6 / 2017 / vol. 6
Kosmetologia Estetyczna
605
N
artykuł naukowy
BIOCHEMIA
zalecana jest osobom borykającym się z rozstępami, przebar-
wieniami, zmarszczkami, cellulitem oraz problemami skórnymi
w przypadku trądziku; rozszerzone pory, zaskórniki, blizny po trą-
dzikowe. Przeciwwskazaniem do zabiegów mikrodermabrazji są
m.in.: uczulenie na korund, zakażenia bakteryjne wirusowe i grzy-
bicze, nowotwory, zmiany ropne i łuszczyca. Kryształki korundu
dokładnie ścierają naskórek, dlatego nie używa się gowprzypadku
cienkiej skóry i skłonności do keloidów.
Ponadto tlenek glinu w kosmetyce jest stosowany do produkcji
antyperspirantów i dezodorantów, ponieważ wpływa na zwęże-
nie ujść gruczołów potowych. Używany jest także przy produkcji
pudrów jako nośnik dla barwników i środek powstrzymujący wy-
sychanie, past do zębów dzięki właściwościom czyszczącym i pole-
rującym, peelingów, filtrówprzeciwsłonecznych, regulator lepkości
w kremach [8]. Pasty, które zawierają 30-70% Al
2
O
3
, umożliwiają
usunięcie zabrudzeń skóry w sposób mechaniczny [11].
|
|
Chlorek glinu AlCl
3
Używany jest w antyperspirantach powstrzymujących nad-
mierne pocenie. Zmieniając strukturę keratyny skóry, dopro-
wadza do zwężenia ujść gruczołów potowych. Związki te nie
są w stanie całkowicie zahamować procesu pocenia, a jedynie
ograniczyć je do ok. 40%. Chlorek glinu hamuje krwawienia
z drobnych naczyń krwionośnych. Dzięki tym właściwościom
zaliczany jest do adstringentów, czyli środków ściągających,
stosowanych powszechnie w preparatach po goleniu, płynach
do twarzy, solach do kąpieli i płynach do płukania ust.
|
|
Fluorek glinu AlF
3
Stosowany jest powszechniewśrodkachhigieny jamyustnej, np.
wpaście do zębów. Działanie tego związku jest związane z bloko-
waniemukładów enzymatycznych bakterii próchnicogennych,
wywołujących procesy odwapnienia i rozpuszczenia szkliwa.
Fluor, wchodząc w reakcje ze składnikiem szkliwa, hydrokso-
apatytem Ca
5
(PO
4
)
3
OH, tworzy fluoroapatyt 3Ca(PO
4
)
2
· CaF
2
.
Efektywność związana z zapobieganiem próchnicy zębów wy-
nosi 15-50%. W preparatach dopuszczalne całkowite stężenie
fluoru wynosi 0,15% [8].
|
|
Ałuny
Mają ogólny wzór MAl(SO
4
)
2
∙ 12H
2
O. M oznacza tu praktycz-
nie dowolny jednowartościowy, jednoatomowy kation, z wy-
jątkiem Li
+
, którego zbyt małe rozmiary wpłynęłyby ujemnie
na trwałość struktury. Nazwa ta ma znaczenie tak ogólne, że
ałuny zawierające glin określa się często jako ałuny glinowe [13].
Do najważniejszych należą:
Na
2
SO
4
∙ Al
2
(SO
4
)
3
∙ 24H
2
O
ałun sodowo-glinowy
K
2
SO
4
∙ Al
2
(SO
4
)
3
∙ 24H
2
O
ałun potasowo-glinowy
W kosmetyce stosowane są w preparatach ograniczających
wydzielanie potu, w solach kąpielowych, a także środkach uży-
wanych po goleniu (hamują drobne krwawienia). Mają właści-
wości ściągające i antyhydrotyczne [11, 13].
|
|
ZWIĄZKI ORGANICZNE GLINU
W recepturach kosmetyków występują również związki orga-
niczne glinu.
|
|
Mleczan glinu
Jest pochodną kwasu mlekowego. Najczęściej stosowany jest do
produkcji past do zębów, dzięki swym właściwościom przeciw-
bakteryjnym i adstringującym. Niewielkie stężenie tego związ-
ku wpływa ściągająco i wzmacniająco na śluzówkę. Stosowanie
pasty zawierającej mleczan glinu pomaga zmniejszyć problem
krwawienia z dziąseł, przyspiesza gojenie drobnych ran, a tak-
że wpływa znieczulająco na podrażnioną śluzówkę [8].
|
|
Octan glinu
Wykazuje działanie przeciwbakteryjne, przeciwbólowe, przeciw-
obrzękowe oraz ściągające. Stosowany jest również do przemywa-
nia skóry z łojotokiem, trądzikiem i zaskórnikami. Nazwy handlo-
we to płyn Borowa lub Altacet [10]. W stężeniu 3% w wodnych
roztworach działa m.in. przeciwzapalnie, osuszająco i antysep-
tycznie. Wpływa denaturująco na białka enzymatyczne i struk-
turalne oraz oddziałuje na wolne jony glinu – stąd wynika jego
działanie antyseptyczne. Wpływa kojąco i leczniczo przy owrzo-
dzeniach, krwiakach, stłuczeniach, stanach zapalnych. Stosowa-
ny jest również do produkcji antyperspirantów i dezodorantów [6].
|
|
GLINOKRZEMIANY NATURALNE
Omawiając związki glinu, należy zwrócić uwagę na glinokrze-
miany naturalne. Ze względu na specyficzną budowę okta-
edryczną (ośmiościenną) oraz ichwłaściwości fizykochemiczne,
glinokrzemiany zostały omówione w oddzielnej grupie. W ni-
niejszym artykule przedstawiono te najbardziej znane.
|
|
Kaolin
Kaolin (Al
2
O
3
∙ 2SiO
2
∙ 2H
2
O) swoją nazwę zawdzięcza miejscu,
z którego został po raz pierwszy wydobyty, mianowicie górze
Kao-ling w Chinach. Inne jego nazwy to m.in. glinka biała,
chińska lub porcelanowa. Kaolin to biały, nietoksyczny pro-
szek, który nie rozpuszcza się w alkoholu, wodzie i tłuszczach.
Obojętny chemicznie minerał łatwo tworzy roztwory koloidal-
ne. Absorbuje wodę, dzięki czemu działa na skórę osuszająco,
ściągająco i przeciwzapalnie. W kosmetyce stosowany jest przy
produkcji: pudru, pasty do zębów, mydła oraz co najważniej-
sze maseczek ściągających rozszerzone pory i oczyszczających
skórę. Jest to popularny wypełniacz kosmetyczny pochodze-
nia mineralnego, przeznaczony do pielęgnacji cer mieszanej
i tłustej. Ułatwia rozprowadzanie kosmetyków, dzięki temu, że
jest miękki i jedwabisty. Należy do kosmetyków, mających sła-
be właściwości kryjące, nie wpływa także na zmianę barwy
pigmentów, a jedynie na ich rozjaśnienie. Po oczyszczeniu tego
minerału powstają różne glinki, które zostały szerzej opisane
w dalszej części artykułu.
Kaolin jest obojętny chemicznie, ma dobre właściwości
chłonne i daje się łatwo barwić. Dzięki temu ma duże zastoso-
wanie w kosmetyce:
•
ze względu na biel, dobrą przyczepność do skóry, właściwości
chłonne i obojętność chemiczną jest składnikiemwielu pudrów,
•
ze względu na zdolność pochłaniania wody, pęcznienia
i tworzenia roztworów koloidalnych jest podstawą wielu
maseczek i pudrów płynnych,
