2 / 2016 / vol. 5
Kosmetologia Estetyczna
191
N
artykuł naukowy
onkologia
Optymalny model zaproszenia
na badania profilaktyczne
w populacyjnym programie
wczesnego wykrywania raka piersi
Optimal model of breast cancer screening invitation letter
in early breast cancer detection population program
|
|
WSTĘP
1 lipca 2005 r. Prezydent Rzeczpospolitej Polski pod-
pisał ustawę o ustanowieniu programu wieloletniego
„Narodowy program zwalczania chorób nowotworo-
wych” [1]. W jego ramach realizowany jest populacyj-
ny programwczesnegowykrywania raka piersi, który
każdej Polcewwieku 50-69 lat gwarantuje, raz na dwa
lata, bezpłatne, profilaktyczne badanie mammogra-
ficzne. Badania randomizowane i nierandomizowane
przeprowadzone do połowy lat 80. wykazały, że testy
przesiewowe wykonywane w populacji z zachowa-
niem masowości i powtarzalności, oparte na mammo-
grafii obniżają umieralność z powodu raka piersi o 25-
45% [2, 3]. Jednak z prawa do badań korzysta mniej niż
połowa kobiet. Zgodnie z danymi na 1 lipca 2013 r. spo-
śród 5 275 595 Polek kwalifikujących się do badań wy-
konało je 2 279 736 (tj. 43%) [4]. Najwyższą zgłaszalność
zarejestrowano w województwie lubuskim (52%),
najniższą w małopolskim i podkarpackim (37%) [4].
Zwykle pierwszym sposobem porozumiewania się
z kobietami zapraszanymi do uczestnictwa w progra-
mie skryningowym jest list zapraszający. Powinien
być napisany w sposób czytelny, prosty, jasny i zawie-
rać podstawowe informacje o skryningu [5]. Zapro-
szenie zawiera zazwyczaj informacje organizacyjne,
pomocne do ustalenia miejsca i terminu wykonania
badania. Wytyczne europejskie mówią, aby do zapro-
szenia dołączać ulotkę, zawierającą wszystkie istotne
informacje dodatkowe, które mogą przekonać kobietę
do zgłoszenia się na badanie [5]. Każdego rokudo kobiet
kwalifikujących się do badań profilaktycznych wysy-
łanych jest ponad 2 690 000 zaproszeń imiennych na
bezpłatne badania mammograficzne. W 2012 r. odpo-
wiedziało na nie zaledwie 26% zaproszonych kobiet [4].
Agnieszka
Dyzmann-Sroka
1
,
Barbara
Stawińska-Witoszyńska
2
,
Barbara Więckowska
3
,
Maciej Trojanowski
4
1.
Zakład Epidemiologii
iProfilaktykiNowotworów,
Wielkopolskie Centrum
Onkologii, ul. Garbary 15
61-866 Poznań
T:
+48 61 885 09 15
E:
agnieszka.dyzmann-sroka
@wco.pl
2.
Zakład Epidemiologii
Katedry Medycyny
Społecznej, Uniwersytet
Medyczny w Poznaniu
ul. Dąbrowskiego 79
60-529 Poznań
3.
Katedra i Zakład
Informatyki
i Statystyki UMP
ul. Dąbrowskiego 79
60-529 Poznań
4.
Wielkopolskie Biuro
Rejestracji Nowotworów,
Wielkopolskie Centrum
Onkologii
ul. Garbary 15
61-866 Poznań
otrzymano / received
13.10.2015
poprawiono / corrected
08.12.2015
zaakceptowano / accepted
08.01.2016
»
192
|
|
Abstract
Less than half of eligible women take part in breast cancer
screening program in Poland. Effective recruitment system
thus becomes an essential condition for effective screening.
The aim of the paper is to analyze opinion of respon-
dents on the content of a mammogram invitation let-
ter, which gives the opportunity to develop the optimal
screening program invitation formula.
Despite increased interest in mammography was
observed, it still remains below expected level of 70%.
There is a need to complement the content of the invita-
tion letters with information, that women expect, such
as: explanation of the goal of mammography, method
of examination and its possible harms, emphasizing the
program is funded by the National Health Fund.
Key words:
breast cancer, screening, survey evaluation
|
|
Streszczenie
Z badań skryningowych raka piersi korzysta w Polsce
mniej niż połowa uprawnionych kobiet. Skuteczny sys-
tem rekrutacji staje się zatem podstawowym warun-
kiemefektywnegoprowadzeniabadańprzesiewowych.
Celem pracy była analiza opinii dotyczących formuły
zaproszeń na badanie mammograficzne, dających moż-
liwość wypracowania optymalnegowzoru zaproszenia
do uczestnictwa w programach skryningowych.
Pomimo że zaobserwowano wśród kobiet wzrost za-
interesowania udziałem w badaniach mammograficz-
nych, nadal jest ono poniżej oczekiwanego poziomu
70%. Istnieje konieczność uzupełnienia treści zapro-
szeń o informacje, których oczekują kobiety, dokładne
wyjaśnienie celu mammografii, sposobu wykonania
i ewentualnej szkodliwości badania, podkreślenie jego
finansowania przez Narodowy Fundusz Zdrowia.
Słowa kluczowe:
rak piersi, skryning, badania ankietowe
