322
vol. 3 \ 4 \ 2014 \ Kosmetologia Estetyczna
dla człowieka jest fruktoza, która występuje głównie w mio-
dzie, owocach i soku buraczanym. Fruktoza powoduje szybszy
wzrost poziomu cukru we krwi niż glukoza, co przyczynia się
do nadmiernego wydzielania insuliny przez trzustkę, a w kon-
sekwencji rozwoju cukrzycy typu II [19].
Podstawową zasadą diety Kwaśniewskiego jest zachowanie od-
powiedniego stosunku między trzema najważniejszymi składni-
kami. Można przyjąć, że 1:2,5-3,5:0,5. Oznacza to że na 1 g białka
powinno przypadać 2,5-3,5 g tłuszczu i 0,5 g węglowodanów. Są
pewne przypadki, w których należy zachować odstępstwa od tej
zasady. Osoby otyłe w pierwszych miesiącach diety powinny zasto-
sować stosunek 1-2 g tłuszczu do 1 g białka. Jeżeli osoba jest bardzo
aktywna, powinna spożywać nawet do 5 g tłuszczu ze względu na
zwiększone zapotrzebowanie energetyczne [19].
W
ady
i zalety diety
Instytut Żywności i Żywienia w roku 2004 przygotował eks-
pertyzę dotyczącą diety Kwaśniewskiego w oparciu o literaturę
światową i polskie badania. Dietę Kwaśniewskiego uznano za
niezgodną z zasadami prawidłowego żywienia, ponieważ do-
starcza za mało witaminy C, witamin z grupy B, wapnia, potasu,
magnezu i miedzi. Potwierdzono za to jej skuteczność w odchu-
dzaniu, wynikającą z obniżonej wartości energetycznej diety [20].
W roku 2008 przebadano osoby, które stosowały żywienie opty-
malne ok. 3 lat. Okazało się że osoby te miały niskie stężenie trój-
glicerydów, wysokie stężenie cholesterolu HDL, prawidłowe stę-
żenie całkowitego cholesterolu oraz frakcji tzw. złego cholesterolu
LDL (
Low Density Lipoprotein
) [20].
W badaniu przeprowadzonym przez Fostera i wsp. zaobser-
wowano po 6 miesiącach większy spadek masy ciała u osób
stosujących dietę niskowęglowodanową w porównaniu z dietą
niskotłuszczową. Jednak po 12 miesiącach stosowania obu diet
różnice w spadku masy ciała nie były statystycznie istotne [24].
Gannon i Nuttall porównali efekt zastosowania diety niskowę-
glowodanowej z wysokowęglowodanową u osób chorujących na
cukrzycę typu 2. Okazało się, że zastosowanie diety o zmniejszo-
nej zawartości węglowodanów spowodowało obniżenie stężenia
glukozy we krwi. Na tej podstawie
American Diabetes Association,
North American Society for the Study of Obesity
oraz
American So-
ciety for Clinical Nutrition
uznały, że dieta niskowęglowodanowa
może być lepsza niż dieta niskotłuszczowa do rozpoczęcia procesu
chudnięcia i kontroli glikemii u pacjentów z cukrzycą typu 2 [21].
W badaniu opinii społecznej na temat wpływu diety Kwaśniew-
skiego osoby stosujące ten sposób żywienia częściej niż osoby na
tzw. diecie normalnej deklarowały pozbycie się problemu nadwagi
oraz poprawę wydolności. Osoby te również częściej deklarowały
poprawę glikemii i lepszą kontrolę cukrzycy typu 2 [22].
Wysokie spożycie tłuszczu przy jednoczesnym ograniczeniu
spożycia węglowodanów prowadzi do powstawania ciał ketono-
wych takich jak aceton,
β
-hydroksymaślan, metylglioksal i ace-
tooctan. Związki te przyczyniają się do powstawania kwasicy
ketonowej, glikowania białek czy stresu oksydacyjnego [14].
W badaniach naukowych nie ma zgodności co do wpływu die-
ty wysokotłuszczowej na poziom cholesterolu całkowitego we
krwi. Może być to spowodowane różnym stanem zdrowia osób
biorących udział w badaniach. W wielu badaniach obserwuje się
obniżenie poziomu cholesterolu we krwi, co można wytłuma-
czyć ograniczoną syntezą własną tego składnika przez jego wy-
soką podaż z pożywieniem.
