6 / 2019 / vol. 8
Kosmetologia Estetyczna
786
N
ARTYKUŁ NAUKOWY
DERMATOLOGIA
W obszarach istotnych estetycznie, w których skóra jest cien-
ka, a ilość tkanki podskórnej niewielka, epizodycznie dochodzi
do wykształcenia blizny, niemniej jednak chirurdzy plastyczni
zaobserwowali, że rany w kształcie litery Y powstałe po ukąsze-
niu pijawki (fot. 9) zazwyczaj goją się bez blizn lub powikłań [19].
U kilku, kilkunastu procent osób poddanych hirudoterapii
odnotowano pojawiające się objawy zapalenia, lekki obrzęk
i ból regionalnych węzłów chłonnych w okolicy przystawiania
pijawki albo podwyższoną temperaturę. Dotyczyło to pacjen-
tów po 3-4 sesjach. Nie zarejestrowano powyższych reakcji
ubocznych podczas terapii prowadzonej na błonie śluzowej
jamy ustnej, nosa lub pochwy. Rzadkimi powikłaniami są:
miejscowa nadwrażliwość, wstrząs anafilaktyczny, wymaga-
jąca transfuzji nadmierna utrata krwi. Obowiązkowo należy
monitorować parametry krwi w trakcie leczenia i zastosować
profilaktycznie antybiotykoterapię, szczególnie ukierunkowa-
ną na bakterie
Aeromonas
[3, 17-19].
PODSUMOWANIE
Hirudoterapia posiada wielowiekową tradycję oraz jest przed-
miotem współczesnych badań naukowych. Zdrowotne działa-
nie pijawki wykazuje nie tylko miejscowe efekty – to złożony
proces, w którym substancje bioaktywne wraz z krwią roz-
przestrzeniają się po całym organizmie działając holistycznie.
Jest terapią naturalną, niedrogą i prostą w wykonaniu. Może
być stosowana łącznie z farmakoterapią, a czasami może ją za-
stępować. Stosuje się ją w chorobach o różnej etiologii. Pijawki
mają ogromy potencjał, a ich zastosowanie jest wciąż posze-
rzane. Wymaga to przeprowadzenia większej liczby badań.
Należy jednak pamiętać, że leczenie pijawkami może nieść
ze sobą powikłania. W celu ich minimalizowania należy po-
zyskiwać pijawki z odpowiednich źródeł oraz prowadzić do-
kładny wywiad, aby wykluczyć osoby z przeciwwskazaniami
do zabiegu.
LITERATURA
1.
Kozińska O. Hirudoterapia i jej aspekty energetyczne. Sanus, Instytut Hirudologii,
Kraków 2016.
2.
Konieczny A, Zdrojewicz Z, Seifert M. Hirudoterapia – prawda i mity. Academy of
Aesthetic and Anti-Aging Medicine 2012, vol. 2: 44-49.
3.
Abdualkader AM, Ghawi AM, Alaama M, Awang M, Merzouk A. Leech Therapeutic
Applications. Indian Journal of Pharmaceutical Sciences 2013, vol. 75(2): 127-137.
4.
Abdisa T. Therapeutic importance of leech and impact of leech in domestic animals.
MOJ Drug Design, Development and Therapy 2018, vol. 2(6): 235-242.
5.
Khalique A, Siddiqui MY, Rauf A. A Scientific Approach in the Light of Bioactive
Substances. Indian Journal of Unani Medicine 2017, vol. 10(1): 9-14.
6.
Saifi N, Sarware A, Saad A. Leech therapy: Modern and Unani medicine perspective.
World Journal of Pharmacy and Pharmaceutical Sciences 2016, vol. 5(9): 796-802.
7.
Jahangir U, Akram M, Urooj S. Leech therapy in Dermatology. Journal of Pharma-
cognosy and Phytochemistry 2016, vol. 5(3): 214-216.
8.
Błaszczyk-Kostanecka M (red.), Dajek Z, Dąbkowski J, Flisiał I, Gliński W, Gorkie-
wicz-Petkow A, Kowalewski C, Majewski S, Maleszka R, Olszewska M, Petkow L,
Rosińska-Borkowska D, Roszkiewicz J, Samochocki Z, Wolska H. Dermatologia
w Praktyce. Wyd. PZWL, Warszawa 2017.
9.
Nowicka D. Dermatologia: ilustrowany podręcznik dla kosmetologów. KosMeD,
Wrocław 2014.
10.
Deshmukh SS. Role of medicinal leeches in Achene Velgaris. International Journal
of Researches in Biosciences, Agriculture and Technology 2017, vol. 5(1): 34-37.
11.
Andhey VP, Tambe AL, Malavade HC, Tople PB. Role of Jalaukavacharana (hirudo-
therapy) in the management of scalp psoriasis – a case study. International Journal
of Ayurveda and Pharma Research 2016, vol. 4 (3): 25-28.
12.
Pratap Shankar KM, Rao SD, Umar SN, Gopalakrishnaiah V. A clinical trial for
evaluation of leech application in the management of Vicarcikā (Eczema). Ancient
Science of Life 2014, vol. 33 (4): 236-241.
13.
Arsheed I, Huma H, Arjumand S, Zahood A, Naquibul I. Management of Keloid By
Hirudo Therapy. Journal of the Turkish Academy of Dermatology 2016, vol. 10(1),
16101c3.
(dostęp 13.07.2019).
14.
Kumar PH, Kumar RR, Rao MM. Efficacy of Leech therapy and Ayurvedic compo-
und in vitiligo: A quasi experimental study. International Journal of Research in
Ayurveda and Pharmacy 2012, vol: 3(6): 868-871.
15.
Bhavanbhai SA, Mohod P. Indralupta (Alopecia Areata): A Case Successfully Treated
with Jalukavcharana. International Journal of Ayurveda and Pharma Research
2019, vol: 7(1): 10-12.
16.
Wollina U, Heinig B, Nowak A. Medical leech therapy (Hirudotherapy). Our Derma-
tol Online 2016, vol. 5(1): 91-96,
(dostęp 13.07.2019).
17.
Nikhat S, Fazil M. Hirudotherapy in theModernWorld – An Updated Review. Asian
Journal of Complementary and Alternative Medicine 2014, vol: 2(05): 01-06.
18.
Houschyar KS, Momeni A, Maan ZN, Pyles MN, Jew OS, Strathe M, Michalsen A.
Medical leech therapy in plastic reconstructive surgery. Wiener Medizinische Wo-
chenschrift 2015, vol: 165(19-20): 419-25.
19.
Kosta Y. Mumcuoglu. Recommendations for the Use of Leeches in Reconstructive
Plastic Surgery. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine 2014,
vol. 7, ID 205929.
(dostęp 14. 07. 2019).
20.
Rasi A, Faghihi A, Jalali MA, Zamanian A, Ghaffarpour G. Leech therapy for epider-
moid cysts and review of the literature. Adv Biomed Res 2014, vol. 3: 112.
