5 / 2016 / vol. 5
Kosmetologia Estetyczna
460
A
artykuł
dermatologia
•
złuszczająca
– cechą charakterystyczną jest nadmierne rogo-
wacenie i złuszczanie naskórka. Skóra w obrębie zmian jest
pogrubiała i szorstka. Zmiany kliniczne obejmują podeszwo-
wą i boczną powierzchnię stóp.
|
|
GRZYBICA PAZNOKCI
Drugie co do częstości występowania zakażenie dermatofito-
we w populacji ludzkiej oraz najczęstsze schorzenie występu-
jące w obrębie paznokci. Częstość występowania wzrasta wraz
z wiekiem pacjenta, co związane jest z powolniejszym wzro-
stem płytki paznokciowej oraz zaburzeniami krążenia. Zmiany
częściej dotyczą paznokci stóp niż dłoni. Zakażenie obejmuje
zwykle kilka paznokci, a szczególnie często zajęty jest pazno-
kieć palucha. Ze względu na mechanizm zakażenia oraz obraz
kliniczny wyróżnia się 5 typów grzybicy paznokci:
•
dystalno-boczna podpłytkowa
– obejmuje łożysko paznokcia,
płytkę paznokciową oraz hyponychium. Zakażenie rozpo-
czyna się najczęściej od grzybicy stóp, a następnie dermatofi-
ty penetrują pod płytkę paznokciową, powodując oddzielanie
się płytki od łożyska, utratę przejrzystości i przebarwienia
paznokcia oraz hiperkeratozę i pogrubienia płytki;
•
proksymalna podpłytkowa
– dochodzi do zbielenia proksymal-
nej części paznokcia, a następnie do wykruszenia bliższej części
płytki paznokciowej i odsłonięcia rogowaciejącego łożyska;
•
wewnątrzpłytkowa
– dermatofity wnikają bezpośrednio do
płytki paznokcia, bez zakażenia łożyska;
•
powierzchowna
– może towarzyszyć grzybicy międzypalco-
wej stóp; paznokieć przybiera białawą, kredową barwę;
•
całkowita dystroficzna
– powoduje całkowite zniszczenie
struktury paznokci.
|
|
GRZYBICA DŁONI
Występuje najczęściej jakowtórne zakażenie u chorych z grzybicą
stóp (tzw. zespół dwóch stóp i jednej ręki). Dermatofity w mniej-
szym stopniu odpowiedzialne są za grzybice w obrębie dłoni. Ob-
serwowane zmiany chorobowe są bardzo zróżnicowane.
Pozostałe zakażenia grzybicze wywołane przez grzyby der-
matofitowe obejmują grzybicę skóry gładkiej, grzybicę pachwin
oraz grzybicę głowy owłosionej.
|
|
ZAKAŻENIA GRZYBAMI DROŻDŻOPODOBNYMI
Są to przede wszystkim grzybice oportunistyczne. Do zakażenia
usposabiają: obniżona odporność, nowotwory, zaburzenia ogól-
noustrojowe, długotrwała terapia (antybiotykami, kortykostero-
idami), uszkodzona bariera nabłonkowa, ciąża. Najczęściej izolo-
wanym czynnikiem etiologicznym są grzyby z rodzaju
Candida
.
|
|
GRZYBICA PAZNOKCI I WAŁÓW PAZNOKCIOWYCH
Dotyczy w główniej mierze paznokci dłoni, rzadziej stóp. Odse-
tek występowania jest wyższy u kobiet. W początkowej fazie
objawia się obrzękiem oraz rumieniem i pogrubieniem wału
paznokciowego, spod którego może sączyć się wydzielina rop-
na. Po zajęciu płytki paznokciowej staje się ona przebarwiona,
ulega pogrubieniu oraz rozwarstwieniu. Rozwojowi choroby
sprzyja praca wymagająca częstego moczenia dłoni.
|
|
GRZYBICA SKÓRY
Tak zwane wyprzenia drożdżakowe – ostre zmiany zapalne,
często pokryte białym nalotem, zlokalizowane są w okolicach
wyprzeniowych (przestrzenie międzypalcowe, pachy, pachwi-
ny, fałdy skórne, okolica podsutkowa, szpara międzypośladko-
wa, pępek). Charakterystyczne są wykwity satelitarne z grud-
kami i krostkami oraz sączące ogniska rumieniowe. Dochodzi
także do maceracji i pęknięć naskórka w obrębie fałdów.
Grzybice powierzchniowe wywołane przez grzyby drożdżo-
podobne obejmują także błony śluzowe (jamy ustnej, sromu, po-
chwy, worka napletkowego).
|
|
ZAKAŻENIA GRZYBAMI PLEŚNIOWYMI
Udział grzybów pleśniowych w grzybicach powierzchniowych
jest znikomy w stosunku do zakażeń dermatofitami oraz grzy-
bami drożdżopodobnymi. Bardzo często dotyczy osób w pode-
szłym wieku.
|
|
GRZYBICA PAZNOKCI
Najczęściej wywołana jest przez
Scopulariopsis brevicaulis
,
Aspergillus spp.
,
Fusariumspp.
Zakażeniu ulegają paznokcie, któ-
re są już wcześniej uszkodzone. Zazwyczaj zmiany obejmują je-
den paznokieć stopy (paluch). Wpoczątkowej fazie dochodzi do
przebarwienia płytki paznokciowej, w późniejszym etapie za-
każenia płytka staje się pogrubiała i zniekształcona. Grzybica
ta obejmuje wyłącznie łożysko oraz część łożyskową paznokcia.
|
|
GRZYBICA SKÓRY
Wywołana przez grzyby pleśniowe występuje bardzo rzadko.
|
|
DIAGNOSTYKAMIKOLOGICZNA
Obraz kliniczny grzybic powierzchniowych wykazuje podobień-
stwo do innych schorzeń dermatologicznych, dlatego też właściwe
rozpoznanie zależy od dobrze zebranegowywiadumikologicznego
oraz właściwie przeprowadzonej diagnostyki. Należy zwrócić uwa-
gę nawystępowanie czynnikówpredysponujących dowystąpienia
zakażenia, lokalizację zmian chorobowych, typ zmian (onycholiza,
hiperkeratoza, rogowacenie podpaznokciowe, przebarwienia itp.),
wiek i płeć pacjenta, czas od wystąpienia zmian, epizody grzybi-
cy w przeszłości, przebyte leczenie, choroby współtowarzyszące,
wykonywany zawód, kontakt ze zwierzętami. Podstawowa dia-
gnostyka mikologiczna opiera się na wykryciu struktur grzyba
bezpośrednio w pobranym materiale, na wyhodowaniu czynnika
etiologicznego zmian oraz jego identyfikacji do gatunku. Bardzo
ważne jest prawidłowe pobranie materiału jałowymi narzędzia-
mi (skalpel, łyżeczka chirurgiczna, nożyczki) od pacjentów, którzy
aktualnie nie stosują preparatów przeciwgrzybiczych lub grzybo-
statycznych. Łuski skórne należy pobrać z ogniska zmian chorobo-
wych oraz czynnych miejsc na obwodzie. Jeżeli w obrębie zmian
występują pęcherze, to do badania pobiera się również ichpokrywę.
Fragmenty paznokci pobrać należy z całej grubości zakażonej płyt-
ki,możliwie blisko granicypłytki niezmienionejmorfologicznie, nie
pomijającmas rogowych zgromadzonych pod paznokciem. Z pobra-
nego materiału wykonuje się badanie bezpośrednie (mikroskopo-
we) oraz hodowlę na podłożach diagnostycznych. Część materiału
poddaje się działaniu 10% wodorotlenku potasu KOH z dodatkiem
40%dimetylosulfotlenkuDMSOwcelu częściowego rozpuszczenia
