Page 61 - KE - 2014.2

135

Kosmetologia Estetyczna / 2 / 2014 / vol. 3

Medycyna

Estetyczna

/

artykuł

Cellulit

problem z pogranicza medycyny i kosmetologii

E

tiopatogeneza cellulitu

Historycznie badania nad etiopatogenezą tego

schorzenia sięgają lat 20. ubiegłego wieku, kiedy

powstała pierwsza hipoteza próbująca wyjaśnić,

że przyczyną nierówności i pofałdowań skóry

mogą być zaburzenia w zakresie obwodowego

układu limfatycznego i naczyń krwionośnych.

W latach 70. XX wieku Scherwitz i Braun-

-Falco przeprowadzili pierwsze badania na

zwłokach ludzkich w celu wyjaśnienia zabu-

rzeń anatomicznych występujących w cellu-

licie. Co prawda, wyciągnęli mylne wnioski,

polegające na sformułowaniu twierdzenia, iż

wgłębienia i nierówności skóry są charaktery-

styczne dla kobiet, a nie dla cellulitu, niemniej

jednak były to pierwsze badania przeprowa-

dzone w oparciu o metodologię typową dla

prac badawczych, które dotyczyły cellulitu.

Kolejnym krokiem milowym na drodze do

wyjaśnienia przyczyn cellulitu były opubli-

kowane w 1986 roku prace Bartona i Mark-

mana, w których położono szczególny nacisk

na zaburzenia anatomiczne stwierdzane

w strukturze tkanki podskórnej i głębo-

kich warstwach skóry właściwej oraz prze-

mieszczanie się ku górze adipocytów, co

w konsekwencji powodowało powstawanie

charakterystycznych dla cellulitu zmian ma-

kroskopowych na powierzchni skóry.

W 1991 roku na podstawie badań sekcyjnych

oraz analizy kształtów ciała Lockwood zdefi-

niował dwa typy cellulitu – główny i poboczny.

Cellulit główny charakteryzował się większym

nagromadzeniem tkanki tłuszczowej. Cel-

lulit poboczny (niejako wtórny) wynikał ze

zmian spowodowanych procesem starzenia,

uszkodzeniem przez promieniowanie UV lub

radykalną utratą masy ciała. Zmiany te miały

powodować rozluźnienie połączeń między ko-

mórkami skóry, co umożliwiało przemieszcza-

nie się adipocytów w kierunku skóry właściwej.

Na początku lat 90. pojawiły się kolejne teo-

rie podkreślające wpływ metaloproteinaz wy-

dzielanych w czasie cyklu miesięcznego. Pod

ich wpływem następuje degradacja włókien

kolagenowych w warstwie siateczkowej skóry

właściwej. W wyniku tego procesu następuje

przemieszczenie adipocytóww kierunku skóry

właściwej, a zaostrzenie tego procesu obserwo-

wane było w trakcie menstruacji i owulacji.

Najbardziej odpowiadająca stanowi fak-

tycznemu okazała się teoria tzw. jednostek

operacyjnych przedstawiona w 1992 roku

przez Ciporkin i Paschoal. Wyróżnia ona

4 jednostki morfologiczno-funkcjonalne:

•

I jednostka

Związana z zaburzeniami podziału fibro-

blastów i nieprawidłową budową produk-

tów syntezy fibroblastów – włókien tkanki

łącznej wchodzących w skład ścian naczyń

krwionośnych oraz przegród łącznotkan-

kowych przestrzeni międzykomórkowej.

•

II jednostka

Powiązana z mikrokrążeniem – nieprawidło-

wości w funkcjonowaniu układu tętniczo żyl-

negoilimfatycznegoskóryitkankipodskórnej:

–

wzrost ciśnienia śródwłośniczkowego,

–

obniżenie ciśnienia onkotycznego osocza,

–

wzrost ciśnienia płynu tkankowego,

–

obniżenie przepływu limfatycznego.

•

III jednostka neurowegetatywna

Pobudzenie układuwspółczulnego poprzez

receptory alfa i beta adrenergiczne, mody-

fikacja stężenia cAMP do cGMP, regulacja

aktywności fibroblastów, mikrokrążenia

i metabolizmu tłuszczów w adipocytach:

–

wzrost lub spadek syntezy kolagenu i GAG,

–

lipoliza lub lipogeneza w zależności od

rodzaju pobudzenia nerwowego.

•

IV jednostka energetyczno-tłuszczowa:

–

zróżnicowana budowa tkanki tłuszczo-

wej u kobiet,

–

wpływ hormonalny na regulację proce-

sów lipolizy i lipogenezy.

Zaburzenia występujące w ww. jednost-

kach prowadzą do powstania zmian charak-

terystycznych dla cellulitu.

Przedstawione hipotezy etiopatogenezy cel-

lulitu ewoluujące na przestrzeni lat zwiększały

ilość czynników odpowiadających za powsta-

nie tego schorzenia. Cellulit to zaburzenie

polietiologiczne i dla pełnego wytłumaczenia

jego przyczyn i mechanizmu powstawania na-

leży uwzględnić sumę działania wielu czynni-

ków wpływających na typ i stopień nasilenia

zmian patologicznych.

A

ndrzej

K

ępa

Aesthetic Clinic Kepa

Brigantinvägen 24

296 37 Åhus, Sweden

kom. +48 602 457 666

e-mail:

akepa@medbeauty.org

Z medycznego punktu widzenia cellulit, czyli panikulopatia obrzękowo-zwłóknieniowo-

-stwardnieniowa (PEFS), to polietiologiczne zaburzenie tkanki łącznej polegające na two-

rzeniu się w jej obszarze zwyrodnienia obrzękowo-włókniejącego. Zmianę tę traktujemy

jako przewlekły proces zapalny obejmujący tkankę tłuszczową, tkankę łączną, obwodowy

układ limfatyczny i krwionośny.

Page 61 - KE - 2014.2 - Calosc