266
vol. 2 \ 4 \ 2013 \ Kosmetologia Estetyczna
zwane AGE (
Advanced Glycation End Products
). Związki te
niszczą białka w organizmie, a na ich oddziaływanie naj-
bardziej podatne są włókna podporowe skóry, czyli ko-
lagen i elastyna, które odpowiadają za jej młody wygląd.
Jednym z najwcześniej odkrytych zjawisk dotyczących
wpływu produktów zaawansowanej glikacji (glikozylacja
bez udziału enzymów) białek na ich funkcje było zwięk-
szone usieciowanie składników macierzy pozakomórko-
wej. Kolagen, jako jedno z białek najdłużej pozostających
w organizmie, ulegając glikacji, zwiększa liczbę wiązań
krzyżowych w swojej strukturze [21]. Formowanie się
tych połączeń pomiędzy molekułami budującymi tkankę
skórną jest odpowiedzialne za spadek elastyczności, ob-
serwowany podczas procesu starzenia się skóry. Dlatego
glikacja może odgrywać bardzo ważną rolę w procesie
starzenia chronologicznego. Wskutek glikacji kolagenu
zaobserwowano m.in. następujące zmiany: spadek ela-
styczności, wiotczenie oraz modyfikacje kształtu i ukła-
du fibroblastów w skórze. Stwierdzono także, że glikacja
jest czynnikiem zapoczątkowującym powstawanie cellu-
litu [22, 23]. Prostym sposobem zapobiegającym proceso-
wi glikozylacji jest ograniczenie spożycia cukru.
Należy unikać produktów konserwowanych, żywności
wysokoprzetworzonej, dań typu
fast-food
oraz soli. Sól
zatrzymuje wodę w organizmie, czego konsekwencją jest
napęczniała skóra. Powoduje drażnienie gruczołów łojo-
wych, co prowadzi do zwiększonego wydzielania sebum
i tworzenia się stanów zapalnych.
P
odsumowanie
Skóra jest odzwierciedleniem stanu zdrowia całego or-
ganizmu. Prawidłowo zbilansowana dieta, zgodna z za-
leceniami racjonalnego żywienia, w połączeniu z aktyw-
nością fizyczną, jest gwarancją utrzymania młodego
wyglądu oraz dobrej kondycji. Produkty zbożowe (wę-
glowodanowe) powinny występować w każdym posiłku
w ciągu dnia (4-5 razy dziennie). W jadłospisie należy sto-
sować urozmaicone ich rodzaje – ciemne pieczywo, kasze,
płatki zbożowe i makarony.
Warzywa i owoce są bogatym źródłem witamin
(zwłaszcza witaminy C oraz beta-karotenu), soli mine-
ralnych i błonnika. Zaleca się spożywanie warzyw bez
ograniczeń, najlepiej 3-4 porcje dziennie, pamiętając, aby
były one surowe lub gotowane na parze, natomiast owo-
ców – 1-2 porcje. Mleko i przetwory mleczne są źródłem
łatwo przyswajalnego wapnia oraz wysokowartościowe-
go białka i witamin B2, A i D.
Mięso, drób, wędliny, ryby, jaja powinny występować
w co najmniej jednym posiłku w ciągu dnia, ale nie po-
winno to być więcej niż 2-3 porcje. Są to produkty bogate
w łatwo przyswajalne żelazo, pełnowartościowe białko
i witaminy z grupy B [24].
Dieta z dużą ilością antyoksydantów oraz kwasów nie-
nasyconych z rodziny omega 3 i 6 jest niezbędna dla za-
chowania zdrowia i urody. Zaleca się także zwiększenie
konsumpcji ryb, pełnoziarnistych przetworów zbożo-
wych oraz warzyw i owoców, a także spożywanie dużych
ilości wody mineralnej, napojów mlecznych i świeżych
soków, co zapewni zdrową, dobrze nawilżoną skórę po-
zbawioną przebarwień, bardziej odporną na oddziaływa-
nie czynników zewnętrznych, takich jak zanieczyszcze-
nie powietrza czy promieniowanie UV.
L
iteratura
1.
J. Biernat:
Żywienie, żywność a zdrowie
, Wyd. Astrum, Wrocław, 2001, 443.
2.
T. Wolski, J. Dyduch:
Znaczenie warzyw i owoców w profilaktyce i terapii
chorób cywilizacyjnych
, Ann UMCS Sect EEE, 8, 2000, 19.
3.
