fibryliny-1). Po-
budzają do normalizacji oraz stymulują procesy odnowy zrogo-
waciałego i uszkodzonego pod wpływem działania słońca na-
skórka. Karotenoidy wzmacniają funkcje ochronne naskórka
oraz zmniejszają przeznaskórkową utratę wody TEWL (
Trans
Epidermal Water Loss
). Przyspieszają procesy gojenia skóry, nor-
malizują pracę gruczołów łojowych. Wykazują również dzia-
łanie depigmentacyjne, wpływając na zmniejszenie rozmiarów
melanocytów oraz redukcję ilości melaniny – zapobiegając po-
wstawaniu przebarwień [50]. Karotenoidy poprzez wpływ na
normalizację pracy gruczołów łojowych i poprawę składu ich
wydzieliny obniżają tendencję do powstawania zaskórników
i wyprysków, tym samym działają przeciwtrądzikowo.
Astaksantyna to jeden z najsilniejszych, nowo odkrytych bio-
aktywnych składników, niezbędnych do zachowania zdrowia.
Zaopatrywanie organizmu w astaksantynę pozwala skutecznie
ograniczyć niekorzystne procesy utleniania i degradacji elementów
komórkowych. Powszechnie występuje ona w glonach kriofilnych,
takich jak zawłotnia śnieżna. Moc astaksantyny, jako przeciwutle-
niacza, jest 14 razy silniejsza niż witaminy E, 54 razy silniejsza niż
β
-karotenu oraz 65 razy silniejsza niż witaminy C [49].
