6 / 2016 / vol. 5
Kosmetologia Estetyczna
652
artykuł naukowy
Kosmetologia Estetyczna
N
do tej grupy zaliczamy więc zarówno golenie, woskowanie, cukro-
wanie, nitkowanie, jak i usuwanie włosów mechaniczne. Epilacja
to trwałe usuwanie nadmiernego owłosienia poprzez zniszczenie
cebulek włosowych oraz uszkodzenie mieszka włosowego.
Przytoczone definicje wzajemnie się wykluczają i stąd biorą
się rozbieżności i niedomówienia w terminach depilacja i epilacja.
Analizując je, można zauważyć, że w przypadku epilacji podkre-
śla się długotrwałość efektu usunięcia włosów. Dlatego też w celu
uporządkowania terminologii autorzy proponują używanie ter-
minu epilacja w stosunku do zabiegów z wykorzystaniem światła
(lasery, urządzenia IPL) oraz prądu (elektroliza), a do depilacji za-
liczać pozostałe metody. Poparciem dla tego stanowiska może być
codzienna praktyka, gdzie w większości gabinetów woskowanie
zaliczane jest do depilacji. Również taka definicja jest propagowa-
na przez Stowarzyszenie LekarzyDermatologówEstetycznych [4].
Bardzo często używane są również terminy: trwała redukcja
owłosienia i trwałe usunięcie włosów. W rozumieniu potocz-
nym pojęcia te są używane zamiennie i oznaczają zlikwidowa-
nie całego lub prawie całego niepożądanego owłosienia na za-
wsze. Niestety takie rozumienie nie jest zgodne z definicją tych
pojęć, podaną przez Agencję Żywności i Leków FDA (
Food and
Drug Administration
) w roku 1998.
Termin „trwała redukcja owłosienia” (
permanent hair reduc-
tion
) oznacza długotrwałe, stałe, zmniejszenie liczby włosów po
cyklu zabiegów laserowych. Zmniejszenie liczby włosów musi
trwać dłużej niż jeden naturalny cykl wzrostu włosów, czyli
w zależności od okolicy ciała od 4-12 miesięcy. Natomiast trwa-
łe usunięcie włosów (
permanent hair removal
) oznacza likwi-
dację włosów [5]. Z taką sytuacją mamy miejsce po zabiegach
laserowych, ale tylko okresowo, na 1-3 miesiące. Po tym czasie
włosy zaczynają odrastać, jest ich zdecydowanie mniej i wów-
czas można mówić o trwałej redukcji owłosienia.
W przypadku usuwania włosów za pomocą laserów i urzą-
dzeń IPL nie jesteśmy w stanie uzyskać długotrwałego usunię-
cia wszystkich włosów. W praktyce u niektórych pacjentów
po serii rzetelnie przeprowadzonych zabiegów możliwe jest
zmniejszenie liczby włosów nawet o 90% na długi czas, ale ni-
gdy nie usuniemy na stałe wszystkich włosów.
|
|
MECHANIZM USUWANIAWŁOSÓW
Metody epilacji laserowej oparte są głównie na zjawisku se-
lektywnej fototermolizy [6]. Światło emitowane przez laser lub
system IPL jest wybiórczo absorbowane przez chromofory, znaj-
dujące się w strukturach włosów, gdzie zmienia się w ciepło i po-
woduje zniszczenie włosa i mieszka na zasadzie termicznej [7, 8].
Mimo że zjawisko selektywnej fototermolizy zachodzi zarówno
w przypadku stosowania lasera, jak i urządzeń IPL, należy pa-
miętać, że technologia ich działania oraz budowa jest odmienna.
Laser emituje światło monochromatyczne o jednej, ściśle okre-
ślonej długości fali, natomiast urządzenia IPL emitują światło
polichromatyczne o różnych długościach zazwyczaj w zakresie
400-1200 nm i dlatego konieczne jest stosowane filtrów odcina-
jących fale [7, 8]. Chromoforem docelowymw przypadku epilacji
włosów jest melanina, która występuje w dwóch odmianach:
eumelanina (brązowo-czarna) i feomelanina (żółto-czerwo-
na). We włosach ciemnych dominuje eumelanina, która lepiej
wychwytuje światło emitowane przez laser lub urządzenie IPL
niż feomealanina, znajdująca się głównie we włosach jasnych
[7, 9]. Aby skutecznie usunąć włos za pomocą światła lasera lub
urządzenia IPL, należy doprowadzić do destrukcji całego miesz-
ka włosowego. W tym celu światło musi zostać wychwycone
przez melaninę, która jest zgromadzona w dolnej części korze-
nia włosa (ok. 2-7 mm od powierzchni skóry), opuszce włosa i ło-
dydze, a powstałe w wyniku tego ciepło rozprzestrzeni się na
komórki macierzy i uszkodzeniu ulegnie również mieszek. Bio-
rąc pod uwagę fazy wzrostu włosów, należy zauważyć, że tylko
w fazie anagenu (wzrostu) melanina jest zlokalizowana w wy-
żej opisanych strukturach, a tym samym tylko wówczas włos
jest wrażliwy na działanie lasera czy urządzenia IPL. Ponadto
w fazie anagenu dochodzi również do zmiany umiejscowienia
włosa. W początkowym okresie trwania anagenu, w tzw. anage-
nie wczesnym, włos jest położony płycej, a następnie obniża się
i penetruje głęboko w skórę właściwą, aż do tkanki podskórnej
[10]. Włosy położone bliżej łatwiej usunąć, co pozytywnie wpły-
wa na skuteczność zabiegu. Włosy znajdujące się w katagenie
(faza przejściowa) i telogenie (faza spoczynku) nie są podatne
na działanie światła, a tym samym nie da się ich usunąć. Fazy
anagenu i telogenu mają różne czasy trwania, w zależności od
okolicy ciała, gdzie znajdują się włosy. Najdłuższym okresem
wzrostu charakteryzują się włosy skóry głowy, a najkrótszym
brwi. Natomiast w fazie spoczynku najdłużej znajdują się włosy
na podudziach, a najkrócej zlokalizowane nad górną wargą. Faza
katagenu jest zazwyczaj stała i wynosi 3-4 tygodnie. Szczegó-
łowe zestawienia czasów trwania poszczególnych faz wzrostu
włosa w różnych okolicach ciała zwarto w tabeli 1. Z racji tego, że
w literaturze odnajdujemy różne dane dotyczące czasu trwania
poszczególnych faz cyklu wzrostu włosa, dane przedstawiono
w przedziałach od wartości minimalnych do maksymalnych
[7, 10, 11]. Znajomość czasu trwania anagenu i telogenu dla po-
szczególnych partii ciała jest niezbędna do planowania kolejnych
zabiegów i oceny skuteczności prowadzonej terapii.
Tabela 1
Czas trwania faz wzrostu włosa, ilość włosów w anagenie oraz głębokość osadzenia
włosów w skórze (licząc od naskórka) zależnie od okolicy
Okolica
Czas trwania
anagenu
[miesiące]
Czas trwania
telogenu
[miesiące]
Ilość włosów
w anagenie
[%]
Głębokość
osadzenia
włosów
[mm]
głowa
48-72
34
85
3-5
warga górna
1-5
1,5
65
1-2,5
broda
12
2-3
70
2-4
pachy
4
3
30
3,5-4,5
bikini
1-2
3
30
3,5-4,5
piersi
brak danych
2,5
30
3-4,5
ramię
1-3
2-4,5
20
–
łydka
4-6
3-6
20
2,5-4
udo
1-2
3-4
20
2,5-4
Źródło:
Opracowanie własne
