272
vol. 2 \ 4 \ 2013 \ Kosmetologia Estetyczna
D
ziałanie
substancji aktywnych
Czynne składniki preparatów kosmetycznych oddziałują na
czterech poziomach – powierzchni skóry, warstwie rogowej
naskórka, w żywych warstwach naskórka i skórze właści-
wej. Kosmetyki ochronne i pielęgnacyjne powinny działać
przede wszystkim na powierzchni w warstwie rogowej, któ-
rą muszą pokonać, aby dotrzeć do głębszych warstw. Należy
przy tym pamiętać, że substancja aktywna przynależna do
głębszych warstw nie oddziałuje tym samym w warstwie
rogowej. Najlepszym przykładem tego typu działania są fla-
wonoidy. Ich biologiczna aktywność zależy od tego, na jakim
poziomie mają oddziaływać. W warstwie rogowej wykazują
działanie przeciwutleniające i przeciwrodnikowe, natomiast
w głębszych warstwach działają uszczelniająco na naczynia
krwionośne. Składniki nie powinny zbyt szybko przenikać
przez skórę i słabo rozpuszczać się zarówno w wodzie, jak
i oleju. Substancje czynne powinnymieć duże powinowactwo
do protein, aby móc dłużej pozostać w naskórku lub skórze
właściwej. Substancje hydrofilowe wnikają najlepiej z mikro-
emulsji, gorzej z emulsji typu O/W (emulsja oleju w wodzie)
i najsłabiej z emulsji typu W/O (emulsja wody w oleju). Sub-
stancje lipofilowe łatwo wnikają w cement międzykomór-
kowy, ale trudno uwalniają się z lipofilowej bazy, natomiast
substancje hydrofilowe największą przenikalność wykazują
przy nawodnionej skórze. Substancjami, które przenikają
najłatwiej, są te o cechach amfifilowych, czyli o właściwo-
ściach zarówno lipo-, jak i hydrofilowych. Najłatwiej wnikają
substancje o cząsteczkachmałych i krótkich.
W
pływ właściwości
skóry
na przenikanie
substancji
Skóra sucha i skóra posiadająca mocną warstwę hydro-
lipidową w dużo mniejszym stopniu absorbują cząstki
aktywne. Aby ułatwić przenikanie w przypadku skóry
suchej, należy zastosować związki wspomagające ten
proces, np. olejki eteryczne. Większą przenikalnością
charakteryzuje się skóra ze stanem zapalnym, łuszczycą
oraz skóra niemowlęcia, która nie posiada jeszcze dosta-
tecznie wykształconej bariery ochronnej [2].
C
zynniki biologiczne
i
ich wpływ na przenikanie
Grubszy naskórek spotykany jest u ludzi starszych ze wzglę-
du na nadmierne rogowacenie spowodowane zmianą meta-
bolizmu skórnego oraz zmniejszoną aktywnością hormonów
płciowych u kobiet. Z kolei zmniejszenie grubości naskórka
spowodowane jest dermatozami, przeczosami i trądzikiem ró-
żowatym. Istotnym czynnikiem rzutującym na proces przeni-
kania jest okolica skóry – największa wchłanialność występuje
na skórze głowy i pod oczami, najmniejsza – na skórze stóp.
W
łaściwości fizykochemiczne
a
ich wpływ na przenikanie
Przez warstwę rogową przenikają substancje o ciężarze od
500 do 1000 Da. Substancje lipofilowe, takie jak olej migda-
łowy, olejek rycynowy, olej z awokado, olej jałowcowy, skwa-
len, wosk, stearyna, parafina, wazelina, masło karite, masło
kakaowe, łatwo przenikają do cementu międzykomórkowe-
go i pozostają w nim. Z kolei cząsteczki hydrofilowe, takie
jak hydrochinon, nadtlenek benzoilu, mocznik, środki że-
lujące, alginian sodu, glikol propylenowy, sorbitol, glicerol,
łatwiej przenikają, gdy skóra jest dobrze nawilżona.
S
ubstancje aktywne
w preparatach wyszczuplających
W kosmetykach wyszczuplających znajdują się substancje
mające na celu przede wszystkim poprawę jędrności skóry
i jej metabolizmu. Firmy kosmetyczne opracowują specjal-
nie opatentowane formuły, jednak wiele składników powta-
rza się. W preparatach wyróżnia się substancje zarówno po-
chodzenia naturalnego, jak i syntetycznego, wspomagane
odpowiednią bazą kosmetyku i promotorami przenikania.
Najczęściej wykorzystywaną grupą substancji znajdujących
się w preparatach wyszczuplających są metyloksantyny, do
których należą m.in. kofeina, teofilina i aminofilina. Powo-
dują one zwiększenie metabolizmu w skórze, poprawiają jej
ukrwienie i wpływają korzystnie na komórki tłuszczowe.
Oprócz sprawdzonych i stosowanych od lat formuł kosme-
tycznych wciąż tworzone są nowe, wzbogacane o innowa-
cyjne, także opatentowane składniki. Jednym z przykładów
jest stosowanie w celu wyszczuplenia receptorów aktywo-
wanych przez proliferatory peroksysomów PPAR (
Peroxi-
some proliferator-activated receptors
). Korzystny wpływ na
skórę mają receptory alfa, beta i delta. Aktywowane przez
wielonienasycone kwasy tłuszczowe zwiększają prolifera-
cję naskórka i ułatwiają uzyskanie efektu wyszczuplającego.
Najpopularniejsze substancje zawarte w preparatach wy-
szczuplających przedstawiono w tabeli 1.
Substancje aktywne wykazują odpowiednie działanie
w zależności od stężenia i składników towarzyszących.
Skuteczność preparatów wyszczuplających, których re-
ceptura oparta jest na specyficznych formułach, jest re-
gularnie sprawdzana w badaniach klinicznych.
W
yniki badań
Przeprowadzono test kremu antycellulitowego marki Dior.
Produkt był testowany przez 2 miesiące na wybranej grupie
osób [3]. Zauważono satysfakcjonujące efekty stosowania ko-
smetyku przez respondentki (Tabela 2.).
86.7% badanych zauważyło zmniejszenie cellulitu, 90%
poprawę gładkości skóry, 56.7% ujędrnienie skóry, a aż
80% efekt wyszczuplający. Wyniki badań potwierdzają
działanie produktu oraz negują opinie o słabej skutecz-
ności preparatów wyszczuplających marek luksusowych.
Przeprowadzono również badania innego preparatu za-
wierającego kofeinę, wyciągi z alg, bluszczu, soi, planktonu,
ruszczyka zwyczajnego, morszczyna pęcherzykowatego oraz
kasztanowca zwyczajnego. Kosmetyk testowano nawybranej
grupie osób przez okres 30 dni. Po miesiącu zaobserwowano
zmniejszenie grubości tkanki smarowanej partii o 2,8 mm.
Testami objęto również krem oparty na formule z czar-
nym pieprzem, kofeiną, cynamonem, kapsaicyną, wyciąga-
mi z pomarańczy i zielonej herbaty w połączeniu z termo-
aktywnym działaniem spodenek neoprenowych. 63% osób
po okresie 4 tygodni zaobserwowało redukcję cellulitu,
a pomiary wykazały zmniejszenie grubości tkanki o 1,9 cm.
Rys.3.
Efekty stosowania kremu
i spodenek neoprenowych [3]
1...,36,37,38,39,40,41,42,43,44,45 47,48,49,50,51,52,53,54,55,56,...72