6 / 2017 / vol. 6
Kosmetologia Estetyczna
610
N
artykuł naukowy
BIOCHEMIA
zarzutu pod względem bakteriologicznym i chemicznym, wy-
kazują niewielkie wahania składu chemicznego i cech fizycz-
nych oraz wykazują działanie lecznicze udokumentowane ba-
daniami klinicznymi [3, 4].
Na bazie wody siarczkowej wykonuje się kąpiele wannowe
całkowite lub częściowe, inhalacje oraz kuracje pitne.
|
|
WCHŁANIALNOŚĆ SIARKI I JEJWPŁYWNAORGANIZM
W czasie kąpieli u dorosłych wchłanianie siarki przez skórę
jest stosunkowo niewielkie (około 40 mg w ciągu jednej kąpie-
li), a wchłanialność jest proporcjonalna do zawartości w wodzie
oraz powierzchni skóry w niej zanurzonej. U dzieci natomiast
przepuszczalność ta jest stosunkowo duża. Szczególnie podczas
kąpieli wchłaniany jest siarkowodór, którego zawartość podczas
samego zabiegu w wodzie leczniczej może zmniejszyć się o poło-
wę i to nie tylko za sprawą ulatniania się. Stwierdzono również,
że podczas kąpieli siarkowodór przenika nie tylko przez skórę,
lecz także przez błonę śluzową oskrzeli, przewodu pokarmo-
wego i drogi rodne. Kuracja pitna daje możliwości większego
wchłaniania siarki. Badania wykazały szybkie wchłanianie siar-
ki do komórek. Po 20 minutach stwierdzono wzrost jej poziomu
w chrząstkach stawowych, tkance kostnej, ścianie naczyń oraz
błonie śluzowej jelit [9]. Ta forma terapii wpływa na poprawę
wchłaniania i wydzielania w jelitach, na motorykę przewodu po-
karmowego, na gospodarkę węglowodanowo-tłuszczową, działa
żółciopędnie, żółciotwórczo, przeciwzapalnie, odczulająco.
Stwierdzono, że siarka dwuwartościowa, przenikając przez
skórę, wpływa na reakcje immunologiczne poprzez hamowa-
nie komórek Langerhansa i niszczy reaktywne formy tlenu
RFT (
reactive oxygen species
). Siarka wchłonięta podczas kąpieli,
usuwając RFT, wpływa na hamowanie odczynu zapalnego [10].
Taki mechanizm działania decyduje prawdopodobnie o sku-
tecznej terapii uzdrowiskowej schorzeń alergicznych skóry
oraz łuszczycy [11, 12, 13]. Potwierdziły to badania Y. Agishi
i wsp. Wykazały one kliniczną skuteczność terapii gorących
kąpieli siarkowych w leczeniu atopowego zaplenia skóry [14].
Siarka bierze również udział wsyntezie kwasównukleinowych,
wchodzi w organiczne połączenia białek i enzymów oxydaz, re-
duktaz, hydrolaz, transferaz. Szczególnie niezbędna jest w synte-
zie glutationu uczestniczącego pośrednio w procesach usuwania
lub neutralizowania RFT, a także niezbędnego dla prawidłowego
metabolizmu komórkowego. Siarka wbudowywana jest w me-
tioninę, cysteinę, a wraz z jej utlenioną formą -s-s cystyną od-
powiada za tworzenie aktywnego centrum oxydoredukcyjnego
glutationu [15]. W. Bugajski i B. Solecki oraz M. Grabski w swoich
badaniach potwierdzili wpływ wody siarczkowo-siarkowodo-
rowej z Buska-Zdroju na aktywność układu antyoksydacyjnego
ustroju. Zaobserwowali oni wzrost poszczególnych elementów
obrony antyoksydacyjnej ustroju [16, 17, 18]. Badania A. Misztela
nad zastosowaniem sztucznych kąpieli siarczkowo-siarkowo-
dorowych wykazały w badaniach laboratoryjnych: znaczące
obniżenie poziomu odczynu Biernackiego OB, stężenia białka C-
-reaktywnego CRP i
α
2
globulin, zmianę odczynu Wallera-Rosego,
podniosła się wartość hemoglobiny [19]. Wody siarczkowe działają
keratolitycznie i keratoplastycznie, dlatego są wykorzystywane
w leczeniu schorzeń dermatologicznych m.in. łuszczycy. Szcze-
gólnie przydatny w terapii jest efekt działania przeciwświądowe-
go poprzez blokowanie uwalniania mediatorów stanu zapalnego
[20]. Stwierdzono, że siarka w wyniku reakcji z wolnymi rodnika-
mi zachodzącej w głębszych warstwach naskórka wywołuje dzia-
łanie przeciwgrzybicze i przeciwbakteryjne [21]. Siarka, pozostając
na powierzchni skóry, reaguje z mocznikiem, prowadząc do po-
wstania siarczku amonu, który również ma właściwości odkażają-
ce, ponadto wiążąc tlen tkankowy, zwalnia procesy metaboliczne
oraz obniża aktywność mitotyczną komórek [22, 23].
