1 / 2018 / vol. 7
Kosmetologia Estetyczna
44
N
artykuł naukowy
DERMATOLOGIA
Hyperpigmentation
(PRZEBARWIENIE)
Wskutek przewlekłego tarcia albo ucisku
skóry przez odzież lub protezymoże dojść
do powstawania przebarwień. Podłożem
takiego procesu jest zwiększone wytwa-
rzanie melaniny, a także nietrzymanie
barwnika. Zmiany takie częściej wystę-
pują u osób z otyłością [1]. Nie istnieją
skuteczne metody leczenia przebarwień,
a jedyne, co można zalecić pacjentowi, to
ograniczenie drażnienia mechanicznego
danej okolicy ciała.
Bulla (PĘCHERZ)
Intensywna praca fizyczna i związane
z nią tarcie różnych przedmiotów o skó-
rę, np. wiosłowanie, praca w ogrodzie,
długotrwały ucisk zbyt ciasnego obuwia,
mogą przyczyniać się do powstawania
pęcherzy. Są one bolesne i mogą wpływać
na tymczasowe ograniczenie aktywno-
ści pacjenta. Należy pamiętać, że pewne
schorzenia, np. pęcherzowe oddzielanie
się naskórka (
epidermolisis bullosa
), mogą
predysponować do łatwiejszego tworze-
nia się pęcherzy. Taką sytuację należy
podejrzewać w wypadkach, gdy stopień
uszkodzenia skóry jest niewspółmiernie
duży do bodźca działającego [1]. Leczenie
pęcherzy pourazowych ogranicza się do
przekłuwania pęcherzy i ich drenażu
oraz ewentualnego podawania miejsco-
wych środków odkażających.
CALLUS (MODZEL)
Modzel (
callus
) to bardzo powszechna
zmiana skórna, która jest obszarem zgru-
bienia skóry, powstającym na skutek
powtarzającego się ucisku [1, 2]. Keraty-
nocyty warstwy podstawnej dzielą się
intensywnie, co skutkuje pogrubieniem warstwy kolczystej
naskórka, z hiperkeratozą [1]. Modzele mogą powstawać w każ-
dej części ciała, jednak najczęściej lokalizują się na dłoniach
i stopach (fot. 1, 2).
Przykłady to np. modzele na dłoniach od
trzymania narzędzi czy rakiety tenisowej, modzele na stopach
od przewlekłego ucisku obuwia, modzele na palcach rąk u gita-
rzystów. Ciekawym przykładem są również „kolana modlących
się” u zakonnic czy księży, które są modzelami związanymi
z przewlekłym uciskiem [1]. Opisywano także rodzaj modzeli
i przebarwień na czole umuzułmanów, którzyw czasiemodłów
dotykają głową o ziemię [1, 3]. W zmianach takich dochodzi do
pogrubienia naskórka, hiperpigmentacji i lichenifikacji [3].
W różnicowaniu modzeli należy wziąć
pod uwagę nagniotki oraz rogowce dłoni
i stóp, zwłaszcza rogowce o charakterze
punktowym [1].
Leczenie to przede wszystkim unika-
nie powtarzającego się ucisku danej oko-
licy, a jeśli nie da się go wyeliminować
z uwagi na wykonywaną pracę, warto
stosować środki ochronne, np. skórzane
rękawiczki ochronne. W przypadku mo-
dzeli na stopach zaleca się noszenie do-
brze dobranego, wygodnego obuwia. Mo-
dzele mogą być usuwane mechanicznie,
np. przez ścieranie lub ścinanie zmian.
Ponadto pomocne mogą być także pre-
paraty keratolityczne, takie jak mocznik,
kwas salicylowy czy mlekowy, w wyż-
szych stężeniach. Opisywano także wy-
soką skuteczność leczenia poprzez ścię-
cie styczne modzeli z następczą aplikacją
preparatu, zawierającego kantarydynę
(organiczny związek chemiczny z grupy
terpenów, używany także w leczeniu
brodawek wirusowych), w połączeniu
z kwasem salicylowym i podofiliną [2].
CLAWUS (NAGNIOTEK)
Nagniotek (
clavus, corn
) to ognisko do-
brze odgraniczonej hiperkeratozy, spo-
wodowanej przerywanym, ale przewle-
kłym uciskiem na niewielki obszar skóry
[4]. Nagniotki, inaczej zwane odciskami,
powstają przy częstym współwystępo-
waniu nieprawidłowości anatomicznych,
takich jak wady wysklepienia stopy czy
deformacje palców, np. palec młotkowaty
czy stopa szponiasta [5, 6]. Innym czynni-
kiem sprawczym jest zbyt ciasne obuwie
lub bardzo duża aktywność fizyczna [6].
Nagniotki to żółtawe, tkliwe, kopulaste
zmiany o średnicy między 1 mm a 2 cm
[4]. Różnicamiędzy nagniotkiemamodzelem to centralny czop
(rdzeń), charakterystyczny dla nagniotka. Niekiedy w okolicy
widoczne jest także zaczerwienienie lub szczeliny (fot. 3). Na-
gniotki dzielimy na miękkie – występujące zazwyczaj między
palcami stóp i twarde, zlokalizowane na podeszwie lub bocz-
no-grzbietowej powierzchni małego palca stopy [4, 6]. Warto
podkreślić, że nagniotki nie są jedynie problemem natury
estetycznej, gdyż mogą powodować bardzo silne dolegliwości
bólowe. W badaniu histologicznym widoczne są nadmierne
rogowacenie, akantoza, bez obecności koilocytów, czasami
dochodzi też do przerostu warstwy ziarnistej [1]. W różnico-
waniu należy brać pod uwagę modzele i brodawki wirusowe.
Fot. 1
Modzele na łokciach wywołane przewlekłym uciskiem
u 65-letniej kobiety, która w ciągu dnia spędzała wiele godzin
przy oknie, podpierając się łokciami
Źródło:
[I]
Fot. 2
Modzele na dłoniach u robotnika, który w ciągu dnia
spędza wiele godzin, wykonując pracę przy użyciu młotka
Źródło:
[I]