B.V. Nusgen, P. Humbert, A. Rougier, et al.:
Topically applied vitamin
C enhances the mRNAlevel of collagens I and III, theirprocessing en-
zymes and tissue inhibitor matrix metalloproteinase 1 in the human
dermis
, J Invest Dermatol, 116, 2001, 853-859.
4.
E. Boelsma, H. F. Hendriks, L. Roza:
Nutritional skin care: health effects
of micronutrients and fatty acids
, Am J ClinNutr, 73,2001, 853-864.
5.
O. Braun-Falco, G. Plewig, H. Wolff i wsp.:
Zaburzenia witaminowe
, [w:]
W. Gliński (red.):
Dermatologia
. Tom II, Wydawnictwo Czelej, Lublin
2004, 1283-1295.
6.
A. Rosińska, Z. Niestrata, W. Cichy:
Wpływ składników pokarmowych
na stan fizykochemiczny skóry
, Przegl Dermatol, 3, 2006, 325-331.
7.
Y.L. Matsuoka:
Sunscreens suppress cutaneous vitamin D3 synthesis
,
J Clin Endocrinol Metab., 64, 1987, 1165-1168.
8.
A. Jakubowski:
Likopen- prozdrowotny barwnik pomidorów
, Przemysł
fermentacyjny i owocowo- warzywny, 49(5), 2005, 25.
9.
U. Heinrich, M. Wiebusch, H. Tronnier:
Photoprotection from ingested
carotenoids
, CosmToilet, 113, 1998, 61-70.
10.
D. Heber, L. Qing-Yi:
Overview of mechanisms of action oflycopen
,
ExpBiol Med, 227, 2002, 920-923.
11.
W. Baschong, C. Artmann, D. Hueglin, J. Roeding:
Direct evidence for
bioconversion of vitamin E acetate into vitamin E: an ex vivo study in
viable human skin
,J CosmetSci, 52, 2001, 155-161.
12.
J. Fuchs, N. Groth, T. Herrling:
In vivo measurement of oxidative stress
status in human skin
. Methods Enzymol, 352, 2002, 333-339.
13.
M. Ambroziak, A. Langer:
Uszkodzenia posłoneczne skóry i stanyprze-
drakowe: zapobieganie i leczenie
, [w:] A. Langner (red.):
Współczesne
leczenie chorób skóry
, Ośrodek Informacji Naukowej „POLFA”, War-
szawa 2002, 111-123.
14.
R. Czerpak, A. Jabłońska-Trypuć:
Aktywność biologiczna pierwiast-
ków w aspekcie fizjologii skóry i aplikacji w kosmetyce. Cz. II. Mikroele-
menty
, Pol J Cosmetol, 11, 2008, 9-24.
15.
K. J. Krupka:
Krzem pierwiastek życia
, Wyd Grupa A, 2012.
16.
J. Dylewska-Gorzelakowa:
Kosmetyka stosowana
, Wyd. Education, 2010, 146.
17.
G. Primavera,E. Berardesca:
Clinical and instrumental evaluation of food
supplement in improving skin hydration
, Int J CosmSci, 27, 2005, 199-204.
18.
R. Muggli:
Systematic evening primorse oil improves the biophysical
skin parameters of healthy adults
, Int J CosmSci, 27, 2005, 243-249.
19.
B. Bem:
Rola wyższych kwasów tłuszczowych w fizjologii skóry
, Pol
J Cosmetol, 2, 2003, 93-101.
20.
A. Rokowska-Waluch, A. Gąska, M. Pawlaczyk:
Przebieg trądziku zwy-
kłego w ocenie pacjentów
, Post Dermatol Alergol, 26(1), 2009, 34-40.
21.
P.T. Pugliese:
Physiology of the skin: The impact of glycation on the skin
,
Skin Inc, 3, 2008.
22.
M.E. Obrenovic, V.M. Monnier:
Apoptotic killing of fibroblasts by ma-
trix-bound advanced glycation endproducts
, Sci Aging Knowledge
Environ, 4, 2005, 3.
23.
H. Pageon, D. Asselineau:
An in vitro approach to the chronological
aging of skin by glycation of the collagen: the biological effect of glycation
on the reconstructed skin model
, Ann NY Acad Sci, 1043, 2005, 529-532.
24.
Talerz Zdrowia
, Zalecenia Rady ds. Diety, Aktywności Fizycznej
i Zdrowia przy Ministrze Zdrowia, 2011.
1...,30,31,32,33,34,35,36,37,38,39 41,42,43,44,45,46,47,48,49,50,...72