1 / 2017 / vol. 6
Kosmetologia Estetyczna
105
artykuł
Kosmetologia Estetyczna
A
Niepełnoletnia
pacjentka w gabinecie
B
ardzo często do gabinetów specjalizujących się w zabiegach z zakresu medycyny estetycznej
udają się młode kobiety w wieku nastoletnim. Stanowią one szczególny rodzaj pacjentek, co do
których na samymwstępie nasuwają się, najczęściej trafne, wątpliwości co do poddania ich zabiegom
upiększającym. Gdzie jest granica dopuszczalności wykonania zabiegu, który pozostaje w ścisłym
związku z wiekiem pacjentki?
Na początkunależy podkreślić, iż osobywtakmłodym
wieku często pozbawione są świadomości co do kon-
sekwencji nadmiernej ingerencji w naturalną urodę.
Niepełnoletnia klientka gabinetu nie zawsze w pełni
zdaje sobie sprawę ze skutków i trwałości dokonanych
zmian. Ponadto nie uświadamia sobie, iż mogą one
być nieodwracalne. Dlatego tak ważne jest udzielenie
rzetelnych i szczegółowych informacji na temat stanu
zdrowia, oczekiwanych rezultatów, jak również poin-
formowanie przez osobę wykonującą zabieg o prze-
ciwwskazaniach oraz możliwych powikłaniach.
Szczególnie ważny ze względów medycznych jest
wywiad przeprowadzony z każdą pacjentką oraz spo-
rządzenie wyczerpującej dokumentacji medycznej.
Niezwykle istotnym elementem przy tworzeniu doku-
mentacji winno być wylegitymowanie pacjenta w celu
potwierdzenia tożsamości oraz wieku. Dane zawarte
w przedmiotowej dokumentacji tworzą swoiste archi-
wa, które mogą być przydatne bądź nawet niezbędne
w innych procesach leczniczych lub terapeutycznych.
Wskazać należy, iż samowykonanie zabiegu, w tym
jego zakres, następuje na podstawie umowy, a więc
odpowiedzialności kontraktowej. Może ona stanowić
źródło dochodzenia ewentualnych przyszłych rosz-
czeń związanych z niezachowaniem należytej staran-
ności wykonania umowy, a tym samym wykonania
zabiegu lub ewentualnychnegatywnych jego skutków.
Szczególnie ważnym elementem, niezbędnym
do poddania się zabiegowi jest posiadanie przez pa-
cjenta pełnej zdolności do czynności prawnych. Ko-
deks Cywilny jednoznacznie precyzuje, iż zdolność
prawną ma każdy człowiek od chwili urodzenia,
pełnoletnim jest ten, kto ukończył lat osiemnaście,
natomiast pełną zdolność do czynności prawnych
nabywa się z chwilą uzyskania pełnoletności.
Zatem osoby, które ukończyły lat 18, mają moż-
liwość poddania się zabiegom upiększającym po
uprzednio wyrażonej własnej zgodzie. Pacjenci pozo-
stający w wieku pomiędzy 16. a 18. rokiem życia poza
własną zgodą obowiązani są do przedstawienia zgody
przedstawiciela ustawowego lub opiekuna prawnego.
W przypadku nieletnich poniżej 16. roku życia bez-
względnie wymagana jest jedynie zgoda przedstawi-
ciela ustawowego lub opiekuna prawnego. Przywoła-
ne wyżej słowa ustawodawca uściśla w treści art. 32
ust. 2 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty:
„Jeżeli pacjent jest małoletni (...), wymagana jest zgoda
jego przedstawiciela ustawowego (...)”. Przy uchybieniu
fundamentalnych zasad, jakimi niewątpliwie są wy-
żej wymienione aprobaty, lekarz, kosmetolog bądź ko-
smetyczka narażają się na odpowiedzialność prawną
związaną z dopuszczalnością wykonania zabiegu.
Pamiętajmy, że pacjent poniżej 16. roku życia, za któ-
rego decydują osoby do tego uprawnione, ma prawo do
informacji w zakresie potrzebnym do prawidłowego
procesu diagnostycznego i terapeutycznego. Przed-
miotowa regulacja widnieje w treści art. 9 ust. 7 usta-
wy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.
Z uwagi na powyższe lekarz wykonujący zabieg zo-
bowiązany jest informować zarówno przedstawicie-
la ustawowego lub opiekuna prawnego, jak również
samego niepełnoletniego o stanie jego zdrowia. Usta-
wa o zawodach lekarza i lekarza dentysty natomiast
jasno precyzuje: „jeżeli pacjent nie ukończył 16 roku
życia, lekarz ma obowiązek udzielić przystępnej in-
formacji o jego stanie zdrowia, rozpoznaniu, propono-
wanych oraz możliwych metodach diagnostycznych,
leczniczych, dających się przewidzieć następstwach
ich zastosowania albo zaniechania, wynikach lecze-
nia oraz rokowaniu osobie bliskiej pacjenta”.
Sytuacja kształtuje się nieco odmiennie w przy-
padku drugiej grupy wiekowej, tj. pacjentów, którzy
ukończyli 16. rok życia. Mają oni prawo do pełnej
informacji o stanie swojego zdrowia w takim sa-
mym stopniu jak pacjenci pełnoletni. W przypadku
pacjenta pomiędzy 16. a 18. rokiem życia należy za-
wsze przekazywać informacje o stanie zdrowia tak-
że jego przedstawicielowi ustawowemu. Konkludu-
jąc, należy pamiętać, iż przekaz informacji na temat
zdrowia pacjenta nie jest uwarunkowany od wieku,
a więc pacjent nie musi być pełnoletni ani nie musi
posiadać pełnej zdolności do czynności prawnych.
Aleksandra Liżewska
prawnik w Kancelarii
Adwokackiej Jacka
Dobrowolskiego z siedzibą
wWarszawie, z filią
w Zielonej Górze
E:
