3 / 2018 / vol. 7
Kosmetologia Estetyczna
295
N
artykuł naukowy
DIETETYKA
Błonnik pokarmowy.
Rola i znaczenie w diecie
Dietary fibre. The role and importance in dietary regimen
WSTĘP
W dzisiejszych czasach ludzie przykładają coraz
większą wagę na pochodzenie spożywanych pro-
duktów. Sposób odżywiania jest jednym z pod-
stawowych czynników, mających wpływ na stan
zdrowia człowieka oraz jego samopoczucie. Wy-
znacznikami prawidłowego sposobu żywienia są
m.in.: liczba i regularność posiłków, jak również
prawidłowy odstęp pomiędzy nimi, odpowiednio
zbilansowana dieta oraz jakość spożywanych pro-
duktów. Należy również pamiętać o regularnej ak-
tywności fizycznej. Amerykański Instytut Medy-
cyny Sportowej ACSM (
American College of Sports
Medicine
) oraz Światowa Organizacja Zdrowia
WHO (
World Health Organization
) wyznaczyły wy-
tyczne dotyczące zalecanego czasu i częstotliwości
uprawiania aktywności ruchowej dla zdrowego, do-
rosłego człowieka, w celu utrzymania prawidłowej
kondycji zdrowotnej. Zaleca się uprawianie umiar-
kowanej aktywności fizycznej w wymiarze 30 mi-
nut przez 5 dni w tygodniu lub bardzo intensywnej
przez co najmniej 30 minut 3 dni w tygodniu [1].
BŁONNIK I JEGOWŁAŚCIWOŚCI
Współcześnie przyjęta definicja błonnika pokar-
mowego to „węglowodany o stopniu polimeryzacji
większym niż trzy, nieulegające trawieniu i wchła-
nianiu w jelicie cienkim człowieka” [2, 3]. Według
WHO zalecane spożycie błonnika dla zdrowej, do-
rosłej osoby wynosi 20-40 g/dzień [4].
Błonnik pokarmowy jest zatem kompleksem he-
terogennych substancji. Wyróżnia się dwie frakcje
błonnika: rozpuszczalną i nierozpuszczalną w wo-
dzie [2, 5-12]. W skład frakcji rozpuszczalnej SDF
(
Soluble Dietary Fiber
) wchodzą: pektyny, gumy,
śluzy, beta-glukan oraz inulina. Frakcja rozpusz-
czalna niemalże w całości ulega degradacji bakte-
ryjnej w jelicie grubym, powodując rozluźnienie
masy kałowej, spowalnia czas pasażu jelitowego,
ma zdolność do wychwytywania toksycznych
związków, zapobiegając ich wchłanianiu w jelicie,
działa odtruwająco, spowalnia także wchłanianie
glukozy [7, 11, 13]. W skład frakcji nierozpuszczal-
nej IDF (
Insoluble Dietary Fiber
) wchodzą celulozy,
hemicelulozy, ligniny oraz skrobia oporna [5, 11, 12].
Sylwia Bojarska-Hurnik
1
Agata Skorupińska
1,2
1.
Akademia Wychowania
Fizycznego
im. Jerzego Kukuczki
ul. Mikołowska 72A
40-001 Katowice
M:
+48 608 274 922
E:
2.
NZOZ Centrum
Medyczne Graniczna
ul. Graniczna 45
40-018 Katowice
otrzymano / received
02.02.2018
poprawiono / corrected
16.03.2018
zaakceptowano / accepted
10.04.2018
»
296
Abstract
Dietary fiber refers to nutrients that are not digested or
absorbed in the digestive tract. Themain source of dietary
fiber in the diet are cereals, vegetables, fruits, and nuts.
The purpose of this research work was to character-
ize dietary fiber and its properties, as well as to discuss
the impact of dietary fiber intake on the health of an
adult human.
The health benefits of dietary fibre intake are already
recognised. Fiber which is part of a healthy and bal-
anced diet, not only affects the maintenance of healthy
body weight, but also, according to research, dietary
fiber intake in an appropriate amount reduces the risk
of diseases such as cardiovascular disease, cancer, or
diabetes.
Key words:
dietary fiber, nutrition, diet, prevention
Streszczenie
Błonnik pokarmowy to grupa różnorodnych związ-
ków, które nie są trawione i wchłaniane w przewo-
dzie pokarmowym. Zasadniczymźródłembłonnika
pokarmowego w jadłospisie są produkty zbożowe,
warzywa i owoce oraz orzechy.
Celem niniejszej pracy była charakterystyka błon-
nika pokarmowego i jego właściwości, jak również
omówienie wpływu spożywania błonnika w diecie
na kondycję zdrowotną dorosłego człowieka.
Obecnie korzyści zdrowotne, które wynikają ze
spożycia błonnika pokarmowego, są już doceniane.
Włókno pokarmowe, które stanowi element zdrowej
i zrównoważonej diety, wpływa nie tylko na utrzyma-
nie prawidłowej masy ciała, ale również, jak sugerują
badania, spożywanie w odpowiedniej ilości zmniejsza
ryzyko wystąpienia chorób układu sercowo-naczynio-
wego, chorób nowotworowych czy cukrzycy.
Słowa kluczowe:
błonnik pokarmowy, żywienie,
dieta, prewencja
