4 / 2018 / vol. 7
Kosmetologia Estetyczna
410
N
artykuł naukowy
dermatologia
Blizny typu rolling (rys. 1) są dość szerokie i płytkie, charak-
teryzują się łagodnym brzegiem o delikatnych krawędziach.
Najczęściej powstają na dużych, rozległych powierzchniach
skóry i są wynikiem przewlekłego stanu zapalnego. Mogą róż-
nić się od siebie wielkością, ponadto często łączą się z innymi
bliznami walcowatymi, tworząc skupiska. Blizny te stanowią
od 15% do 20% blizn zanikowych, a ich przekrój ma kształt
litery M. Nadają skórze falisty wygląd, który jest najlepiej wi-
doczny przy pośrednim świetle [7, 10, 11].
Płytkie blizny atrophic (rys. 2) charakteryzują się zaryso-
wanymi granicami i przeważnie umiejscowione są w obrębie
policzków. W bliznach tego typu tkanka łączna włóknista nie
wypełnia całego ubytku skóry, ponadto dno blizny znajduje się
poniżej powierzchni skóry [8, 11].
Ice Pick
Rolling
Boxcar
< 2 mm
> 4 – 5 mm > 1 – 4 mm
Rys. 2
Typy atroficznych blizn potrądzikowych
Źródło:
Opracowanie własne
Ze względu na kolor blizn potrądzikowych wyróżnia się rów-
nież blizny odbarwione. Blizny tego typu są jednymi z najtrud-
niejszych do usunięcia, ponieważ skuteczność klasycznych
zabiegów wynosi od 10% do 30 %. W bliznach odbarwionych
występuje hipopigmentacja, czyli mała ilość lub brak barwni-
ka skóry – melaniny. Jest to spowodowane tym, że melanocyty
tracą zdolność do produkcji melaniny w miejscu urazu lub ich
ilość jest zmniejszona. Hipopigmentacja widoczna jest jako bia-
łe odbarwienie na skórze [20].
Diagnostyka
i klasyfikacja blizn potrądzikowych
Istnieje wiele różnych urządzeń, służących do oceny blizn pod
względem elastyczności, pigmentacji oraz grubości. Urządze-
nia, badające parametry blizn, muszą spełniać pewne stan-
dardy, tzn. powinny być dokładne, nieinwazyjne oraz proste
w użyciu, tak by były łatwo dostępne i stosowane w praktyce
klinicznej przez lekarzy dermatologów oraz kosmetologów.
Jednym z takich urządzeń jest kutometr, który służy do pomia-
ru właściwości biochemicznych skóry. Urządzenie to pozwala
na dokładne zbadanie nawilżenia i natłuszczenia skóry, a tak-
że na oglądanie zmarszczek, przebarwień oraz blizn. Ponadto
możliwa jest ocena zaczerwienienia skóry przez obserwację
naczyń krwionośnych oraz ocena napigmentowania skóry.
Mechanizm działania polega na zassaniu danego obszaru skó-
ry przez głowicę do sondy pomiarowej, przy zachowaniu sta-
łych parametrów podciśnienia. Urządzenie mierzy opór, jaki
stawia skóra podczas zasysania, a następnie jej zdolność po-
wrotu do początkowego wyglądu [21]. W 2004 r. Draaijers LJ
i wsp. badali elastyczność blizn. Naukowcy stwierdzili, że
kutometr jest wiarygodnym i niezawodnym urządzeniem do
badania elastyczności blizn i powinien być powszechnie stoso-
wany przez lekarzy [22].
Innymi urządzeniami, stosowanymi do badania elastyczności
blizn, są: balisometr, twistometr oraz ekstensjometr. Do oceny
koloru skóry stosuje się natomiast chromametr oraz tewametr.
Dokładność pomiarów chromametru potwierdził w swoich
badanich Draaijers LJ wraz z grupą naukowców [21, 22].
Pacjenci często mają więcej niż jeden typ blizn potrądziko-
wych. Dlatego też został stworzony system ocen – skala, dzięki
której można sklasyfikować bliznę i dobrać odpowiednią oraz
najbardziej skuteczną metodę jej terapii i pielęgnacji. Skale te
uwzględniają m.in. takie czynniki, jak: wysokość i grubość bli-
zny, jej elastyczność, a także kolor, unaczynienie oraz umiej-
scowienie. Najbardziej popularne wśród dermatologów są
dwie skale: jakościowa skala Goodmana i Barona (tabela 1) oraz
drugi system, opracowany przez Dreno B. i wsp., skala ECCA
(
Echelle d’Evaluation Clinique des Cicatrices d’Acne
) [23, 24].
Tabela 1
Jakościowa skala oceny blizn potrądzikowych
Stopień
zaawansowania
blizn
potrądzikowych
Typ blizn
potrądzikowych
Liczba
uszkodzeń
skóry
od 1 do 10
Liczba
uszkodzeń
skóry
od 11 do 20
Liczba
uszkodzeń
skóry
powyżej 20
1 stopień
Łagodny trądzik
zanikowy lub
występujący
rumień skóry i jej
napigmentowanie
w miejscu urazu
1 punkt
2 punkty
3 punkty
2 stopień
Płytkie i rozległe
blizny zanikowe do
5 mm głębokości
2 punkty
4 punkty
6 punktów
3 stopień
Głębokie, rozległe
blizny zanikowe
3 punkty
6 punktów 9 punktów
4 stopień
Blizny
przerostowe
i keloidy
6 punktów 12 punktów 18 punktów
Źródło:
[21-24]
Jakościowy system klasyfikacji blizn, zaproponowany przez Go-
odmana i Barona, wykorzystuje czterostopniową skalę ocen. Ro-
dzaj i stopień zaawansowania blizn są zazwyczaj łatwe do oceny
i klasyfikacji, szczególnie u osób dotkniętych łagodną odmianą
trądziku. Inaczej jest w przypadku ciężkiego trądziku, gdzie wy-
stępować mogą różne typy blizn atroficznych. Jednoczesne ob-
serwowanie różnych typów blizn i stopnia ich zaawansowania
może utrudniać ich klasyfikację. Punktowy system klasyfikuje
blizny w oparciu o ich rodzaj oraz liczbę (tabela 1). Mniej pun-
któww skali ocen przypisane zostanie w przypadku łagodnych
blizn potrądzikowych, a więcej w przypadku ciężkich blizn.
W zależności od ilości blizn, znajdujących się w obrębie ocenia-
nej skóry, uzyskane punkty zostają pomnożone razy jeden, dwa
lub trzy. Współczynnik mnożenia wynosi:
•
1 punkt, jeśli liczba blizn wynosi od 1 do 10;
•
2 punkty, jeśli liczba blizn wynosi od 11 do 20;
•
3 punkty, jeśli blizn jest więcej niż 20 [24, 25].
