2 / 2016 / vol. 5
Kosmetologia Estetyczna
194
N
artykuł naukowy
onkologia
podstawowym obserwowano także w grupie kobiet wyraża-
jących chęć otrzymania zaproszenia wysłanego przez lekarza
lub osobistego zaproszenia przez lekarza (rys. 3).
Stwierdzono istotną różnicę pomiędzy poziomem wykształce-
nia badanych a wyborem poszczególnych odpowiedzi (ANOVA
Kruskala-Wallisa, wartość p=0,0005).
Dla zlokalizowania różnicwykorzystano test POST-HOCDunna,
który wskazał, że jedynie kobiety, które „nie chcą żadnych zapro-
szeń”, różniły się istotnie poziomem wykształcenia od ankietowa-
nych, którewybrały konkretnewzory zaproszeń od numeru 1 do 4.
Preferencje badanych związane ze sposobem lub wybo-
rem zaproszenia z uwzględnieniem miejsca ich zamieszkania
przedstawia rys. 4.
19,3%
26,4%
26,0%
27,1%
30,2%
40,8%
22,8%
33,3%
30,2%
31,0%
41,5%
50,5%
47,3%
41,4%
44,2%
29,6%
48,1%
37,5%
38,5%
38,1%
39,2%
23,1%
26,7%
31,4%
25,6%
29,6%
29,1%
29,2%
31,3%
31,0%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90%100%
Wybieram nr 1
Wybieram nr 2
Wybieram nr 3
Wybieram nr 4
Wybieram nr 5
Nie chcę żadnych zaproszeń
Nie podoba mi się żadne
Niech mój lekarz POZ zaprosza mnie osobiście na
badania profilaktyczne.
Wolę zaproszenie drogą telefoniczną
Wolę, żeby to lekarz POZ wysyłał mi zaproszenie
na badania profilaktyczne.
wieś inne miasto Poznań
Rys. 4
Preferencje kobiet co do sposobu i wzoru zaproszenia do badań wg miejsca zamieszkania
Źródło:
Opracowanie własne
Odsetek kobiet, które wyraziły chęć otrzymania zaproszenia
wysłanego przez lekarza POZ, drogą telefoniczną oraz osobistego
zaproszenia przez lekarza, był zbliżony we wszystkich środowi-
skach miejsca zamieszkania. W grupie badanych niechcących żad-
nych zaproszeń przeważały mieszkanki wsi (40,8%). Najbardziej
krytycznej oceny zaproponowanych wzorów zaproszeń dokonały
mieszkanki innych miast. Wśród respondentek, którym nie podo-
bał się żaden wzór zaproszenia, stanowiły 48,1%. Jednak w gru-
pach decydujących się na konkretny wzór zaproszenia na badanie
mammograficzne przeważały te ankietowane (41,4-50,5%) – rys. 4.
Miejsce zamieszkania badanych miało istotny wpływ na
wybór sposobu i wzoru zaproszenia na badanie (ANOVA Kru-
skala-Wallisa, wartość p < 0,0001). Dla zlokalizowania róż-
nic wykorzystano test POST-HOC Dunna, który wskazał, że
obserwowane różnice dotyczyły miejsca zamieszkana ankieto-
wanych wybierających wzór nr 1 i respondentek preferujących
wzory nr 2, 3 oraz 5. Ostatnie pytanie w ankiecie dotyczyło in-
formacji, jakie zdaniem kobiet powinny znaleźć się w dobrym
zaproszeniu. Najwięcej odpowiedzi wskazywało na potrzebę
krótkiego wyjaśnienia zapraszanym na profilaktyczną mam-
mografię kobietom, po co takie badanie w ogóle jest robione
i dlaczego? Ważne są także informacje o sposobie otrzymania
wyniku oraz że badanie jest bezpłatne (rys. 5).
0 200 400 600 800 1000 1200 1400
kilka słówo tym,po cowogóle takiebadanie jest robione idlaczego
należy je robić
w jaki sposóbotrzymamwynik?
inormacja, żebadanie jestbezpłatne
krótkiewyjaśnienie jakprzebiega tobadania-co to jestmammografia
a co, jeśliwmoichpiersiachwykryte zostaną jakieśnieprawidłowości?
informacja, żena tobadanieniepotrzeba skierowaniaod lekarza
inormacja, że zamojebadaniepłaciNFZ
numer telefonu,podktórymotrzymamodpowiedzinanurtującemnie
pytania
adres znumerem telefonukonkretnego (najbliższego)ośrodka
adresy kontaktowedowszystkichośrodków,wktóychmożna zrobić
takiebadanie
adres znumerem telefonukonkretnego (najbliższego)ośrodka i
podaniemkonkretnegodnia igodzinybadaniadlamnie
adres znumerem telefonukonkretnego (najbliższego)ośrodka i
podaniem2 terminów (dni igodzin)dowyboru
inne informacje
1286
1085
992
923
825
734
729
576
418
410
406
359
20
Rys. 5
Informacje, które zdaniem respondentek powinny znaleźć się w zaproszeniu
(pytanie wielokrotnego wyboru)
Źródło:
Opracowanie własne
Spośród 20 respondentek, które uważały, że w zaproszeniu
powinny znaleźć się jeszcze inne niż wymienione przez auto-
rów ankiety, tylko 14 wskazało konkretne oczekiwane infor-
macje, najwięcej propozycji dotyczyło podania w zaproszeniu
adresu e-mailowego lub strony internetowej, na której znaleźć
można więcej informacji o programie.
|
|
DYSKUSJA I WNIOSKI
Aby badania skryningowe doprowadziły do zmniejszenia umie-
ralności kobiet na raka piersi, konieczne jest objęcie nimi mini-
mum 70% populacji docelowej. Skuteczny system rekrutacji staje
się zatem podstawowymwarunkiem efektywnego prowadzenia
badań przesiewowych [7, 8]. List jest zwykle pierwszym narzę-
dziemporozumiewania się z kobietami zapraszanymi na badania
[5], dlatego też powinien być napisany w sposób czytelny, prosty,
jasny oraz zawierać informacje o celu skryningu. Problem efek-
tywności i optymalnego modelu zaproszeń poruszało wielu auto-
rów m.in. z: Australii, Wielkiej Brytanii, Skandynawii [9-12]. List
zapraszający powinien zawierać informacje na temat [5]:
•
celów badań przesiewowych (dla kogo są te badania przezna-
czone, populacja docelowa, grupy wiekowe),
•
samego badania (jakim rodzajem badania jest mammografia),
•
odstępów pomiędzy badaniami skryningowymi,
•
czy badanie jest płatne, czy nie,
•
wizyty – jak ją zamówić, jak zmienić termin, kiedy i jak moż-
na otrzymać wyniki (podać przybliżony czas oczekiwania),
•
wspomnieć, że istnieje możliwość ponownego wezwania na
dalsze badania,
•
innych informacji logistycznych, jak np. prośba, aby przynieść
wyniki poprzednich badań mammograficznych, wskazówki, jak
należy się ubrać itp., gdzie kobiety mogą uzyskać dalsze infor-
macje (np. służby informacyjne, informacyjne linie telefoniczne,
grupywsparcia i strony internetowe), ochrony danych/poufności.
Z przyczyn oczywistych zakres informacji, które moż-
na umieścić w tekście zaproszenia, jest ograniczony, dlatego
też wytyczne europejskie zalecają, aby wszystkie dodatko-
we informacje były zawarte w ulotce lub innych narzędziach
