2 / 2016 / vol. 5
Kosmetologia Estetyczna
163
N
artykuł naukowy
dietetyka
»
164
Kulturowe uwarunkowania
zachowań żywieniowych
Cultural conditions of nutrition behaviour
|
|
WSTĘP
Naukowo ustalone potrzeby pokarmowe, czyli nor-
my żywienia i zasady żywienia, dla tych samych
grup ludności są spójne dla wszystkich mieszkańców
globu, pomimo to istnieją znaczne różnice w sposobie
odżywiania się mieszkańców różnych kontynentów,
krajów czy regionów. Potrzeba zaspokojenia odczu-
cia głodu odbywa się w zróżnicowany sposób wśród
osób różnych narodowości czy grup etnicznych. Na
zachowania żywieniowe poza czynnikami fizjolo-
gicznymi, regulującymi spożycie pokarmu (odczucie
głodu i sytości), fizyczną i ekonomiczną dostępnością
pokarmu, wpływają także uwarunkowania kulturo-
we [1, 2]. Uwarunkowania zachowań żywieniowych,
pomimo wielu determinant postępowania człowieka
w kwestii żywności i żywienia, są ważnym elemen-
tem kultury danej społeczności [3].
Kultura wg Jeżewskiej-Zychowicz jest wytworem
społecznej ewolucji, w ramach której pewne zacho-
wania i systemy wartości są przyjmowane, a inne
odrzucane, co wynika z ich korzystnego wpływu na
rozwój człowieka, ułatwiając jego przystosowanie
się do środowiska, bądź z ich szkodliwości [4]. Pojęcie
kultury obejmuje trzy składowe, kulturę: material-
ną, duchową i społeczną, które dotyczą odpowiednio
ogółu dóbr, środków i umiejętności produkcyjno-tech-
nicznych społeczeństwa; ogółu dzieł sztuki i literatury
oraz zachowania, obyczaje, wierzenia, rytuały oraz
używany język w danej społeczności [1]. W literaturze
żywieniowej funkcjonuje także pojęcie kultury ku-
linarnej określanej jako ogół środków i przedmiotów
oraz sposobów działania związanych z zaspokajaniem
potrzeb pokarmowych danej społeczności [1]. Według
Angelika Śmidowicz
1,2
1.
Wydział Nauk
o Żywności i Żywieniu
UniwersytetPrzyrodniczy
w Poznaniu
ul. Wojska Polskiego 28
60-624 Poznań
M:
+48 695 413 329
E:
angelika.smidowicz@
up.poznan.pl
2.
Mobilny gabinet
dietetyczny
W:
swiadomezywienie.pl
otrzymano / received
10.02.2016
poprawiono / corrected
05.03.2016
zaakceptowano / accepted
01.04.2016
|
|
Streszczenie
Zaspokajanie potrzeb pokarmowych odbywa się
wzróżnicowany sposóbwśródmieszkańcówróżnych
społeczności. Kultura w znacznym stopniu wpływa
na zachowania żywieniowe, w szczególności nakazy
i zakazy religijne narzucają jej wyznawcom pewne
ograniczenia żywieniowe. Poza religią zachowania
żywieniowe kształtowane są przez obyczaje danej
społeczności, wierzenia, mody. W artykule zaprezen-
towano opis wybranych kuchni narodowych oraz
wpływ poszczególnych czynników kulturowych na
wzory żywieniowe, panujące w danej społeczności.
W dobie globalizacji zależności pomiędzy kulturą
a żywieniem mają mniejsze znaczenie niż niegdyś,
jednak nadal pozwalają w pełni zrozumieć zachowa-
nia żywieniowe jednostki czy całej grupy etnicznej.
Słowa kluczowe:
zwyczaje żywieniowe, nawyki
żywieniowe, kultura, religia, kuchnia narodowa
|
|
Abstract
Meeting the nutritional needs takes place in different
ways among members of varied communities. Culture
greatly affects nutrition behavior, in particular religious
orders and prohibitions impose its followers certain die-
tary restrictions. Besides religion, eating habits are sha-
ped by customs, beliefs, fashion. The paper presents de-
scription of selected national cuisines and the impact of
cultural factors on individual dietary patterns preva-
iling in the community. In the era of globalization, the
relationship between culture and nutrition are less im-
portant than before, but still allow to fully understand
the eating behavior of individual or entire ethnic group.
Key words:
nutrition customs, eating habits, culture,
religion, national cuisine