|
|
NORMY I ZAPOTRZEBOWANIE
Skutkiem niedoboru siarki w organizmie może być pogorszenie
kondycji włosów, skóry i paznokci. Skóra traci jędrność i blask
blednie, włosy również tracą elastyczność, twardnieją oraz
wypadają, paznokcie stają się łamliwe. Siarka wraz z innymi
pierwiastkami (mangan i fosfor) wpływa na prawidłową pracę
układu nerwowego, niedobór siarki manifestuje się obniżeniem
nastroju, zmęczeniem, uczuciem niepokoju. Ponadto obserwuje
się zmianę zabarwienia tęczówki oka w postaci pierścienia po-
jawiającego się na obwodzie tęczówki. Niski poziom siarki w or-
ganizmie wpływa na upośledzenia wchłaniania potasu, chloru,
jodu, żelaza, krzemu, magnezu, manganu, sodu i wapnia, prowa-
dząc do ich niedoboru. Przyczyną niedoboru siarki mogą być błę-
dy żywieniowe, promieniowanie jonizujące, a także schorzenia
przewlekłe: choroba wieńcowa, stan po zawale mięśnia serca, no-
wotwory, reumatoidalne zapalenie stawów, uszkodzeniewątroby
toksyczne i pozapalne, szczególnie zapalenie wirusowe wątroby.
Normy spożycia siarki pokrywają się z normami spożycia
dziennego białka. Nie obserwuje się objawów przedawkowania
siarki, ponieważ jej nadmiar jest wydalany z moczem. Źródłem
organicznej siarki w pożywieniu mogą być produkty wyso-
kobiałkowe, mięso i podroby, jaja, mleko. Spośród produktów
roślinnych zawierających duże ilości siarki wymienić należy:
cebulę, czosnek, owies, kapustę, groch, ziemniaki, brokuły, ka-
lafior, rzodkiewkę, rzepę, rzeżuchę, karczochy, chrzan, pomido-
ry, szparagi, awokado, seler, gruszki.
|
|
KĄPIELE LECZNICZE
Kąpiele wannowe całkowite oraz półkąpiele są wykonywane
w temperaturze 35-37ºC w przeciętnym czasie zabiegu 10-20
min. O liczbie zabiegów w kuracji od 8 do 10 oraz ich często-
tliwości decyduje lekarz, uwzględniając wskazania i przeciw-
wskazania do terapii. Wody siarczkowe szeroko stosowane
są w leczeniu schorzeń: reumatologicznych, ortopedycznych,
neurologicznych, dermatologicznych.
Mechanizm działania wód leczniczych nie jest w pełni zbada-
ny, jest to efekt skojarzonego działania wielu czynników, wśród
których najistotniejsze to: termiczny, mechaniczny i chemiczny.
Mechaniczne działanie kąpieli leczniczych siarkowych polega
na: zmniejszeniu napięcia mięśniowego, poprawie ruchomości
