5 / 2015 / vol. 4
Kosmetologia Estetyczna
425
A
artykuł
biochemia
|
|
WITAMINA F
W kosmetyce nazywane są tak naturalne oleje o wyso-
kiej zawartości NNKT (nienasyconych kwasów tłusz-
czowych): linolowego, linolenowego, arachidowego. Pod
kosmetyczną witaminą F kryją się najczęściej takie oleje,
jak: słonecznikowy, sojowy, z zarodków pszenicy i ku-
kurydzy. Zawierają one fosfolipidy, fitosterole i witami-
ny. Z pszenicy i kukurydzy są również bardzo bogatym
źródłem witaminy E. Kosmetyki przeznaczone do pie-
lęgnacji po słońcu powinny zawierać olej z nasion wie-
siołka, ogórecznika czy czarnej porzeczki. Jest w nich
bowiem dużo kwasu gamma-linolowego o działaniu
regenerującym, przeciwzapalnym, przeciwalergicznym
i ochronnym. Kosmetyki z witaminą F przywracają
równowagę kwasowo-wodno-lipidową skóry, nadając
jej korzystne kwaśne pH – poniżej 5,5. Mają działanie
natłuszczające, odżywcze i ochronne. Zapewniają
również prawidłowe nawilżenie skóry.
|
|
WITAMINA K
Występuje w trzech formach: witaminy K1 (fitochinon),
witaminy K2 (menachinon), które są pochodzenia natu-
ralnego, a także witaminy K3 (menadion), która jest syn-
tetyczna. Rozpuszcza się ona w tłuszczach i rozpuszczal-
nikach hydrofobowych. Umożliwia ona krzepnięcie krwi
wuszkodzonych tkankach i gojenie się rozmaitych zmian
związanych z pękaniem ciągłości naczyń krwionośnych,
wypływa na przemiany kwasów nukleinowych, działa
przeciwzapalnie oraz przeciwbólowo, zapobiega grzybicy.
Poprawia koloryt skóry z poszerzonymi i pękającymi na-
czynkami krwionośnymi (teleangiektazje). Stosuje się ją
w kremach dla skóry skłonnej do tworzenia się drobnych
wylewów i siniaków oraz do cery naczynkowej. Witami-
na K znajduje się również w recepturze preparatów przy-
spieszających wchłanianie się skórnych wylewów po ura-
zach, wypadkach, operacjach chirurgicznych i zabiegach
kosmetycznych. Jej właściwości rozjaśniające zasinienia
wykorzystano też w balsamach redukujących rozszerzo-
ne naczynka na nogach. Dotychczas stosunkowo rzadko
była stosowana w produktach kosmetycznych, nie ze
względu na problemy z recepturowaniem, jak to miało
miejsce w przypadku witaminy A czy C, ale zasadności
jej użycia. Przez długi czas sądzono, że karboksylaza (en-
zym wymagający witaminy K, biorący udział w procesie
krzepnięcia) występuje jedynie w wątrobie i uważano, że
jedyną słuszną drogą podania witaminy K jest droga do-
ustna. Podawanie jej w formie przezskórnej wydawało się
bezcelowe. Dopiero po odkryciu występowania enzymu
karboksylazy również w skórze koncerny kosmetycz-
ne w zwróciły na nią uwagę. Wydaje się, że 1-proc. stę-
żenie witaminy K w produkcie ma bardzo dobre efekty
działania w zakresie: przyspieszania wchłaniania skór-
nych wylewów po urazach i wypadkach, zmniejszania
skłonności do tworzenia sinia-
ków, przyspieszania rehabilitacji
skóry ciała i twarzy po opera-
cjach chirurgicznych i plastycz-
nych, poprawiania kolorytu skó-
ry z poszerzonymi i pękającymi
naczynkami
krwionośnymi.
Kremy z witaminą K rozjaśnia-
ją cerę zaczerwienioną i znisz-
czoną w wyniku intensywnego
opalania się oraz przewlekłego
działania słońca. Nadają się do
pielęgnacji skóry osób starszych
ze zmienionymi naczyniami
krwionośnymi i dużą skłonno-
ścią do tworzenia się wylewów
i drobnych siniaków, rozjaśniają
zasinienia na nogach, powstające
wwyniku zgrupowania sięwielu
„pajączków” w jednymmiejscu.
Właściwości witamin oraz me-
chanizmy ich działania są dość
dobrze poznane. Niemniej jednak, podobnie jak w przy-
padku wielu innych składników aktywnych, badania
wciąż trwają. Dodatkowo w świetle nowego ustawodaw-
stwa ogólnoeuropejskiego wszystkie produkty wprowa-
dzane na rynek muszą przejść szereg testów pod kątem
bezpieczeństwa, ale także właściwości określających
prawdziwość deklaracji producenta dotyczącychdziałania
tych produktów. Powszechna metodą są badania
in vitro
na sztucznych błonach komórkowych czy skórach. Takie
badania poniekąd odzwierciedlają przenikanie substancji
przez naskórek. Odkąd od 2009 r. zabroniono testowania
na zwierzętach produktów kosmetycznych kluczową
rolę w rozwoju i walidacji alternatywnych metod badań
odgrywa Europejskie Centrum Walidacji Metod Alter-
natywnych ECVAM (
European Centre for the Validation
of Alternative Methods
). Niektóre z testów na hodowlach
komórkowych uzyskały już aprobatę ECVAM. Za pomocą
badań
in vitro
można obecnie ocenić wpływ preparatów
kosmetycznych na organizm ludzki w takich obszarach,
jak wchłanianie przez skórę, działanie żrące na skórę
oraz ostra fototoksyczność. Trwa walidacja alternatyw-
nych testów na podrażnienia skóry oraz oczu. Istotne są
również wyniki badań nad przenikalnością do skóry po-
szczególnych składników. Do tej pory do tego celu stoso-
wano mikroskop fluorescencyjny lub konfokalny. Metody
te nie dawały jednak jasnego obrazu, były czasochłonne
i pozwalały jedynie na analizę związków emitujących
światło fluorescencyjne. W odpowiedzi na niską efektyw-
ność dotychczasowych doświadczeń, jeden z koncernów
kosmetycznych zastosował w swych badaniach nową
Rys. 1
Schemat działania witaminy D. Witamina D moduluje
wrodzoną odporność, angiogenezę i gojenie się ran w skórze
poprzez mechanizm zależny od VDR. Peptyd przeciwbakteryjny
katelicydyna CAMP (Cathelicidin Antimicrobial Peptide), receptor
witaminy D VDR; receptor retinoidowy RXR X; VDRE swoiste
sekwencje DNA obecne w obrębie regionu promotorowego po-
szczególnych genów, do których przyłącza się VDR
Źródłó
[8, 17]
Synonimy:
ERGOCALCIFEROL, (3AH) -INDANYLIDE-
NE) ETHYLIDENE) –; CALCIFEROL; VIOSTEROL
