6 / 2017 / vol. 6
Kosmetologia Estetyczna
604
N
artykuł naukowy
BIOCHEMIA
stężenia substancji aktywnych, oraz obecności dodatkowych
czynników wspomagających [3]. Należy jednak zwrócić uwa-
gę na fakt, że związki glinu są stosowane w środkach farma-
ceutycznych. Związki typu wodorowęglan glinu Al(HCO
3
)
3
,
ortofosforan glinu AlPO
4
oraz krzemian glinu Al
2
(SiO
3
)
3
są sto-
sowane jako leki przy nadkwasocie. Glin jest całkowicie asymi-
lowany przez wątrobę i nie wydalany na zewnątrz, nie wykazu-
jąc przy tym typowych cech toksycznych. Dlatego też większość
źródeł zalicza go do metali obojętnych i z tego względu w pew-
nych określonych warunkach dopuszczony jest do użytkowania
wgastronomii. Jednakwprzypadku termicznej obróbki żywności,
przy bezpośrednim kontakcie z wodą, glin wykazuje wysoką roz-
puszczalność i w nadmiernych ilościach przenika do pożywienia.
Z tego powodu w Polsce już w latach 80. systematycznie wyco-
fywano z użytku naczynia aluminiowe i obecnie jego znaczenie
jest marginalne. Nadmiar glinu obciąża wątrobę, a przyjmowanie
dużych dawek tego pierwiastka, zwłaszcza w okresie dzieciństwa,
skutkuje upośledzeniem funkcji i mniejszą wydajnością tego or-
ganu w późniejszych latach. Ponadto należy wspomnieć, że glin
łatwo asymiluje się ze związkami wapnia łatwo przyswajalnego
do związków trudno przyswajalnych. Dlatego też należy ograni-
czać jego spożycie w okresie wzrostu i rozwoju układu kostnego.
Nie jest również wskazane, abywnadmiarze spożywały go osoby
w trakcie leczenia złamań i cierpiące na odwapnienie kości [4]. Nie
zmienia to faktu, że glin indukuje degenerację neuronów w róż-
nych komórkach, np. rdzenia kręgowego i kory mózgowej. Pod
jego wpływem zachodzi proces zlepiania włókien nerwowych [2,
5]. Powoduje on także zmniejszenie elastyczności błon komórko-
wych prawdopodobnie przez zajęcie miejsc Ca
2+
i Mg
2+
.
|
|
CHARAKTERYSTYKA GLINU
Glin jest powszechnie stosowanym składnikiem kosmetyków
przeciwpotowych. Stosowanie soli tego pierwiastka w anty-
perspirantach jest dziś szeroko dyskutowane, ponieważ liczne
badania wskazują ścisłe powiązanie procesów akumulacji pier-
wiastka ze zwiększonym prawdopodobieństwem zachorowa-
nia na chorobę Alzheimera i raka piersi.
Przed podjęciem dyskusji w tym temacie należy przyjrzeć się
bliżej pierwiastkowi i jego związkom, które są tak szeroko sto-
sowane w kosmetykach. Sole glinu mają podstawowe znacze-
nie w grupie kosmetycznych antyhydrotyków i adstringentów.
Mechanizm ich działania jest wielokierunkowy. Powodują ści-
nanie białka w kanałach gruczołów potowych oraz wytrącanie
się tam substancji o budowie glinowo-mukopolisacharydowej.
Skutkiem tego w sposób mechaniczny dochodzi do zawężenia
ujścia gruczołów potowych i zmniejszenia sekrecji potu. Sole
glinu mają też działanie hamujące rozwój drobnoustrojów,
a także neutralizują przykry zapach wydzieliny potnej [6].
