2 / 2016 / vol. 5
Kosmetologia Estetyczna
159
N
artykuł naukowy
CHEMIA
Analiza występowania
w produktach spożywczych
barwników stosowanych również
w kosmetykach
Analysis of food dyes that are also present in cosmetics
|
|
Wstęp
Aby sprostać rosnącym oczekiwaniom konsumen-
tów, producenci żywności wprowadzają na rynek
produkty kolorowe, przyciągające klientów ładnym
wyglądem [1]. Od 1955 r. konsumpcja barwników
spożywczychwprzeliczeniu na jednegomieszkańca
wzrosła pięciokrotnie, najczęściej barwione są płat-
ki śniadaniowe, napoje owocowe oraz cukierki dla
dzieci [2]. Te same barwniki znajdują zastosowanie
także w kosmetykach, co może nie być oczywiste ze
względu na zróżnicowane oznakowanie. W żywno-
ści te same barwniki oznaczane są kodem chemicz-
nego dodatku do żywności numerem E (100-199), na-
tomiast w kosmetykach numerem C.I. (
Colour Index
).
Do barwników o znanym działaniu uczulającym
dodawanych zarówno do kosmetyków, jak i produk-
tów spożywczych należą:
|
|
Streszczenie
Wiele barwników stosowanych w produktach spożyw-
czychznajduje zastosowanie w branży kosmetycznej.
Są one odpowiednio oznaczone symbolem E (100-199)
oraz numerem C.I. (Colour Index). Jako drobnocząstecz-
kowe ksenobiotyki, niektóre z tych barwników mogą
wykazywać właściwości haptenów i prowokować re-
akcje nadwrażliwości opóźnionej (alergię kontaktową).
W przypadku zastosowania danego barwnika w ko-
smetykumożedochodzićdorozwojualergiikontaktowej
i alergicznego wyprysku kontaktowego. U osób uczu-
lonych ponowny kontakt z uczulającym barwnikiem
drogą doustną może wywołać systemową reaktywację
alergicznegowyprysku kontaktowego.
Celem pracy była analiza występowania w dostęp-
nych na polskim rynku produktach spożywczych
barwników o potencjalnym działaniu uczulającym,
stosowanych również w kosmetykach. Analizie
poddano skład 800 produktów spożywczych.
Wykazano, że produkty spożywcze mogą zawierać
te same barwniki, co kosmetyki. U osób uprzednio
uczulonych na drodze kontaktu z kosmetykami barw-
niki żywności mogą prowokować systemową reakty-
wację alergicznego wyprysku kontaktowego.
Słowa kluczowe:
barwniki, produkty spożywcze,
kosmetyki, hapteny, alergiczny wyprysk
kontaktowy, systemowa reaktywacja alergicznego
wyprysku kontaktowego, alergia pokarmowa
|
|
Abstract
A number of dyes are used both in food products as well as in
cosmetics. As a small molecular weight xenobiotics, dyes may
possess properties ofhaptens which, following skin contact,
may cause delayed-type hypersensitivity (contact allergy) and
allergic contact dermatitis. People who have developed delay-
ed hypersensitivity may suffer from systemic reactivation of
contact dermatitis upon subsequent exposure to the hapten
by oral route.
Aim:
Analysis of the occurrence of food dyes
with known sensitizing potential also used in cosmetics in food
products available on the Polishmarket.
Material andmethods:
Compositions of 800 food products have been analyzed. The-
se products were divided into 20 categories, in which each 40
products were analyzed. The frequency of occurrence of the
dyes in each category was calculated.
Results:
In the analyzed
800 food products, 33 of 42 food dyes approved in Poland
were identified,23 of them – also allowed for use in cosmetics,
appeared in the food products altogether 737 times. Eight dyes
with known sensitizing properties appeared64 times in 52 pro-
ducts, most frequently in alcohol products, chewing gum, can-
dies and caramels, processed fruit and vegetables and non-alco-
holic drinks and juices (12.5%).
Conclusions:
Food and cosmetic
products can contain the same dyes. For people previously
sensitized by contact with cosmetics, dyes consumed in food
can cause systemic reactivation of allergic contact dermatitis.
Key words:
dyes, food products, cosmetics, haptens,
allergic contact dermatitis, systemic reactivation of al-
lergic contact dermatitis, food allergy
»
160
otrzymano / received
17.02.2016
poprawiono / corrected
10.03.2016
zaakceptowano / accepted
04.04.2016
Magdalena Wilusz
Jadwiga Kalicińska
Radosław Śpiewak
Zakład Dermatologii
Doświadczalnej
i Kosmetologii
Wydział Farmaceutyczny
Uniwersytet Jagielloński
CollegiumMedicum,Kraków
ul. Medyczna 9
30-688 Kraków
T:
+48 12 620 58 30
E:
