1 / 2018 / vol. 7
Kosmetologia Estetyczna
33
A
artykuł
biochemia
Do innego sposobu modyfikacji należy proces, polegający na
przyłączeniu chlorowca do wiązań nienasyconych kwasów
tłuszczowych. Takie produkty wykorzystuje się jako dodatki
do wysokociśnieniowych olejów smarowych [19].
Pewne znaczenie ma modyfikacja lecytyny za pomocą tlen-
ku etylenu i pięciotlenku fosforu. Z solami metali ciężkich
(cynkiem, kadmem, rtęcią, ołowiem) lecytyna daje kompleksy
(koacerwaty) i używa się ich do jej frakcjonowania. Zdolność
wiązania prooksydacyjnych jonów metali ciężkich wskazuje
na działanie przeciwutleniające lecytyny [19].
Hydroliza enzymatyczna
Hydroliza enzymatyczna zachodzi przy udziale enzymów,
zwanych fosfolipazami. Hydrolizują one wiązania estrowe
w specyficznych miejscach (rys. 3). Wyróżniamy pięć rodzajów
fosfolipaz (lecytynaz): A1, A2, B, C i D. Fosfolipazy A1 i A2 oraz
B odszczepiają nienasycony kwas tłuszczowy, C i D są fosfodie-
sterazami, wytwarzającymi z fosfolipidu kwas fosfatydowy lub
diglicerydy [3, 5]. Wwyniku tego procesu poprawiają się właści-
wości lecytyny jako emulgatora w emulsjach typu O/W i W/O.
Charakteryzuje się dobrymi właściwościami nawilżającymi,
a w obecności jonów wapnia i magnezu – emulgującymi. Pro-
dukty te mają zastosowanie w przemyśle kosmetycznym, far-
maceutycznym, a także w przemyśle spożywczym [4-5, 19-20].
Rys. 3
Działanie fosfolipaz – miejsca cięcia
Źródło:
[3]
ZASTOSOWANIE FOSFATYDYLOCHOLINY ROŚLINNEJ
WMEDYCYNIE, FARMACJI I KOSMETOLOGII
Medycyna i farmacja
Farmakologiczne zastosowania lecytyny to:
•
leczenie chorób układu nerwowego, układu krążenia i ukła-
du trawiennego (wątroby, dróg żółciowych),
•
leczenie demencji i objawów choroby Alzheimera (fosfaty-
dylocholina PC) jest źródłem choliny, prekursora acetylo-
choliny – neurotransmitera, koniecznego do prawidłowej
pracy mózgu i zapamiętywania informacji),
•
wpływ na funkcje mózgu, odgrywa rolę neuroprotekcyjną,
•
zapobieganie uszkodzeniom wątroby,
•
ułatwienie rozbicia spożywanych tłuszczówna małe cząstki
oraz ułatwienie trawienia i transportu,
•
obniżanie poziomu cholesterolu i triglicerydów, jednoczesne
podwyższenie poziomu HDL (
high-density lipoprotein
),
•
przeciwdziałanie miażdżycy,
•
zmniejszenie rozmiarów kamieni żółciowych
(ułatwienie rozpuszczania cholesterolu),
•
leczenie wielu chorób skóry, takie jak: łuszczyca, egzema,
trądzik [21-31].
W farmacji służy do sporządzania leków zewnętrznych (ma-
ści, kremy, emulsje lub zawiesiny).Wzawiesinach stosuje się 0,25-
-10% stężenie lecytyny. Szeroko używana w maściach, kremach,
emulsjach, pełni funkcję emulgatora. Jej aktywność polega na:
•
penetracji bariery rogowej i ułatwienia wnikania substancji
czynnych w głąb naskórka,
•
wbudowywania się w błony komórek naskórka
(zwiększenie elastyczności i miękkości skóry),
•
zmniejszenie transepidermalnej utraty wody TEWL
(
Trans Epidermal Water Loss
) [32].
Zakres stosowania poszczególnych rodzajów lecytyn so-
jowych zależy przede wszystkim od zawartości fosfatydy-
locholiny (tabela 8). W tabeli 9 przedstawiono lecytyny mo-
dyfikowane chemicznie i fosfolipidy syntetyczne oraz ich
zastosowanie w farmacji, a w tabeli 10 podano przykładowe
preparaty (suplementy diety) z lecytyną na rynku farmaceu-
tycznym [33-34].
Tabela 8
Frakcje lecytyny sojowej o różnej zawartości fosfatydydylocholiny (PC) i ich zastoso-
wanie w farmacji
Rodzaj lecytyny
PC [%] Zastosowanie
surowa
12-18 brak zastosowań
odolejona
20-35 środek dietetyczny, solubilizator, środek
renatłuszczający w szamponach i płynach do kąpieli
frakcja rozpuszczalna
w etanolu
40-53 emulgator w dietetycznych środkach spożywczych,
kosmetykach oraz doustnych i dermatologicznych
preparatach farmaceutycznych, solubilizator leków
oczyszczona PC
75-100 wspomagający środek leczniczy w schorzeniach
wątroby, układu nerwowego oraz w dermatologii,
emulgator w preparatach do
podawania pozajelitowego, nośnik substancji
leczniczych (liposomy, mikroemulsje, organożele)
Źródło:
[1, 4]
Tabela 9
Lecytyny modyfikowane chemicznie i fosfolipidy syntetyczne oraz ich zastosowanie
w farmacji
Rodzaj lecytyny
PC [%]
Zastosowanie
uwodorniona
20-65
75-95
emulgatory w środkach dietetycznych,
kosmetykach
i preparatach farmaceutycznych,
nośniki substancji leczniczych,
emulgatory i promotory wchłaniania
w preparatach farmaceutycznych
hydroksylowana
20-35
40-50
emulgatory w środkach spożywczych,
emulgatory i stabilizatory
w preparatach kosmetycznych
oraz farmaceutycznych
fosfolipidy syntetyczne
100
nośniki substancji leczniczych
połączenia fosfolipidów
z polioksyetylenoglikolami
-
nośniki substancji leczniczych
Źródło:
[4]
