2 / 2019 / vol. 8
Kosmetologia Estetyczna
257
N
ARTYKUŁ NAUKOWY
DIETETYKA
oraz przyspiesza wytwarzanie melaniny. W diecie źródłami tej
witaminy są: grzyby, soja, jaja, drożdże, produkty pełnoziarniste,
fasola, mleko i zielone warzywa liściowe [21]. Biotyna (witamina
B
7
, witamina H) wpływa na właściwe funkcjonowanie skóry po-
przez regulację keratynizacji naskórka, uczestniczy w syntezie
kwasów tłuszczowych, hamuje aktywność gruczołów łojowych
i reguluje gospodarkę lipidową [13]. Niedobory tej witaminymogą
skutkować łamliwością paznokci, przetłuszczaniem i wypada-
niemwłosów oraz rumieniem. Wwolnej formie w największych
ilościachwystępuje wmleku i warzywach, a w formie związanej
wmięsie, drożdżach, żółtku jaj i niektórych orzechach.
Witamina D jest inicjatorem fazy anagenowej wzrostu włosa,
zatem ma wpływ na pojawianie się nowych włosów [21]. Pełni
ważną rolę jako jeden z niezbędnych składników do prawidło-
wej gospodarki wapniowo-fosforowej i tworzenia kości. W ha-
mowaniu stanu zapalnego i utraty tkanki kostnej związanej ze
starzeniem korzystne jest również zwiększone spożycie ryb
oraz fitochemikaliów [24]. Głównymi źródłami pokarmowymi
witaminy D dla kobiet powinny być ryby (węgorz, śledź, ma-
krela), żółtka jaj, masło, grzyby (kurki, borowiki, pieczarki). Po-
nieważ ryby są źródłemwitamin, wielonienasyconych kwasów
tłuszczowych, składników mineralnych takich jak wapń, selen,
magnez, miedź, cynk, w tym substancji mających pozytywny
wpływ na właściwości kości, uważa się, że ich spożycie może
poprawić ich stan u kobiet w okresie menopauzy [25]. Synteza
witaminyDpodwpływempromieniowania UV zależy od czasu
przebywania na słońcu, czynników osobniczych i stopnia pig-
mentacji skóry [20]. Zalecane są więc spacery, częste przebywa-
nie na świeżym powietrzu, szczególnie w słoneczne dni, jazda
na rowerze i regularna, umiarkowana aktywność fizyczna [4].
Badania wykazują istotny wpływ cynku jako aktywatora
enzymów pobudzających przekształcanie białek w cyklu kera-
tynizacji naskórka i włosów. Niedobór cynku może powodować
wypadanie włosów, łamliwość paznokci i upośledzenie funkcji od-
pornościowych skóry [13, 21]. Żelazo jako składnik hemoglobiny
dostarczający tlen do wszystkich tkanek, stanowi ważny element
w utrzymaniu kondycji skóry, włosów i paznokci. W formie ła-
twoprzyswajalnej (hemowej) żelazo znajduje sięwmięsie zwierząt
rzeźnych, drobiu oraz w podrobach. Jego znaczące ilości występu-
ją również w suszonych drożdżach, pełnoziarnistych produktach
zbożowych i otrębach [20]. Antyoksydacyjne, budulcowe i immu-
nomodulujące działanie selenu ma również istotny, korzystny
wpływ na stan skóry w okresie menopauzy. Bogatymi źródłami
tego składnika są drożdże piwne, kukurydza i owoce morza, płat-
ki zbożowe, mięso, wątroba i produkty mleczarskie [21].
PODSUMOWANIE
Badania wskazują na konieczność objęcia kobiet w okresie około-
menopauzalnymdziałaniami profilaktycznymiwceluochrony ich
zdrowia. Służyć mają temu zmiany w sposobie żywienia i w stylu
życia [26]. Procesy zachodzące na tym etapie życia bezpośrednio
wpływają na stan skóry, która staje się wiotka, traci gęstość, nastę-
pują zmiany w jej zabarwieniu. Oprócz przyjmowania pokarmów
o udokumentowanym działaniu fitoestrogenowym, zalecane są
produkty zawierające antyoksydanty, witaminy, składniki mine-
ralne i kwasy tłuszczowe omega-3, błonnik pokarmowy, wapń
oraz witaminę D. Dietoprofilaktyka zastosowana w okresie meno-
pauzy ma istotne znaczenie nie tylko w zahamowaniu niekorzyst-
nych zmian w stanie skóry i jej przydatków, ale wspomaga także
prawidłowe funkcjonowanie układu krążenia, poprzez regulację
gospodarki lipidowej oraz normalizowanie ciśnienia tętniczego
krwi. Praktyczna realizacja zaleceń żywieniowych dotyczących
skóry jest zatem zbieżna z wytycznymi w zakresie prewencji cho-
rób dotykających kobiety w okresie menopauzy, takich jak nowo-
twory czy osteoporoza. Łagodzeniu objawów menopauzy sprzyja
eliminacja cukrów, soli, potrawsmażonych i tłustych, zaprzestanie
palenia tytoniu oraz uzupełnianie terapii menopauzalnej ćwicze-
niami fizycznymi takimi jak jazda na rowerze, pływanie, joga.
LITERATURA
1.