Glin otrzymany został z chlorku glinu i amalgamatu potasu
przez Johana Chrystiana Oersteda w 1825 r. Za jego odkryw-
cę uważano również Friedricha Kohlera, który otrzymał glin
w 1845 r. z chlorku glinu i potasu. Nazwa aluminium oznacza
„metal z gliny”, dlatego w języku polskim pierwiastek ten nosi
nazwę glin – symbol Al [7]. W przyrodzie występuje w postaci
krzemianów, w których skład wchodzą skalenie i mika. W or-
ganizmie ludzkim zawartość glinu sięga 60 mg. Przy większych
stężeniach dezaktywuje różne enzymy. Uważany jest on za
główną przyczynę degeneracji neuronów w mózgu u chorują-
cych na Alzheimera [8]. W kosmetyce zastosowanie znalazły za-
równo nieorganiczne, jak i organiczne związki tego pierwiastka.
|
|
ZWIĄZKI NIEORGANICZNE GLINU
|
|
Wodorotlenek glinu Al(OH)
3
Jest jednym z produktów wykorzystywanych do produkcji alumi-
nium. Używa się go także w medycynie, m.in.: na problemy zwią-
zane z nadmiernymwydzielaniem kwasu żołądkowego. Wkosme-
tyce stosowany jest przy produkcji pigmentów, pudrów, kremów,
zasypek. Zaliczany jest do humektantów, czyli higroskopijnych sub-
stancji nawilżających, o strukturze pozwalającej na absorbowanie
iwiązanie cząsteczekwody z otoczenia. Główną roląhumektantów
jest zatrzymywanie wilgoci w miejscu ich użycia, czyli warstwie
rogowej naskórka. Humektanty wykorzystywane są w kosmety-
ce jako nieokluzyjne składniki nawilżające. W przypadku skóry
suchej samodzielnie stosowane mogą nie dawać poczucia wystar-
czającego nawilżenia, dlatego powinny być łączone z emolientami,
czyli preparatami natłuszczającymi skórę [9]. Wpływa na zmianę
lepkości kosmetyków
.
Przez niektórych autorówzaliczany również
do środkówzmiękczających (emolientów) [8, 10]. Środki zawierające
emolienty są głównie przeznaczone do stosowania na suchą skórę
orazwprzypadku nadmiernej keratynizacji naskórka, jak i przedłu-
żającego się czasu złuszczania warstwymartwych kreatynocytów.
Mechanizm ich działania polega na rozluźnianiu, uelastycznianiu
oraz podwyższeniu stopnia hydratacji warstwy kreatynocytów
oraz wytworzeniu na powierzchni naskórka filmu (cienkiej war-
stwy) przeciwdziałającemu odparowaniu wody [10]. Wodorotlenek
glinu wykazuje również dobre właściwości przeciwpotne, dlatego
jest składnikiem antyperspirantów [6, 11].
|
|
Tlenek glinu Al
2
O
3
Jego inne nazwy to glinka i korund. Występuje w postaci białego
proszku lub też jako bezbarwny kryształ, nierozpuszczalny w wo-
dzie, kruchy, a jednocześnie bardzo twardy.
Jako trwały minerał
wykorzystywany do zabiegów mikrodermabrazji korundowej,
w celu złuszczania zrogowaciałego naskórka. Jest to rodzaj peelin-
gu mechanicznego skóry, wykonywanego w podciśnieniu przy
użyciu sterylnych kryształówkorundu. Kryształy uderzają z dużą
prędkością w powierzchnię skóry, w ten sposób ścierają martwe
komórki naskórka i zanieczyszczenia, które następnie są zasysa-
ne do oddzielnego pojemnika. Dzięki usuwaniu górnych warstw
naskórka w jego warstwie podstawnej dochodzi do wzmożonego
tworzenia się nowych, pełnowartościowych komórek. Wędrują
one do góry i zastępują komórki uszkodzone, prowadząc do odno-
wy skóry [12]. Zabieg jest bezbolesny, a jego regularne stosowanie
przyczynia się do odnowy komórek skóry i poprawy elastyczności,
wpływa na lepsze wchłanianie kosmetyków. Mikrodermabrazja
