324
vol. 3 \ 4 \ 2014 \ Kosmetologia Estetyczna
Sacks i wsp. porównali 4 diety o różnej zawartości tłuszczów, białek
i węglowodanów (20, 15 i 65%; 20, 25 i 55%; 40, 15 i 45%; 40, 25 i 35%) u 811
osób z nadwagą. Stwierdzono podobną utratę masy ciała po 6 miesią-
cach i po 2 latach. Dlatego badacze uznali, że redukcja masy ciała jest
zależna od ograniczenia kaloryczności, a nie składu diety [28].
W
nioski
Dieta Dukana przynosi szybki spadek masy ciała, szczególnie
w pierwszej fazie, jednak jest monotonna i niedoborowa, jeżeli
chodzi o błonnik, witaminy antyoksydacyjne czy składniki mi-
neralne jak potas czy magnez. Istnieje wiele dowodów wskazu-
jących, że taki sposób żywienia nadmiernie obciąża nerki i wą-
trobę oraz może przyczyniać się do powstawania nowotworów
jelita grubego.
Z
akończenie
Wspólnym celem opisanych diet jest utrata masy ciała osiągnię-
ta przez wprowadzenie organizmu w stan ketozy [16]. Przy dra-
stycznym ograniczeniu spożycia węglowodanów poziom glukozy
we krwi spada do poziomu niewystarczającego do zaspokojenia
potrzeb energetycznych organizmu, co skutkuje syntezą ketonów
i glukozy z tłuszczów i białek [16]. Z raportu opublikowanegow2010
roku przez Guidelines for Americans wynika, że z braku długolet-
nich obserwacji diety zawierające więcej niż 35% energii z białek
i mniej niż 45% energii z węglowodanów nie są rekomendowane.
Niewątpliwą zaletą takiego sposobu odżywiania się jest spek-
takularny efekt utraty masy ciała, co pociąga za sobą motywa-
cję do dalszej pracy nad sobą. Na uwagę zasługuje także efekt
zmniejszenia łaknienia (na etapie największych restrykcji węglo-
wodanowych) i obniżenie poziomu glukozy we krwi, co może być
korzystne u chorych z cukrzycą typu 2 [20]. Wpływ diet niskowę-
glowodanowych na insulinooporność nie jest jednak jednoznaczny,
zaś początkowy gwałtowny spadek masy ciała, jak twierdzi wielu
przeciwników diet nieskowęglowodanowych, spowodowany jest
wzmożoną diurezą (na skutek zmniejszania się rezerw glikogenu
i zwiększonego wydalania produktów przemiany materii), niską
wartością energetyczną proponowanych jadłospisów i chwilowym
spadkiem łaknienia [14, 20, 31].
Pomimo wysokiej podaży produktów pochodzenia zwierzę-
cego niektóre badania biochemiczne u pacjentów stosujących
powyższe diety często wykazują prawidłowe wartości choleste-
rolu całkowitego, LDL i HDL. Notuje się czasem jednak niedobo-
ry niektórych witamin i składników mineralnych [32]. Korzyść
stanowi obniżenie poziomu trójglicerydów [32]. Negatywnym
efektem jest jednak wzrost stężenia amoniaku, mocznika, kwa-
su moczowego oraz homocysteiny (czynnik ryzyka chorób ser-
cowo-naczyniowych) we krwi [32, 33].
Dodatkowym problemem związanym ze stosowaniem diet ni-
skowęglowodanowych może być własna ich interpretacja przez
pacjentów (dodatkowe zaniżanie wartości kalorycznej jadłospi-
su, nieuzupełnianie płynów) lub stosowanie ich przez pacjentów
z przeciwwskazaniami do tego typu postępowania (m.in. pacjenci
z dną moczanową, kamicą pęcherzyka żółciowego czy przez cho-
rych z cukrzycą typu 1) [2].
Należy być świadomym, że efekt zmniejszenia apetytu oraz
szybkiej utraty masy ciała występuje tylko na etapie największych
ograniczeń węglowodanowych, co może rodzić trudności w zapo-
bieganiu efektowi jo-jo na późniejszych etapach planów żywienio-
wych. Plan żywieniowy oparty na zasadach diety niskowęglowoda-
nowej warto skonsultować z lekarzem i dietetykiempo wykonaniu
badań laboratoryjnych krwi i moczu (badań powtarzanych później
systematycznie w czasie trwania diety odchudzającej).
L
iteratura
1.
Mr Banting’s Old Diet Revolution
[on-line 10.10.2014]:
/
news/uknews/1441407/Mr-Bantings-Old-Diet-Revolution.html
2.
J. Dytfeld, M. Kujawska-Łuczak, D. Pupek-Musialik:
Kontrowersje dotyczące sto-
sowania diet niskowęglowodanowych
, Diabetologia Doświadczalna i Kliniczna,
5, 2005, 337-344.
3.
K. Dudziak, N. Regulska-Ilow:
Znaczenie ładunku glikemicznego diety w rozwoju cho-
rób nowotworowych
, Postepy Hig Med Dosw., 67, 2013, 449-462.
4.
