1 / 2018 / vol. 7
Kosmetologia Estetyczna
43
N
artykuł naukowy
DERMATOLOGIA
Klaudia Rubas
Piotr Nockowski
Klinika Dermatologii,
Wenerologii i Alergologii,
Uniwersytet Medyczny
we Wrocławiu
ul. T. Chałubińskiego 1
50-368 Wrocław
T:
+48 71 348 23 32
E:
otrzymano / received
10.10.2017
poprawiono / corrected
14.11.2017
zaakceptowano / accepted
03.01.2018
Abstract
Skin is the largest organ of the human body. One of
the most important among numerous functions of the
skin, is protection of the body against mechanical in-
jures. In many cases, chronic mechanical factors that
affect the skin can cause certain dermatoses. The type
of cutaneous reaction depends on frequency, severity
and direction of action of these factors.
This article aims to discuss skin diseases caused by
mechanical factors, some of which are very common.
In most cases, the basic form of treatment is to elimi-
nate the causative factor which is chronic mechanical
irritation of the skin.
Key words:
dermatoses, mechanical injures, corns,
callosities
Streszczenie
Skóra jest największym narządem ludzkiego ciała.
Jedną z najistotniejszych spośród wielu jej funk-
cji jest ochrona organizmu przed mechanicznymi
uszkodzeniami. W wielu przypadkach przewlekłe
czynniki mechaniczne, które oddziałują na skórę,
mogą przyczynić się do powstawania dermatoz.
Rodzaj reakcji skórnej zależy od częstości, nasilenia
i kierunku działania tych czynników.
Celem artykułu było przedstawienie wybranych
chorób, wywołanych przez czynniki mechaniczne.
W większości przypadków podstawową formą lecze-
nia jest wyeliminowanie czynnika sprawczego, któ-
rym jest przewlekłe podrażnieniemechaniczne skóry.
Słowa kluczowe:
dermatozy, uszkodzenia
mechaniczne, odciski, modzele
»
44
WSTĘP
Jedną z istotnych funkcji, które spełnia skóra, jest
ochrona organizmu przed mechanicznymi uszko-
dzeniami. W wielu przypadkach relatywnie łagod-
ne czynniki mechaniczne, jak tarcie lub ucisk, nie
powodują bezpośrednio ubytku naskórka (otarcia)
lub także skóry właściwej (rany). Jednak oddzia-
łując na skórę w sposób powtarzalny lub przez
dłuższy czas, mogą przyczynić się do powstawa-
nia miejscowych zmian chorobowych. Ze względu
na dominujące obciążenie mechaniczne skóry rąk
i stóp (chodzenie, praca fizyczna), wiele zmian loka-
lizuje się najczęściej w tych okolicach ciała. Rodzaj
reakcji skórnej zależy od częstości, nasilenia i kie-
runku działania zewnętrznych czynników mecha-
nicznych [1]. Może objawiać się ona oddzielaniem
naskórka (pęcherzami), uszkodzeniem naczyń
z tworzeniem wybroczyn (czarna pięta), nadmier-
nym gromadzeniem naturalnego barwnika – me-
laniny w naskórku z jego przenikaniem do skóry
właściwej (hiperpigmentacja), wyłącznie przero-
stem warstwy rogowej (modzele, odciski), dominu-
jącym ogniskowym przerostemwszystkich warstw
naskórka (np.
acanthoma fissuratum
), dominującym
ogniskowym włóknieniem i przerostem w obrębie
skóry właściwej (np.
knuckle pads
), rozlanym prze-
rostem sopli naskórkowych i warstwy brodawko-
wej skóry, co makroskopowo uwidacznia się jako
pogrubienie i uwydatnienie naturalnego rysunku
skóry (lichenizacja), obrzękiem skóry lub nawet
martwicą tkanek w miejscach ucisku i spowodo-
wanego nim przewlekłego niedokrwienia z wytwo-
rzeniem owrzodzeń (odleżyny). Często obserwuje-
my kombinację różnych reakcji skóry.
Większość chorób wywołanych przez czynniki
mechaniczne ma charakter łagodny i tylko samą
obecnością zmian niepokoi pacjentów. Niektóre
jednak mogą powodować znaczną bolesność (odci-
ski na stopach), a u osób z obniżoną odpornością (np.
osoby z zaawansowaną cukrzycą) być przyczyną
groźnych infekcji miejscowych i uogólnionych z po-
ważnymi konsekwencjami, jak konieczność ampu-
tacji kończyny czy nawet śmierć pacjenta. W więk-
szości przypadków podstawową formą leczenia jest
wyeliminowanie czynnika sprawczego, czyli prze-
wlekłego drażnienia mechanicznego skóry, co nie
zawsze jest zadaniem łatwym.
Dermatozy wywołane przewlekłym
działaniem czynnikówmechanicznych
Dermatoses caused by chronic action of mechanical factors
