1 / 2019 / vol. 8
Kosmetologia Estetyczna
114
N
ARTYKUŁ NAUKOWY
MEDYCYNA ESTETYCZNA
zdarza się również, że opadanie powieki ujawnia się po lecze-
niu zmarszczek poziomych czoła toksyną botulinową poprzez
zmniejszenie napięcia mięśnia czołowego, jeśli pierwotnie
kompensuje on opadanie powieki przez unoszenie brwi. Praw-
dopodobieństwo migracji toksyny w okolice mięśnia dźwiga-
cza powieki zwiększa się najczęściej z powodu nieprawidłowej
techniki iniekcji lub zastosowania zbyt dużej dawki preparatu.
Aby zredukować ryzyko powikłania należy wykonywać iniek-
cje przynajmniej 1 cm ponad środkową częścią brwi oraz 1 cm
od bocznej krawędzi oczodołu z igłą skierowaną w przeciw-
nym kierunku do gałki ocznej. Ponadto pacjenci powinni być
poinstruowani, aby stanowczo nie masować okolicy wkłuć,
nie schylać się, ani nie kłaść się przez cztery godziny po za-
biegu. Na szczęście, w wielu przypadkach opadnięcie powieki
można zniwelować poprzez stosowanie kropli nasilających
skurcz mięśnia tarczkowego Müllera [10].
Nadmierne uniesienie bocznej części brwi
To stosunkowo częsty i łatwy w leczeniu efekt uboczny. Wy-
stąpienie tego powikłania można przewidzieć podczas badania.
Pacjenci, u których w czasie marszczenia czoła uwidaczniają
się wyraźne zmarszczki mimiczne w jego bocznych częściach,
są w większym stopniu narażeni na wystąpienie tzw. objawu
Mefistofelesa [2]. Powstaje on wwyniku leczenia obszaru brwi,
jak i czoła. Aby zredukować nadmierne uniesienie bocznej czę-
ści brwi należy wykonać iniekcje w obszary kompensacyjnej
nadaktywności części bocznych brzuśca czołowego mięśnia
potyliczno-czołowego.
Opadanie kąta ust
Może być skutkiem domięśniowej iniekcji lub rozprzestrze-
niania się preparatu w okolice mięśnia jarzmowego większe-
go, mięśnia jarzmowego mniejszego, dźwigacza wargi górnej
i skrzydełka nosa lub dźwigacza wargi
górnej. Wszystkie z nich mają włókna
przeplatające się z mięśniem okrężnym
oka. Choć jest to stosunkowo rzadkie po-
wikłanie (<1%), to ryzyko jego wystąpie-
nia może się zwiększać wśród pacjentów
po chirurgicznym liftingu twarzy. Opa-
danie kąta ust ustępuje znacznie szybciej
niż ponowne pojawienie się zmarszczek
w okolicy oczu – zazwyczaj normalizuje
się przed sześcioma tygodniami od czasu
iniekcji, o ile neurotoksyna nie została
wstrzyknięta głębiej, tj. domięśniowo.
Obrzęk powiek
Może wystąpić w przypadku zmniej-
szenia napięcia mięśnia okrężnego oka
skutkującego zaburzonym drenażem
żylnym i limfatycznym w tej okolicy.
Ostrożność powinna być zachowana
wśród pacjentów zgłaszających tendencje do obrzęków po-
wiek. Ponadto pacjenci pochodzenia azjatyckiego lub z obec-
nością wiotkich powiek górnych, ze słabym napięciemmięśnia
okrężnego oka znajdują się w grupie ryzyka wystąpienia tego
powikłania. Jednakże, obrzęk powiek po iniekcjach toksyny
botulinowej jest z reguły mało nasilony oraz w pełni odwra-
calny. Może on szybko ustępować dzięki zaleceniom nasilone-
go mrugania w godzinach porannych, masaży oraz stosowa-
nia ciepłych okładów [11].
Ektropion
Czyli odwinięcie powieki jest deformacją powieki dolnej,
w której dochodzi do wywinięcia brzegu rzęsowego na ze-
wnątrz oraz do jednoczesnej retrakcji powieki dolnej. Kon-
sekwencją jest łzawienie, a w przypadkach długotrwających
może dochodzić do przewlekłego zapalenia spojówki tarczko-
wej, z jej pogrubieniem i rogowaceniem. Ektropion może wy-
stąpić w przypadku iniekcji toksyny botulinowej u pacjentów
ze zbyt wiotką dolną powieką. Zawsze powinno się wykonać
test odciągnięcia powieki (
snap-back test
), aby oszacować ryzy-
ko manifestacji tego powikłania.
Zespół suchego oka
Może być wywołany przewlekłymi iniekcjami toksyny botuli-
nowej w okolicach oczu. Na skutek chemodenerwacji mięśnia
okrężnego oka, pacjenci zgłaszają uczucie dyskomfortu i ciała
obcego w oku, a także nasilone łzawienie. Zespół suchego oka
jest w tym przypadku wynikiem osłabienia odruchu mruga-
nia, trudności z mocnym zaciśnięciem powiek, czy też poza-
biegowej retrakcji powieki dolnej lub ektropionu [12]. Oprócz
klasycznego wywiadu z naciskiem na stany będące przeciw-
wskazaniami do zastosowania toksyny botulinowej, war-
to uwzględnić sytuacje wpływające na zwiększone ryzyko
Fot. 1
Pacjentka zakwalifikowana do zabiegu leczenia toksyną botulinową zmarszczek bocznych kątów oka i powieki dolnej (A).
Po iniekcjach doszło do pogorszenia wyglądu okolicy podoczodołowej – pojawiły się wyraźne „worki pod oczami” oraz nasiliła się
retrakcja powiek dolnych (B).
Źródło:
[9]
