3 / 2018 / vol. 7
Kosmetologia Estetyczna
269
N
artykuł naukowy
dermatologia
otrzymano / received
17.03.2018
poprawiono / corrected
06.04.2018
zaakceptowano / accepted
29.04.2018
Abstract
Melanoma is a malignant tumor deriving frommelano-
cytes. We distinguish three types of that cancer: skin,
mucous membranes and eye melanoma. The skin mela-
noma is the most common of these.
The aim of this paper was to summarize the current
knowledge about melanoma risk factors, its early dia-
gnosis and treatment. In addition, the author would like
to emphasize the need for wider use of primary pre-
vention and skin self-examination.
Exposure to UV radiation is one of the main risk
factors of the melanoma development and is actually
the only one that we can modify. Early detection of
melanoma is associated with better prognosis, allows
for more treatment choices and gives a much better
chance of cure.
Key words:
melanoma, risk factors, prevention,
self-examination
Streszczenie
Czerniak jest nowotworem złośliwym, wywodzą-
cym się z melanocytów. Wyróżniamy trzy rodzaje
czarniaków: skóry, błon śluzowych oraz oka. Naj-
częstszy z nich jest czerniak skóry.
Celempracy było podsumowanie aktualnej wiedzy
na temat czynników ryzyka czerniaka, jego diagno-
styki i leczenia, ponadto zwrócenie szczególnej uwa-
gi na konieczność szerszego stosowania profilaktyki
pierwotnej oraz podkreślenie roli samobadania skóry.
Narażenie na promieniowanie słoneczne jest
jednym z głównych czynników rozwoju czerniaka
i właściwie jedynym, który możemy modyfikować.
Wcześnie wykryty czerniak w niskim stopniu za-
awansowania lokalnego daje dużo większą szansę
na wyleczenie i wiąże się z lepszymi czynnikami
prognostycznymi.
Słowa kluczowe:
czerniak, czynniki ryzyka,
profilaktyka, samobadanie
»
270
Zbyszko Chowaniec
Oddział Onkologii
Klinicznej i Chemioterapii
Dolnośląskie Centrum
Onkologii
Wrocław, Polska
plac Hirszfelda 12
54-413 Wrocław
M:
+48 791 529 960
E:
Wstęp
Czerniak jest nowotworem złośliwym, wywodzą-
cym się z melanocytów. W trakcie rozwoju embrio-
nalnego melanocyty wędrują do skóry, błon śluzo-
wych oraz oczu. W związku z tym wyróżniamy
trzy rodzaje nowotworu: skóry, błon śluzowych
oraz oka. Najczęstszy z nich jest czerniak skóry
[1]. Wykryty we wczesnym stadium zaawansowa-
nia jest niemal całkowicie wyleczalny [2]. Obecnie
liczba zachorowań na nowotwory złośliwe skóry,
w tym czerniaka, stale rośnie, szczególnie widocz-
ny wzrost notowany jest wśród rasy kaukaskiej [1].
Najczęściej nowotwór ten dotyczy osób młodych
oraz w średnim wieku, a jego występowanie jest
1,5 razy częstsze u mężczyzn [3]. Najszerzej wystę-
puje na obszarze Nowej Zelandii/Australii, Amery-
ki Północnej oraz Europy Północnej i Wschodniej
[4]. Pomimo rosnącej liczby zachorowań w Polsce,
standaryzowany współczynnik zachorowalno-
ści jest niemal dwukrotnie mniejszy niż w Unii
Europejskiej, chociaż standaryzowany współ-
czynnik śmiertelności jest o około 20% większy [5].
Najważniejszym czynnikiem ryzyka wystąpienia
nowotworu jest ekspozycja na promienie ultrafio-
letowe UV. Szczególnie narażone są osoby o jasnej
karnacji, rudych włosach, z licznymi zmianami
barwnikowymi oraz osoby, u których ekspozy-
cja na promienie UV wiąże się z występowaniem
oparzeń słonecznych (szczególnie w dzieciństwie)
[6, 7]. Zwiększone ryzyko wystąpienia czerniaka
ma związek również z używaniem sztucznych
promieni UV, używanych zarówno w solariach, jak
i do celów leczniczych [8]. Najważniejszymi czyn-
nikami prognostycznymi w przebiegu czerniaka
są: grubość zmiany nowotworowej, obecność lub
brak owrzodzenia, wskaźnik mitotyczny, wskaźnik
Ki 67, obecność zmian przerzutowych w węzłach
chłonnych, poziom dehydrogenazy kwasu mleko-
wego LDH (
Lactate Dehydrogenase
) oraz wiek w mo-
mencie rozpoznania nowotworu [9].
Czerniak – problemy
diagnostyczno-terapeutyczne
w praktyce kosmetologa
Melanoma - diagnostic and therapeutic issues
in the cosmetologist’s practice