Dieta niskowęglowodanowa i wysokotłuszczowa jest też na-
zywana dietą ketogenną. Od ponad 90 lat stosuje się ją u pacjen-
tów z oporną na leki padaczką. Przeanalizowano dokumentację
20 dzieci – pacjentów Kliniki Neurologii ICZMP w Łodzi. Po
zastosowaniu diety ketogennej 3 pacjentów przestało mieć na-
pady, a u 16 zaobserwowano ponad 50% redukcję częstotliwości
napadów. U tych dzieci zmniejszono również dawki leków prze-
ciwpadaczkowych lub całkowicie je odstawiono [23].
W
nioski
Podsumowując, dieta Kwaśniewskiego wzbudza wiele kontro-
wersji ze względu na dostarczanie dużej ilości tłuszczów, szcze-
gólnie nasyconych, małej ilości węglowodanów i błonnika po-
karmowego. Jednak coraz więcej badań wskazuje na korzystne
efekty zastosowania takiej diety u osób z cukrzycą czy padaczką.
D
ieta
D
ukana
Dieta Dukana została stworzona przez Francuza Pierre’a Duka-
na ponad 30 lat temu. Sławę zyskała jednak dopiero po opubli-
kowaniu we Francji
Diety Dukana
. W Wielkiej Brytanii książka
ukazała się w roku 2010, a w USA w roku 2011. Na całym świecie
sprzedan ponad 10 milionów egzemplarzy [25].
G
eneza diety
Pierre Dukan po raz pierwszy spotkał się z problemem otyłości
w paryskim szpitalu, gdzie pracował jako internista. Jednym z jego
pacjentów był otyły mężczyzna cierpiący na astmę, który od dziec-
ka nie mógł się odchudzić. W tamtym okresie uważano, że nadmiar
masy ciała można zniwelować, stosując niskokaloryczne i małe
objętościowo posiłki, ale pacjent ten nie miał wystarczającej mo-
tywacji; zależało mu również na niewykluczaniu z jego diety mięsa.
Pierre Dukan zaordynował zatem posiłki składające się tylko z chu-
dego mięsa pieczonego na grillu oraz dużej ilości wody. Po 5 dniach
pacjent stracił 5 kg, miał dobre samopoczucie i nie chrapał [26].
Po 20 dniach stosowania wysokobiałkowej diety mężczyzna
utracił 10 kg, a wykonane badania krwi nie wykazywały nic
niepokojącego. W tym czasie do diety zostały wprowadzone
przetwory mleczne, jaja, warzywa, a ilość wody zwiększono do
3 litrów. Pacjent przestał w tym czasie tracić na wadze, dlatego
Dukan zalecił naprzemienne stosowanie diety z samych białek
i diety białkowo-warzywnej. Od tego czasu Dukan stosował tę
dietę u różnych pacjentów i ciągle ją udoskonalał [26].
Pacjenci po wprowadzeniu innych produktów zaczynali
zwiększać masę ciała, dlatego Dukan wymyślił tzw. hamulec,
który ogranicza spontaniczne spożywanie produktów mogą-
cych przyczyniać się do ponownego przybierania na wadze [26].
Pierre Dukan w swojej książce pt.
Nie potrafię schudnąć
taki
sposób żywienia zaleca osobom, które próbowały już wszystkie-
go, a dalej nie są w stanie utrzymać prawidłowej masy ciała [26].
Z
ałożenia diety
Wg założeń Dukana osoba otyła rozpoczynająca odchudzanie po-
trzebuje diety, która da w pierwszej fazie szybkie efekty utraty ki-
logramów i zmotywuje do dalszego przestrzegania takiego sposobu
żywienia. Do tego potrzebny jest plan, który taka osoba będzie re-
alizowała do końca życia [26].
Podstawą diety jest połączenie faz – białkowej (redukcja masy
ciała) i białkowo-warzywnej (unormowanie masy ciała). Taki spo-
sób żywienia otrzymał nazwę protal i jest planem utraty masy ciała,
który składa się z czterech etapów [26].
P
rotal
I –
faza uderzeniowa
Faza uderzeniowa powinna trwać 5 tygodni. W tym czasie do-
zwolone jest spożywanie chudego mięsa grillowanego lub pie-
czonego, podrobów (wątroba drobiowa, wołowa i cielęca, ozory
cielęce lub wołowe oraz cynadry), chudych wędlin (chuda szynka,
