Porównanie właściwości przeszczepów skóry pełnej i po-
średniej grubości, ich wady i zalety przedstawia tabela 1 [7].
Techniki pobierania i przenoszenia przeszczepów za-
leżą od instrumentarium oraz zaplanowanej wielkości
i jakości przeszczepu. Najprostszym sposobem pobiera-
nia skóry pełnej grubości jest wykonanie „odbitki” ubyt-
ku i przeniesienie na miejsce, z którego będzie pobierany
przeszczep. Odcisk w przybliżeniu odpowiada wielkości
ubytku, a w celu zszycia rany po pobraniu należy odsepa-
rować jej brzegi, wykonać hemostazę i zszyć warstwowo.
Najczęściej miejscem dawczym jest okolica zauszna,
górne powieki, okolica nadobojczykowa czy pachwinowa
oraz okolica fałdu pośladkowego lub ramienia. Warunkiem
wgojenia się przeszczepu jest jego bezpośredni kontakt
z podłożem, tak aby pod nim nie gromadził się ewentualny
wysięk. Zakłada się wówczas tzw. opatrunek wiązany, po
uprzednim nałożeniu nawazelinowanej gazy, z lekkim uci-
skiem przeszczep zostaje wciśnięty w ranę (Rys. 2).
G
ojenie ran
Przeszczepy układa się na powierzchni rany i umocowuje
je szwami do brzegu ubytku oraz czasami również szwa-
mi tzw. pikującymi, zespalającymi przeszczep z dnem
rany. Następnie nakładany jest Grasolind i gaza z Octeni-
septem lub zaawansowane opa-
trunki, np. VAC KCL (opatru-
nek próżniowy), lub opatrunki
wysokochłonne, np. Hydrożel,
Allevyn. Aby ograniczyć do
minimum niebezpieczeństwo
przesunięcia się przeszczepu,
należy miejsce biorcze unie-
ruchomić np. opatrunkiem
gipsowym – longetą, szyną
stabilizującą lub kołnierzem
s t abi l i z ując ym.
Przez kilka dni
chory powinien
pozostać w łóżku,
przy zastosowa-
niu profilaktyki
pr zeciwza k r ze-
powej i przeciw-
odleżynowej
[7].
Na fotografii 4
pr z e d s t aw i ono
prawidłowy pro-
ces wgajania się
przeszczepu po-
średniej grubości
skóry
siatkowa-
nego w 15 dniu po
wszczepieniu.
M e c h a n i z m
wgajania
się
p r z e s z c z e p ó w
pośredniej
gru-
bości skóry pole-
ga na wrastaniu
naczyń krwiono-
śnych oraz włó-
kien nerwowych zapewniających prawidłową percep-
cję bodźców zewnętrznych. W pierwszej fazie krążenia
plazmatycznego (1-2 dni) przeszczep wchłania płyn poza-
komórkowy z podłoża i zwiększa swoją objętość, a włók-
nik pomaga przytrzymać przyleganie tego przeszczepu
do podłoża. W kolejnym etapie tworzą się połączenia mię-
dzy naczyniami podłoża i przeszczepu, co trwa do kilku
dni. Włóknik zastępowany jest tutaj tkanką ziarninową.
Wymaga to prawidłowego oczyszczenia rany z martwi-
czych tkanek, aby w jego dnie odsłonić jak największą
ilość naczyń krwionośnych i ostatecznie odtworzyć peł-
ne krążenie w przeszczepie (7-10 dni). Krążenie chłonki
następuje równocześnie z powrotem krążenia naczynio-
wego po ok. 7-8 dniach. Wrastanie włókien nerwowych,
czyli reinerwacja, może trwać do kilku miesięcy, a powrót
czucia nawet do roku [5].
Najczęstsze powikłania w miejscu biorczym to: in-
fekcje, krwiaki, zbiorniki płynu surowiczego, martwice,
a w miejscu dawczym: infekcje, opóźnione gojenie [7, 9].