Draelos Z, Pugliese P. (red.) Pytrus B, Clebus E. Fizjologia Skóry. Teoria i praktyka.
Wyd. Med Pharm Polska, Wrocław 2014.
2.
Placek W. Dieta w chorobach skóry. Wyd. Czelej, Lublin 2015.
3.
Jagła D, Korzeniowska K, Pawlaczyk M. Skóra kobiet w okresie menopauzy. Farma-
cja współczesna 2012, vol. 5: 83-87.
4.
Kapliński K. Terapie alternatywne do terapii hormonalnej w leczeniu objawów me-
nopauzy. Wybrane zagadnienia. Zarządzanie i edukacja 2012, vol. 85: 97-116.
5.
Jenkins G, Wainwright LJ, Holland R, Barrett KE, Casey J. Wrinkle reduction in
post-menopausal women consuming a novel oral supplement: a double-blind place-
bo-controled randomized study. Int J Cosmet Sci. 2014, vol. 36(1): 22-31.
6.
Chewallier L. 60 zaleceń dietetycznych w wybranych stanach chorobowych. Wyd.
Edra Urban & Partner Wrocław 2015.
7.
Accorsi-Neto A, Haidar M, Simoes R, Simoes M, Soares-Jr J, Baracat E. Effect of iso-
flavones on the skin of postmenoausal women: a pilot sudy. Clinics (Sao Paulo), 2009,
vol. 64(6): 505-510.
8.
Sobotka L, Kłęk S, Korta T, Łyszkowska M. Podstawy żywienia klinicznego. Wyd.
Scientifica, Kraków 2013.
9.
Grzymisławski M, Gawęcki J. Żywienie człowieka zdrowego i chorego. Wyd. PWN,
Warszawa 2010.
10.
Jarosz M. (red.) Normy żywienia dla populacji Polski. Wyd. IŻŻ, Warszawa 2017.
11.
Farrugh Afag, Santosh K Katiyar. Polyphenols: Skin Photoprotection and Inhibition
of Photocarcinogenesis. Mini Med. Red Chem 2011, vol. 11(14): 1200-1215.
12.
Anioł P. Aktywność biologiczna i farmakologiczna wyciągu z nasion winorośli wła-
ściwej. Dermatologia Estetyczna 2016, vol. 4-5(105-106): 262-270.
13.
Molski M. Chemia Piękna. Wyd. PWN, Warszawa 2009.
14.
Errichi S, Bottari, Belcaro G, Cesarone MR, Hosoi M, Cornelli U, Dugall M, Ledda
Ferragali B. Supplementation with Pycnogenol improves signs and symptoms of
menopausal transition. Panminerva Med 2011, vol. 53: 65-70.
15.
Sator PG. Skin treatmens and dermatological procedures to promote yothful skin.
Clin Interv Aging. 2006, vol. 1(1): 55-56.
16.
Kwiatkowska E. Fitoestrogeny – rola prozdrowotna i zawartość w produktach. Po-
stępy Fitoterapii. 2009, vol. 2: 107-112.
17.
Evans HM, Howe PR, Wong RH. Clinical Evaluation of Effect of Chronic Resve-
ratrol Supplementation on Cerebrovascular Function, Cognition, Mood, Physical
Function and Well-Being in Posmenopausal Women-Rationale and Study Design.
Nutrients 2016, vol. 9(8): 150.
18.
Chanteranne B, Branca F, Kaardinal A, Wahala K, BraescoV, Ladroite P, Brouns F,
Coxam V. Food matrix and isoflavones bioavailability in early in early post meno-
pausal women: a European clinical study. Clin Interv Aging 2008, vol. 3(4): 711-718.
19.
Langley-Ewans S. (red.) Jarosz M. Żywienie – wpływ na zdrowie człowieka. Wyd.
PZWL, Warszawa 2016.
20.
Gawęcki J. (red.) Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu. Wyd. PWN,
Warszawa 2012.
21.
Goluch-Koniuszy ZS. Nutrition of women with hair loss problem during the period
off menopause. Przegląd Menopauzalny 2016, vol. 15(1): 56-61.
22.
Boucetta KQ, Charrouf Z, Aguenaou U, Derouiche A, Bensouda Y. The effect off die-
tary and/or cosmetic argan oil on postmenopausal skin elasticity. Clin Inter Aging
2015, vol. 10: 339-349.
23.
Molski M. Nowoczesne składniki kosmetyków. Wyd. Kosmoprof, 2013.
24.
Gunn CA, Weber JL, McGill AT, Kruger MC. Increased intake of selected vegetables,
herbs and fruit may reduce bone turnover in post-menopausal women. Nutrients.
2015, vol. 7(4): 2499-2517.
25.
Calderon-Garcia JF, Moran JM, Roncero-Martin R, Rey-Sanchez P, Rodriguez-Vela-
sco FJ. Pedrera-Zamorano JD. Dietary habits, nutrients and bone mass in Spanish
premenopausal women: the contribution of fish to better bone health. Nutients.
2012, vol. 5(1): 10-22.
26.
Piskorz A, Brzostek I, Piórecka B. Występowanie wybranych czynników chorób
układu krążenia w grupie kobiet w okresie przed- i pomenopauzalnym - analiza
porównawcza. Hygeia Public Health 2015, vol. 50(1): 127-135.
