321
Kosmetologia Estetyczna / 4 / 2014 / vol. 3
Niektórzy autorzy zwracają także uwagę na związek spektaku-
larnej utraty masy ciała w pierwszej fazie diety i utracie wody to-
warzyszącej restrykcji węglowodanów w pierwszym tygodniu jej
stosowania. Odwadnianie to wynika z utraty glikogenu (2 gramy
wody usuwane na każdy 1 gram glikogenu) oraz utraty związków
ketonowych z moczem [2].
Aktualizacja książki dra Agatsona zawiera zestaw ćwiczeń
niezbędnych do uzyskania pożądanej masy ciała, co może bu-
dzić wątpliwości co do skuteczności samej diety.
Z
alety
Z drugiej strony jednak promowanie aktywności fizycznej w drodze
do wymarzonej sylwetki jest niewątpliwą zaletą książki
Dieta South
Beach turbo
. Nie ulega też wątpliwości, że efektem diety plaż połu-
dniowych jest utrata masy ciała i zmniejszenie obwodu talii. Obser-
wuje się także spadek stężenia trójglicerydów, cholesterolu całko-
witego oraz cholesterolu LDL (w niektórych badaniach wykazano
jednak wzrost lub brak zmiany w zakresie cholesterolu LDL) [2, 8, 17].
Wśród produktów promowanych przeważa żywność zdrowa,
bogata w witaminy, minerały, tłuszcze jedno- i wielonienasy-
cone, chude białko i błonnik. Spożywanie posiłków w wyzna-
czonych odstępach czasowych pozwala na zmniejszenie ryzyka
objadania się oraz gwałtownych wahań poziomu glukozy.
Autor zaznacza rolę produktów o niskim indeksie glikemicz-
nym, których skuteczność w zwalczaniu insulinooporności
została wielokrotnie udowodniona [6]. Dieta jest łatwa w stoso-
waniu, nie wymaga liczenia kalorii ani masy produktów. W szcze-
gółowym opisie diety można znaleźć jej wersję dla różnych kuch-
ni, m.in. chińskiej, greckiej, japońskiej czy meksykańskiej [4].
Niektórzy autorzy zwracają uwagę na skuteczność diety w obni-
żeniu stężenia apolipoproteiny B we krwi [17].
W
nioski
Dieta South Beach wydaje się być skuteczna w procesie odchu-
dzania, niektórzy badacze zwracają jednak uwagę na jej niesku-
teczność w leczeniu insulinooporności, zaś pacjenci – na powrót
w fazie trzeciej do masy ciała sprzed stosowania diety. Dieta plaż
południowych może nieść ze sobą ryzyko niedoboru niektórych
składników odżywczych, jednak mimo licznych prób analizy ich
zawartości w jadłospisach wyniki mogą być niemiarodajne przez
brak ściśle określonych zasad dotyczących dziennej ilości po-
szczególnych produktów spożywczych. Ta niedokładność może
także rodzić trudności w interpretacji zasad diety przez pacjen-
tów. Pozytywnie należy ocenić dobór większości produktów po-
lecanych w diecie, jednak niektóre z nich wzbudzają spore wąt-
pliwości w zakresie korzystnego działania na zdrowie. Pomimo
kilku nieprawidłowości warto zwrócić uwagę na wartość eduka-
cyjną diety w zakresie wyboru rodzaju żywności.
Częste powroty do fazy pierwszej i drugiej niosą ze sobą ry-
zyko schorzeń układu moczowego, krążenia i kostnego. W pew-
nych jednostkach chorobowych mogą także skutkować nasile-
niem dolegliwości.
D
ieta
O
ptymalna
(K
waśniewskiego
)
Dieta Kwaśniewskiego należy do diet niskowęglowodanowych
i wysokotłuszczowych. Jej twórcą jest dr Jan Kwaśniewski. Przez
wiele lat był wojskowym dietetykiem i to w wojsku zaobserwo-
wał, że ogólnie przyjęty model diety wysokowęglowodanowej
powoduje u żołnierzy senność i osłabienie. Dlatego po doko-
naniu wielu testów biochemicznych i obliczeń wymyślił sposób
żywienia zwany dietą optymalną (Kwaśniewskiego) [18].
O tym sposobie żywienia powstało 12 książek i 600 artykułów.
