4 / 2018 / vol. 7
Kosmetologia Estetyczna
411
N
artykuł naukowy
dermatologia
Skala ECCA również jest wykorzystywana w praktyce kli-
nicznej przez dermatologów, w celu dobrania odpowiedniej
metody niwelowania blizn potrądzikowych. System ten opiera
się na rozpoznaniu poszczególnych typów blizn oraz ich licz-
bie. Im blizna jest szersza i głębsza, tym więcej punktów się jej
przypisuje. Skala ocen wygląda następująco:
•
15 punktów – płytkie blizny atroficzne oraz typu ice-pick;
•
20 punktów – blizny zanikowe typu boxcar;
•
25 punktów – blizny zanikowe typu rolling;
•
30 punktów – powierzchniowa elastoliza;
•
40 punktów – blizny przerostowe, obecne do 2 lat;
•
50 punktów – blizny przerostowe, starsze niż 2 lata [24, 26].
Następnie uzyskane punkty mnożone są razy jeden, dwa lub
trzy, w zależności od ilości blizn w miejscu poddanym ocenie.
Współczynnik mnożenia określa trzypunktowa skala:
•
1 – mniej niż 5 blizn;
•
2 – od 5 do 20 blizn;
•
3 – więcej niż 20 blizn [24, 26].
Całkowity wynik może wahać się od 0 do 540. W 2007 r.
przeprowadzono badania, potwierdzające wiarygodność tej skali.
Siedmiu dermatologów odbyło 30-minutową sesję treningową,
polegającą na ocenie stopnia zaawansowania blizn trądzikowych
u dziesięciu osób. Międzywynikami dotyczącymi liczby bliznnie
zanotowano różnicy, natomiast w ocenie typów blizn punktacja
była rozbieżna, a ilość punktówwahała się od 15 do 145 [26].
Do oceny blizn potrądzikowych używane są również inne
skale: SCAR-s (
Global Scale for Acne Scar Severity
) oraz ASRS
(
Acne Scar Rating Scale
) [27].
Ze względu na czas powstania, blizny potrądzikowe dzieli-
my na dojrzałe i niedojrzałe. Świeże blizny mają czerwone lub
różowe zabarwienie oraz zazwyczaj są lekko wypukłe, nato-
miast blizny dojrzałe, jeśli proces gojenia nie został zaburzo-
ny, powinny być płaskie, jasno zabarwione, a także miękkie
i elastyczne [11].
Wygląd skóry może negatywnie wpływać na samopoczucie
psychiczne i emocjonalne, a także obniżać poczucie własnej
wartości, powodować lęki, a nawet depresję. Dlatego ważny
jest odpowiedni dobór metody leczenia trądziku i jego prawi-
dłowa pielęgnacja, tak by nie pozostawił po sobie śladów w po-
staci różnego rodzaju blizn i przebarwień [4, 28, 29].
W ciągu ostatnich lat opracowano wiele metod terapeutycz-
nych, mających za zadanie niwelowanie blizn potrądziko-
wych: eksfoliacja chemiczna, mikrodermabrazja, laserotera-
pia, a także mezoterapia mikroigłowa. Zastosowanie znalazło
ich wypełnianie preparatem z kwasem hialuronowym oraz
szereg technik łączonych wymienione zabiegi z karboksytera-
pią, RF czy wcześniejszym podcinaniem blizn [8, 9, 11, 30-32].
W zależności od rozpoznanego typu blizn metody zabiegowe
różnią się od siebie.
Czynniki wpływające nawygląd blizn
Przebieg prawidłowego procesu gojenia się uszkodzeń skóry
z pozostawieniem trwałego śladu na skórze w formie blizny,
zależy od wielu czynników. Wyróżniamy czynniki ogólne
oraz czynniki miejscowe [3, 8, 18, 24].
Czynniki ogólne:
•
wiek pacjenta;
•
kolor skóry;
•
stan ogólny pacjenta oraz choroby współtowarzyszące;
•
choroby nerek i wątroby;
•
cukrzyca;
•
zaburzenia hormonalne;
•
sposób odżywiania;
•
niedobory witamin, głównie A i E oraz białka;
•
zaburzenia krążenia;
•
przyjmowane leki, głównie sterydy i cytostatyki;
•
nikotynizm;
•
geny;
•
skłonności indywidualne do powstawania blizn przerosłych
i keloidów [3, 11, 18, 24].
Czynniki miejscowe:
•
umiejscowienie rany
(np. twarz, klatka piersiowa, plecy, ramiona);
•
kształt, szerokość i głębokość rany;
•
nieprawidłowe ukrwienie rany;
•
neuropatia;
•
zakażenia w miejscu tworzenia się blizny;
•
niekorzystne mikrośrodowisko;
•
stosowanie leków w obrębie rany;
•
pielęgnacja rany [3, 11, 18, 24].
Odpowiednia pielęgnacja domowa ma również duży wpływ
na prawidłowy przebieg procesu gojenia się ran. Dlatego też
pacjentom zaleca się:
•
systematyczne oczyszczanie miejsca, w którym tworzy się
blizna, tak by nie doszło do zakażania rany;
•
używanie odpowiednich preparatów pielęgnacyjnych do
oczyszczania oraz smarowania: płyny, żele, kremy, maści;
zarówno kosmetyki, dermokosmetyki, jak i preparaty apteczne;
•
dbanie o dietę i zapobieganie niedoborom pokarmowym;
•
unikanie zbędnego napinania skóry wmiejscu zrostu tkanek;
•
w przypadku blizn na plecach, ramionach czy klatce pier-
siowej unikanie wysiłku fizycznego, który mógłby negatyw-
nie wpłynąć na proces gojenia się ran poprzez napinanie
i rozciąganie skóry;
•
dokładną obserwację skóry w obrębie ran i zwracanie uwa-
gi na nagłe zaczerwienienie, ściągnięcie, a także powstanie
ewentualnych zgrubień;
•
unikanie ekspozycji na promienie UV oraz korzystania
z solarium, ponadto stosowanie preparatów ochronnych
z filtrem UV, o faktorze SPF 30 lub SPF 50;
•
nieodrywanie ewentualnie powstałych strupków;