Słabe umocowanie przeszczepu lub nieprawidłowo
założony opatrunek również może spowodować, że prze-
szczep nie będzie przyjęty, stąd unieruchomienie miejsc,
gdzie zostały położone przeszczepy, jest tak ważne po
operacji. Pierwsze dni po przeszczepieniu skóry i pra-
widłowe postępowanie będą miały zasadniczy wpływ na
proces gojenia się ran [10].
W miejscach pobrania i przeszczepienia skóry pozostają
blizny mniej lub bardziej widoczne w zależności od grubo-
ści pobranej tkanki oraz miejsca, z którego zostały pobrane.
P
odsumowanie
Od lat trwają prace nad rekonstrukcją ludzkiej skóry jako
alternatywy przeszczepów. Wynalezienie sztucznej skóry
Integry DRT®, zastosowanie autologicznych keratynocy-
tów łącznie z przeszczepami siatkowymi, prowadzenie
badań nad komórkami macierzystymi np. skóry my-
szy czy owłosionej skóry ludzkiej stwarzają możliwości
w zapobieganiu ciężkim zniekształceniom. Wszystkie te
metody są udoskonalane, zdobywają coraz większe zasto-
sowanie ze względu na lepszą funkcjonalność, eliminację
bólu, zakażeń i bliznowacenia w miejscu biorczym oraz
poprawę wyglądu.
L
iteratura
1.
J.E.Campbell:
Basictrauma.Lifesuport
,MedycynaPraktyczna,Kraków2006.
2.
M. Goniewicz:
Pierwsza pomoc
, PZWL, Warszawa 2012.
3.
M. Kózka, B. Rumian, M. Maślanka (red.):
Pielęgniarstwo ratunkowe
,
PZWL, Warszawa 2013.
4.
E.Walewska:
Podstawypielęgniarstwachirurgicznego
,PZWL,Warszawa2012.
5.
A.Włodarkiewicz:
Dermatochirurgia
,Wyd.Cornetis,Wrocław2009,101-107.
6.
W. Rowiński, J. Wałaszewski, L. Pączek:
Transplantologia kliniczna
,
Wyd. PZWL, Warszawa 2004, 609-637.
7.
M. Trybus:
Podstawy Chirurgii Plastycznej
, Wyd. Medycyna Praktycz-
na, Kraków 2005, 60-98.
8.
J. Holle:
Chirurgia plastyczna
, Wyd. PZWL, Warszawa 1996, 12-46.
9.
J. Szmidt, J. Kużdżała:
Podstawy chirurgii
, Wyd. Medycyna Praktyczna,
Kraków 2009, 539-555, 908-914.
10.
J. Jethon:
Chirurgiczne leczenie rany oparzeniowej – współczesne po-
stępowanie
, Postępy Nauk Medycznych 2, 3, 2005.
Tabela1.
Podstawowewłaściwościprzeszczepówskórypośredniej
ipełnejgrubości[7]
Przeszczep skóry
pośredniej grubości
Przeszczep
skóry pełnej
grubości
cienki średni gruby
łatwość pobrania + + + + + + + + + +
łatwość wgajania + + + + + + + + +
+
obkurczanie
po pobraniu
-
+
+ +
+ + +
obkurczanie
po wgojeniu
+ + + + + + + + +
+
zachowanie
barwy
+
+ +
+ + + + + + +
zachowanie
przydatków
skórnych
-
-
+
+ + +
wytrzymałość
na urazy
+
+ +
+ + + + + + +
odległy wynik
czynnościowy
i estetyczny
+
+ +
+ + + + + + +
gojenie miejsca
pobrania
+ + + + +
+
+ + +
estetyka miejsca
pobrania
+ + + + +
+
+ + + +
Fot. 4
Prawidłowy proces gojenia
Źródło:
archiwum własne
130
vol. 3 \ 2 \ 2014 \ Kosmetologia Estetyczna
1...,46,47,48,49,50,51,52,53,54,55 57,58,59,60,61,62,63,64,65,66,...80