A. Agatston:
Dieta South Beach turbo
, REBIS Publishing House Ltd, Poznań 2009.
5.
Sizing up South Beach, [on-line 29.09.2014:
], Harvard
Health Letter, 2003, 5.
6.
J.G. Dumesnil:
Effect of a low-glycemic index – low fat – high protein diet on the
atherogenic metabolic risk profile of abdominally obese men
, British Journal of Nu-
trition, 86, 2001, 557-568.
7.
M. Jelińska:
Kwasy tłuszczowe – czynniki regulujące procesy
, Biul. Wydz. Farm.
AMW, 2005, 1-9.
8.
A.M. Zivkovic, J.B. German:
Comparative review of diets for the metabolic syndro-
me: implications for nonalcoholic fatty liver disease
, Am. J. Clin. Nutr., 86, 2007,
285-300.
9.
A. Kargulewicz, H. Stankowiak-Klulpa, M. Grzymisławski:
Leczenie Żywieniowe nieal-
koholowej choroby wątroby
,. Nowiny Lekarskie, 79(4), 2010, 320-329.
10.
A. Cichocka:
Dieta śródziemnomorska w profilaktyce pierwotnej choroby nie-
dokrwiennej serca
, Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii,
3, 2005, 30–39.
11.
M. Jarosz:
Normy żywienia dla populacji polskiej – nowelizacja
, Instytut Żywności
i Żywienia, 2012.
12.
A. Martin:
Will you lose weight on the South Beach diet?
, health, 2003, 153-154.
13.
N. Assy, G. Nasser, I. Kamayse, et al.:
Soft drink consumption linked with fatty liver
in the absence of traditional risk factors
, Can J Gastroenterol, 22(10), 2008, 811-816.
14.
R. Nazarewicz:
Konsekwencje stosowania wysokotłuszczowych diet ektogenicznych
,
Bromat. Chem. Toksykol., 4, 2007, 371-374.
15.
J.B. Calton:
Prevalence of micronutrient deficiency in popular diet plans
, Journal of
the International Society of Sports Nutrition, 7, 2010, 24.
16.
S. Chalasani, J. Fischer:
South Beach Diet associated ketoacidosis: a case report
,
Journal of Medical Case Reports, 2, 2008, 45.
17.
M. Miller, V. Beach, J. Sorkin, et al.:
Comparative Effects of Three Popular Diets on
Lipids, Endothelial Function, and C-Reactive Protein during Weight Maintenance
,
J Am Diet Assoc. ,109, 2009, 713-771.
18.
J. Kwaśniewski, M. Chyliński:
Dieta optymalna – dieta idealna
, Wydawnictwo
„WGP”, Warszawa, 2004.
19.
dr-kwasniewski.pl [on-line 19.10.14].
20.
M. Kiedrowski, D. Gajewska:
Co powinien wiedzieć lekarz rodzinny o popularnych
„dietach odchudzających” i samym odchudzaniu?
, Medycyna Rodzinna, 2013, 95-98.
21.
L. Busetto, M. Marangon, D. De Stefano:
High-protein low-carbohydrate diets:
what is teh rationale?
, Diabetes/Metabolism Research and Reviews, 2011, 230-232.
22.
P. Fabijański, E. Sadzińska, M. Bizub:
Badanie opinii społecznej na temat wpływu
tzw. „diety optymalnej” na ogólny stan zdrowia, aktywność fizyczną i niektóre cho-
roby metaboliczne
, Public Health, 2011, 51-56.
23.
M. Zubiel, J. Wendorff:
Dieta ketogenna w leczeniu opornych padaczek wieku dziecię-
cego doświadczenia Kliniki Neurologii ICZMP w Łodzi
, Neurol. Dziec., 2005, 27-30.
24.
J.H. Ware:
Interpreting incomplete data in studies of diet and weight loss
, N. Eng. J.
Med., 348, 2003, 2136-2137.
25.
[on-line 26.10.14].
26.
P. Dukan:
Nie potrafię schudnąć
, Wydawnictwo Otwarte, 2008.
27.
[on-line 26.10.14].
28.
L. Kłosiewicz-Latoszek, W.B. Szostak:
Kontrowersje wokół diet odchudzających
,
Postępy Nauk Medycznych, 2011, 790-795.
29.
M. Hession, C. Rolland, U. Kulkarni, et al.:
Systematic review of randomized con-
trolled trials of low-carbohydrate vs low-fat/lowcalorie diets in the management of
obesity and ist comorbidities
, Obesity Rev, 10, 2009, 36-50.
30.
L. Kłosiewicz-Latoszek:
Otyłość jako problem społeczny, zdrowotny i leczniczy
,
Prob Hig Epidemiol, 2010, 339-343.
31.
R. Atkins:
The New Diet Revolution
, Avon Books, New York 2002.
32.
K. Lis:
Influence of diet on the results of laboratory tests
, Studia Medyczne, 29(4),
2013, 349-354.
33.
S. Kraczkowska, Z. Suchocka, J. Pachecka:
Podwyższone stężenie homocysteiny we
krwi jako wskaźnik zagrożenia zdrowia
, Biul. Wydz. Farm. AMW, 3, 2005, 19-24.