Książki tłumaczone były na język angielski, niemiecki, czeski
i rosyjski. Osoby stosujące ten rodzaj żywienia można spotkać
w ok. 100 krajach, a lekarzy, którzy stosują w praktyce żywienie
optymalne, jest kilkuset [18].
P
odstawy żywienia optymalnego
Dr Kwaśniewski uważa, że komórki ludzkiego ciała są właściwie
nieśmiertelne, ale tylko wtedy, gdy dostarczy im się ilościowo
i jakościowo niezbędne składniki oraz jak najszybciej usunie się
ze środowiska szkodliwe odpady przemiany materii. Gdyby ta-
kie warunki udało się zapewnić człowiekowi, to prawdopodobnie
nie podlegałby procesom starzenia się i mógł żyć wiecznie lub
znacznie dłużej niż obecnie. W praktyce jest to niemożliwe. Dla-
tego ważne jest podejmowanie działań, które spowolnią proces
starzenia się organizmu. Długość życia zależy głównie od czyn-
ników środowiskowych, a przede wszystkim od sposobu odży-
wiania się. Odpowiednie żywienie powinno pokrywać zapotrze-
bowanie na energię, białko, tłuszcze, węglowodany i składniki
odżywcze oraz ograniczać powstawanie toksycznych produktów
przemiany materii i wspomagać ich wydalanie [18, 19].
Z
ałożenia diety
Według założeń diety człowiek powinien spożywać białko, które
chemicznie jest najbardziej zbliżone do białka ludzkiego organi-
zmu. Takie proteiny najlepiej wpływają na budowę czy regenera-
cję tkanek i występują w żółtkach jaj, wątrobie i nerkach [19].
Nadmiar protein jest szkodliwy. Szczególnie gdy spożycie biał-
ka przekracza 150 g/d. W skład białek wchodzi azot, który jest
metabolizowany do amoniaku, a następnie do mocznika. Właśnie
nadmiar tych produktów może obciążać nerki i powodować ich
niszczenie [19]. Aby określić, ile białka powinien zjeść dany czło-
wiek, należy zbadać jego poziom aminokwasów wolnych we krwi
i poziom azotu polipeptydowego. Zapotrzebowanie na białko jed-
nak zmienia się w zależności od tego, czy spożywane jest z węglo-
wodanami, czy z tłuszczami. Jeżeli spożywane jest z tłuszczami,
poziom jego zapotrzebowania spada [19].
Dość kontrowersyjnym założeniem jest teza mówiąca, że czło-
wiek nie potrzebuje samych witamin, a enzymów, w skład których
wchodzą witaminy, dlatego należy spożywać produkty, które mają
gotowe enzymy, jak np. wątróbkę wieprzową, kaszankę, salceson,
zamiast żelaza w tabletkach czy zastrzykach. W tłuszczach zwie-
rzęcych występuje prawie tyle samo enzymów i składników od-
żywczych, ile człowiek potrzebuje do metabolizmu tłuszczu. Czło-
wiek powinien spożywać tłuszcz zwierzęcy, ponieważ dostarcza
wtedy do swojego organizmu składniki budulcowe oraz materiał
niezbędny do metabolizowania tłuszczu [19].
Należy również spożywać kwasy nasycone, które są lepiej
przyswajalne przez człowieka niż te nienasycone. Tłuszcze
wielonienasycone – oleje roślinne – w organizmie człowieka
są utleniane, co w wielu procesach powoduje powstanie wody
utlenionej, która zabija wszystko, co żyje. Może to powodować
powstawanie stanów zapalnych i uszkodzeń, których konse-
kwencją jest miażdżyca czy nowotwory [19].
Według zaleceń diety Kwaśniewskiego najlepszymi tłuszczami
są te zawarte w żółtkach jaj, śmietanie, maśle, łoju wieprzowym,
baranim, smalcu gęsim, słoninie, smalcu wieprzowym. Z tłusz-
czów roślinnych dozwolone są: oliwa z oliwek, olej słonecznikowy,
orzechy laskowe, włoskie, ziarna sezamu, wiórki kokosowe [19].
Węglowodany dzielimy na monocukry (glukoza, fruktoza),
dwucukry (sacharoza, laktoza) i wielocukry (skrobia). Dla ludz-
kiego organizmu najlepsza jest skrobia, ponieważ jest wolno
trawiona i wolniej uwalniana do krwi, co zapobiega powsta-
waniu hipoglikemii między posiłkami. Najgorszym cukrem
