Page 62 - KE - 2014.2

136

vol. 3 \ 2 \ 2014 \ Kosmetologia Estetyczna

C

zynniki etiologiczne

Na podstawie aktualnego stanu wiedzy możemy wyróż-

nić następujące czynniki etiologiczne mające wpływ na

powstanie cellulitu:

•

Podłoże genetyczne:

–

płeć – ponad 95% klasycznej formy cellulitu wystę-

puje u kobiet;

–

rasa – najczęściej zmiany stwierdzane są u kobiet

rasy białej, następnie u rasy czarnej, w minimalnym

stopniu u kobiet rasy żółtej;

–

typ biologiczny – u kobiet typu latynoskiego zmia-

ny lokalizują się głównie na biodrach, u kobiet rasy

kaukaskiej głównie na brzuchu;

–

genetycznie uwarunkowany rozkład tkanki

tłuszczowej;

–

aktywność receptorów hormonalnych na adipocytach;

–

predyspozycje do rozwoju angiopatii obwodowej;

–

aktywność progenitorowych komórek białej tkanki

tłuszczowej.

•

Styl życia

•

czynniki żywieniowe

– stymulacja lipogenezy:

–

mała podaż błonnika,

–

nadmierna podaż tłuszczów,

–

nadmierna podaż węglowodanów,

–

nadmierna podaż soli;

•

zaburzenia emocjonalne

– wzrost katecholamin

stymulujących lipogenezę:

–

stres,

–

depresja,

–

lęk,

–

złość;

•

siedzący tryb życia

– deficyt ruchu prowadzący do

obniżenia poziomu metabolizmu;

•

obcisłe ubrania;

•

obuwie na wysokim obcasie;

•

gorące kąpiele;

•

nadmierna ekspozycja na promieniowanie UV

(słońce, solarium);

•

działanie czynników termicznych;

•

używki (papierosy, alkohol).

•

Choroby współistniejące:

–

choroby układu krążenia;

–

zaburzenia ginekologiczne;

–

zaburzenia gospodarki hormonalnej (zwłaszcza

w zakresie tzw. hormonów kobiecych), podwyższony

poziom estrogenów przy jednoczesnym zmniejszo-

nym wydzielaniu progesteronu (pokwitanie, ciąża,

antykoncepcja hormonalna, HTZ, menopauza), pod-

wyższony poziom prolaktyny i insuliny – stymulacja

lipogenezy, wzrost ilości adipocytów;

–

zaburzenia nefrologiczne;

–

zaburzenia żołądkowo-jelitowe;

–

zaburzenia metaboliczne.

•

Ciąża:

–

wzrost prolaktyny i insuliny;

–

zastój krążenia w kończynach dolnych;

–

wzrost masy ciała;

–

ucisk ciężarnej macicy na naczynia miednicy – zastój

i obrzęk.

Aby zrozumieć wagę problemu dotyczącego zmian me-

tabolicznych zachodzących w tkance tłuszczowej, nale-

ży podkreślić rolę populacji komórek progenitorowych

znajdujących się w tkance tłuszczowej.

R

ola populacji

komórek progenitorowych

Dotychczas sądzono, że dojrzałe adipocyty, podstawowe

komórki budulcowe żółtej tkanki tłuszczowej, nie mają

możliwości dokonywania podziałów, a ich ilościowy roz-

wój kończy się we wczesnym dzieciństwie. Średnio w ludz-

kim organizmie znajduje się około 30 milionów adipocy-

tów. Wielkość dojrzałego adipocytu waha się w granicach

od około 20 μm do 120 μm. Wewnątrz komórki znajduje

się kropla tłuszczu w postaci trójglicerydów (triacyloglice-

roli), która spycha jądro komórkowe i całą cytoplazmę na

obrzeża komórki. W zależności od procesów metabolicz-

nych zachodzących w organizmie adipocyty mogą zwięk-

szać lub zmniejszać swoją objętość poprzez zwiększanie

lub zmniejszanie ilości zawartych w nich trójglicerydów.

Odkrycie dokonane przez zespół badaczy z Howard Hu-

ghes Medical Institute oraz Rockefeller University rzuciło

nowe światło na procesy fizjologiczne zachodzące w tkance

tłuszczowej. Zespół prowadzony przez dr. Jeffreya Fried-

mana odkrył tzw. komórki progenitorowe białych komórek

tłuszczowych. Są one nieco podobne do komórek macie-

rzystych, lecz w przeciwieństwie do nich mogą rozwijać

się wyłącznie w kierunku pojedynczego typu dojrzałych

komórek. Komórki progenitorowe białych komórek tłusz-

czowych stanowią około 8% całej masy tkanki tłuszczowej

i przez większą część życia pozostają uśpione. W zależności

od poziomu metabolizmu danego organizmu oraz aktyw-

ności układów sterujących procesami lipogenezy i lipolizy

nieaktywna komórka progenitorowa białej tkanki tłuszczo-

wej może ulec podziałowi. W wyniku tego powstaje kolejna

komórka progenitorowa i jedna komórka dojrzałej tkanki

tłuszczowej. Schemat podziału przedstawiono na rysunku 1.

Komórka

progenitorowa

Komórka

progenitorowa

Komórka tkanki

tłuszczowej

Rys. 1

Schemat podziału komórki progenitorowej białej tkanki tłuszczowej

H

ormony

i katecholaminy

Dodatkowym, bardzo istotnym czynnikiem decydują-

cym o procesach metabolicznych zachodzących w tkance

tłuszczowej są hormony i katecholaminy.

Adrenalina i noradrenalina należące do katecholamin

wydzielane są w rdzeniu nadnerczy i we włóknach układu

współczulnego. Oddziałują również na adipocyty, łącząc się

ze zlokalizowanymi na ich powierzchni receptorami adre-

nergicznymi typu alfa lub beta oraz poprzez receptory NPY

(neuropeptydu Y). W zależności od ilości określonych recep-

torów oraz od selektywnego oddziaływania katecholamin

mogą być pobudzane procesy lipogenezy (aktywacja recepto-

ra alfa i NPY) lub procesy lipolizy (aktywacja receptora beta).

Estrogeny, których poziom wzrasta w okresie pokwi-

tania, odpowiedzialne są za rozkład i nagromadzenia de-

pozytów tkanki tłuszczowej w takich okolicach jak bio-

dra, pośladki, brzuch, piersi, wewnętrzne strony ramion

i ud. Szybki wzrost ilości adipocytów może skutkować

pojawieniem się zmian charakterystycznych dla celluli-

tu. Estrogeny powodują również rozszerzanie się naczyń

krwionośnych i limfatycznych na skutek zmniejszenia

elastyczności żył. Efektem tego działania jest zwiększe-

nie przepuszczalności naczyń, co skutkuje powstawaniem

miejscowych obrzęków. Te zaś uciskają na komórki tkanki

Page 62 - KE - 2014.2 - Calosc